| Bu m?qal?d?ki m?lumatların
yoxlanılabil?r
olması ucun ?lav? m?nb?l?r? ehtiyac var
.
Daha ?traflı m?lumat v? ya m?qal?d?ki probleml?rl? ba?lı muzakir? aparmaq ucun
m?qal?nin muzakir? s?hif?sin?
diqq?t yetir? bil?rsiniz. Lutf?n m?qal?y?
etibarlı m?nb?l?r
?lav? ed?r?k
bu m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. M?nb?siz m?zmun probleml?r yarada v? silin? bil?r. Probleml?r h?ll edilm?mi? ?ablonu m?qal?d?n cıxarmayın.
|
Balxa? golu
(kohn? Turkc?: Terin? kol;
qaz.
Balqa? Koli
) C?nub-??rq Asiyada Balxa?-Alakul cok?kliyind? yerl???n gol. C?mi su hovz?si 413,000 km²dir.
Qazaxıstan
s?rh?dl?ri ic?risind? olan, maksimum uzunluq 605 km, maksimum geni?lik is? ??rqd? 74 km, q?rbd? 19 kmdir. Sah? 16.996 km²dir. ?n d?rin noqt?si 25,6 metr ik?n ortalama d?rinlik 5,8 metrdir. C?mi sahill?rinin uzunlu?u 2.385 kmdir. D?nizd?n yuks?kliyi 341,4 metrdir.
Balxa? golu iki hiss?y? ayrılır. Q?rb hiss?si dayaz v? enli, sahill?ri cox parcalanmı?dır. Suyu ?irindir. ??rq hiss?si nisb?t?n dar, sahill?ri az girintili-cıxıntılıdır. Burada su bir q?d?r ?ordur. balxa? golunu ?imal sahill?ri hundur v? sıldırımlı, c?nub sahill?ri alcaq v? hamardır. Gol?
?li cayı
, Qaratal,
Aksu
, Lepsa v? s. caylar tokulur. S?hra iqlimi var. Orta temperatur iyulda t?qrib?n 24°C, yanvarda is? ?8°C-dir. Noyabrdan aprelin ortalarınad?k donmu? olur. Suyun temperaturu dekabrda 0°C, iyulda 28°C olur. ?llik ya?ıntının miqdarı t?qrib?n 180 mm-dir.
Balxa? golunun heyvanlar al?mi az inki?af etmi?dir. Suf, marinka v?
xanı balı?ı
tutulur. C?ki balı?ı, Aral n?r?si v? s. yeti?dirilir. Su qu?ları coxdur. Bu gol g?miciliy? yararlıdır. Burılbaytal v? Burli-Tobe muhum ?h?miyy?t k?sb ed?n limanlarıdır. Balxa? ??h?rind?ki m?d?n-metallurgiya kombinatında golun suyundan istifad? edilir.
Gol uzun ill?r boyunca
Cin
hakimiyy?tind? idi, Cinin c?nub-??rqd?ki ?n uc s?rh?dini t??kil edirdi. Lakin
1864d?
Cinlil?rin "Haqsız Andla?ma" dedikl?ri razıla?ma il? Balxa? golu
Rusiyaya
buraxıldı. SSR?-nin da?ılması il? gol r?smi olaraq Qazaxıstan s?rh?dl?ri icind? qaldı.
