Ba? nazir
?
hokum?tin
ba?cısı. Bir sıra olk?l?rd? bu dovl?t postu
praym-ministr
adlanır. (Fransızca-le premier?birinci) ? birinci, ba?
nazir
.
Dovl?t ba?cısı
postunun hokum?t ba?cısı postundan ayrı oldu?u olk?l?rd? hokum?t ba?cısı.
B?zi olk?l?rd? ba? nazir birba?a parlament seckil?rind? secilir, b?zil?rind? dovl?t ba?cısının t?qdimatı il? parlament t?siq edir. B?zil?rind? parlamentin t?qdimatı il? dovl?t ba?cısı t?sdiq edir.Dualist v? parlamentli respublikalarda icra hakimiyy?tini Ba? nazir h?yata kecirir,prezident formal xarakter da?ıyır.
Turkiy?
,
Boyuk Britaniya
,
Fransada
Ba? nazir,
Rusiya Federasiyasında
hokum?tin s?dri
;
Latviyada
? nazirl?rin prezidenti;
Almaniya
v?
Avstriyada
?
kansler
;
Bolqarıstanda
? nazir - s?dr adlanır.
Ba? nazir v?zif?si ilk d?f?
XVI
?
XVII ?srl?rd?
Q?rbi Avropa
olk?l?rind? t?sis edilib.
Fransada
XVI?XVII ?srl?rd? ba? dovl?t naziri v?zif?si var idi.
Turk dovl?tl?rind? muvafiq olaraq
v?zir
v?
ba? v?zir
v?zif?l?ri var idi. Bu v?zif?l?rin yaranma tarixi tam oyr?nilm?yib.
Az?rbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu madd?sin? ?sas?n
|
Az?rbaycan Respublikasının Prezidenti:
...4. Az?rbaycan Respublikası Milli M?clisinin razılı?ı il? Az?rbaycan Respublikasının Ba? nazirini v?zif?y? t?yin edir; Az?rbaycan Respublikasının Ba? nazirini v?zif?d?n azad edir
|
|
Konstitusiyanın 115-ci madd?sin? ?sas?n:
|
|
... Az?rbaycan Respublikası Nazirl?r Kabinetinin t?rkibin? Az?rbaycan Respublikasının Ba? naziri, onun muavinl?ri, nazirl?r v? ba?qa m?rk?zi icra hakimiyy?ti orqanlarının r?hb?rl?ri daxildirl?r.
|
|
Konstitusiyanın 118-ci madd?sin? ?sas?n:
|
|
I. Az?rbaycan Respublikasının Ba? nazirini Az?rbaycan Respublikası Milli M?clisinin razılı?ı il? Az?rbaycan Respublikasının Prezidenti t?yin edir.
...III. Az?rbaycan Respublikasının Milli M?clisi Az?rbaycan Respublikasının Ba? naziri v?zif?sin? namiz?dlik haqqında q?rarı h?min namiz?dliyin t?qdim edildiyi gund?n bir h?ft?d?n gec olmayaraq q?bul edir. Gost?ril?n qayda pozularsa v? ya Az?rbaycan Respublikası Prezidentinin t?qdim etdiyi namiz?dl?rin Az?rbaycan Respublikasının Ba? naziri v?zif?sin? t?yin olunmasına uc d?f? razılıq verilm?zs?, Az?rbaycan Respublikasının Prezidenti Az?rbaycan Respublikasının Ba? nazirini Az?rbaycan Respublikası Milli M?clisinin razılı?ı olmadan t?yin ed? bil?r.
|
|
2016-cı ild? referendumla edil?n ?lav? v?
duz?li?l?r?
?sas?n Konstitusiyanın 121-ci madd?sind? bunlar n?z?rd? tutulub:
|
|
Az?rbaycan Respublikasının Ba? naziri, Ba? nazirin muavini, nazir, dig?r m?rk?zi icra hakimiyy?ti orqanı r?hb?ri v?zif?sin? seckil?rd? i?tirak etm?k huququna malik olan, ali t?hsilli, ba?qa dovl?tl?r qar?ısında ohd?liyi olmayan Az?rbaycan Respublikası v?t?nda?ı t?yin edilir.
|
|
Az?rbaycan Respublikasının Konstitusiyasının 123-cu madd?sin? ?sas?n Ba? nazir toxunulmazdır. Bu toxunulmazlıq h?tta s?lahiyy?t mudd?ti bits? bel?, Ba? nazirin must?sna huququdur. Ba? nazir s?lahiyy?ti mudd?tind? gomruk m?nt?q?l?rind?, postlarda muayin? edilm?d?n kecm?k huquna malikdir. Ba? nazirin ??xsiyy?ti toxunulmazdır. S?lahiyy?ti mudd?tind? cinay?t ba?ında yaxalanma halları istisna olmaqla tutula, saxlanıla, ??xsi muayin? edil?, axtarı?a m?ruz qala bilm?z, m?hk?m? qaydasında inzibati t?nbeh t?dbirl?ri t?tbiq edil? bilm?z. Cinay?t ba?ında yaxalanarsa, ilk novb?d? onu yaxalayan Ba? Prokurora m?lumat verm?lidir. Yalnız bundan sonra Ba? Prokurorun t?qdimatı ?sasında Az?rbaycan Resbuplikası Prezidenti t?r?find?n Ba? nazirin toxunulmazlı?ına xitam verilir.
De-yure olaraq Ba? nazir olk?d? AR Prezidentind?n v? vitse-prezident?rind?n sonra dovl?tin ?n s?lahiyy?tli ??xsidir. Bel? ki,prezident oz v?zif?sini icra ed? bilm?dikd?, f?aliyy?t qabiliyy?tini itirdikd? ilk olaraq birinci vitse-prezident, o olmadıqda sonrakı vitse-prezidentl?r, o da olmadıqda prezident s?lahiyy?tl?rini Ba? nazir icra edir.