Az?rbaycan ?stiqlal Muzeyi
?sası qoyulub	9 yanvar 1991
Movzu	Az?rbaycan tarixi
Olk?	Az?rbaycan [2]
Yerl??ir	Neftcil?r prospekti, 123a, Az?rbaycan , Bakı
Kolleksiyası	20 min. [1]
Muzey? yeti?m?k	M 1 Sahil metrostansiyası
Telefon	(+994 12) 493-30-17, 498-83-51
?? rejimi	09.00 ? 18.00 C?r??nb? ax?amı ? bazar gunl?ri
40°22′05″ ?m. e. 49°49′59″ ?. u.
istiqlalmuzeyi.gov.az
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Az?rbaycan ?stiqlal Muzeyi ? Az?rbaycan xalqının milli-azadlıq h?r?katını ?ks etdir?n eksponatların saxlandı?ı muzeydir. Muzey M?rk?zind? yerl??ir. Az?rbaycan ?stiqlal Muzeyi 1991-ci il yanvarın 9-da yaradılıb. O vaxt muzeyin c?mi 7000 eksponatı olub. Hazırda bu gost?rici 22 000 eksponatdan artıqdır. ^[3] Muzeyin ekspozisiyası 6 zalda numayi? etdirilir: Az?rbaycan ?stiqlal Muzeyind? r?sm v? heyk?ltara?lıq ?s?rl?ri, x?rit?l?r, ??kill?r, kitablar, pul ?skinasları v? ba?qa eksponatlar numayi? etdirilir. Muzeyin ekspozisiyasında muxt?lif tarixi hadisılırı aid maraqlı tematik s?rgil?r v? t?dbirl?r kecirilir.

?slind? bu muzeyin tarixi daha uzaq dovr? ? 1919-cu il? gedib cıxır. Cunki Az?rbaycanın ilk dovl?t muzeyi d? m?hz ?stiqlal Muzeyi olub. 1919-cu il dekabrın 7-d? Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti parlamentinin qurulu?unun birinci ildonumu munasib?til? el? parlamentin binasında t??kil olunan ?stiqlal Muzeyi c?misi bir nec? ay f?aliyy?t gost?rmi?di. 1920-ci ilin 28 aprelind? Az?rbaycanda sovet hakimiyy?ti qurulduqdan sonra muzey f?aliyy?tini dayandırdı. Muzey oz f?aliyy?tini 71 il sonra must?qilliyimizl? birlikd? b?rpa etdi. Bel?likl?, 1991-ci il yanvarın 9-da ?stiqlal Muzeyi yaradıldı. 1919-cu ild? yaradılan muzeyd?n hec bir eksponat qalmasa da, yenid?n f?aliyy?t? ba?layan muzey "?stiqlal" adını alaraq, birinci muzeyin m?n?vi varisi oldu.

Muzeyin yaradılmasında m?qs?d ?n q?dim zamanlardan muasir dovrumuz? q?d?r Az?rbaycan xalqının m?d?ni-tarixi h?yatındakı muhum hadis?l?ri v? xalqımızın azadlı?ı u?runda carpı?an f?dail?rin mubariz? yolunu ?ks etdirm?kdir. Muzey 6 zaldan ibar?tdir.

• 1-ci zalda Az?rbaycanın dovl?t r?mzl?ri ? olk?mizin ucr?ngli bayra?ı, Dovl?t Gerbi, Dovl?t himni v? Dovl?t Konstitusiyasını ?ks etdir?n s?n?dl?r numayi? olunur. Bu zalda XVIII ?srin ikinci yarısında Az?rbaycanın xanlıqlara bolunm?sin?, V?t?nimizin i??alı u?runda Rusiya il? ?ran arasında ged?n muharib?l?r? (1804?1828), Gulustan (1813) v? Turkm?ncay (1828) muqavil?l?rinin ba?lanmasına dair materiallar da yer alıb.

Erm?nistanın Az?rbaycana qar?ı i??alcı siyas?ti n?tic?sind? olk?mizin ?razisinin 20% z?bt olunub. ???al olunmu? ?razil?rd? dig?r m?d?niyy?t mu?ssis?l?ri il? yana?ı, 22 muzey d? qalıb, z?ngin eksponatları qar?t olunub. Bu muzeyl?rd?n yalnız C?brayıl v? Fuzuli rayonlarındakı tarix-diyar?unaslıq muzeyl?rinin xilas olunmu? eksponatları bizim muzeyd? numayi? olunur.

• 2-ci zal XIX ?srin ikinci yarısından XX ?srin ?vv?lin?d?k olan dovru ?hat? edir. Bu dovr Az?rbaycan ucun tarixi baxımdan qısa, lakin mahiyy?tin? gor? cox z?ngin dovr olub. Bu, m?d?niyy?t v? elmin, neft s?nayesinin inki?afı, H. Z. Ta?ıyev, M. Na?ıyev, M. Muxtarov kimi neft milyoncuları t?r?find?n yeni binaların, m?kt?bl?rin, teatrların, x?st?xanaların tikildiyi dovr idi. H?min tarixi dovru ?ks etdir?n materiallar bu zalda numayi? olunur. Burada h?mcinin A. A. Bakıxanovun, M. C. Topcuba?ovun, milli m?tbuatımızın ?sasını qoyan H. B. Z?rdabinin v? dig?r ?dib v? ziyalıların f?aliyy?tini ?ks etdir?n materiallar toplanıb. Zalın dig?r bolm?sind? 1918-ci il 31 mart soyqırımına h?sr olunmu? fotofaktlar, arxiv materialları, s?n?dl?r numayi? etdirilir. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?tinin f?aliyy?tin? bu zalda geni? yer ayrılıb. Zalın eksponatlarında Cumhuriyy?tin yaradıcılarından olan M?h?mm?d ?min R?sulzad?, F. X. Xoyski, ?. B. Topcuba?ov v? dig?r gork?mli ??xsiyy?tl?rin tarixi anlarını ?ks etdir?n fotolar, o zamanın pul vahidl?ri, poct markaları, h?min dovrun muxt?lif hadis?l?rini ?ks etdir?n materiallar yer alıb.

Tarixd?n b?llidir ki, 1828-ci ild? Turkm?ncay muqavil?sinin ba?lanması il? Az?rbaycan 2 hiss?y? bolundu: ?imali Az?rbaycan car Rusiyasına, c?nubi Az?rbaycan is? ?rana birl??dirildi. V?t?nimizin c?nubunda ya?ayan az?rbaycanlılar XX ?srin ?vv?lind? oz must?qilliyi u?runda mubariz?y? qalxdılar.

• Muzeyin 3-cu zalı bu movzuya h?sr olunub. Burada C?nubi Az?rbaycanda ba? vermi? milli-azadlıq h?r?katlarından ? 1905?1911-ci ill?r M??rut? h?r?katı, 1917?1920-ci ill?r ?eyx M?h?mm?d Xiyabani h?r?katı, 1941?1945-ci ill?rd?ki "21 Az?r" h?r?katından (Seyid C?f?r Pi??v?rinin ba?cılı?ı il?) danı?ılır. Buradakı materialların bir coxu "21 Az?r" h?r?katının i?tirakcısı olmu? tarixci Lutf?li ?rd?bilinin kom?yi il? toplanıb. Zalda h?mcinin C?nubi Az?rbaycanda gork?mli ??xsiyy?tl?rin, ?air v? yazıcıların, elm xadiml?rinin portretl?ri numayi? etdirilir.
• 4-cu ekspozisiya zalı iki hiss?d?n ibar?tdir. Birinci hiss?si ot?n ?srin 20?30-cu ill?rind? Az?rbaycanda repressiyaya m?ruz qalan gork?mli ??xsiyy?tl?r haqqında m?lumat verir. Zalın dig?r bolm?si is? II Dunya muharib?sind? (1939?1945) olk?mizin q?hr?man o?ul v? qızlarının on v? arxa c?bh?d? gost?rdiyi ?uca?ti ?ks etdirir. Burada numayi? olunan silah, partladılmı? m?rmi, cap ma?ını, Morze teleqraf aparatı, s?hra telefonu xususi maraq do?urur.
• 5-ci zal Qaraba? hadis?l?rin? h?sr olunub. 1988-ci ild?n ba?layaraq Erm?nistanın olk?miz? qar?ı i??alcılıq muharib?si n?tic?sind? Az?rbaycanın Da?lıq Qaraba? bolg?si v? onun ?trafındakı Lacın, K?lb?c?r, A?dam, C?brayıl, Fuzuli, Qubadlı, Z?ngilan rayonları z?bt olunub. Bu dovrd? Erm?nistan ?razisind?ki tarixi yurdlarımızdan, habel? Da?lıq Qaraba? v? ?traf bolg?l?rd?n 1 milyona yaxın az?rbaycanlı qacqın v? m?cburi kockun du?ub. Bu movzuya muzeyd? boyuk yer ayrılıb. Burada 20 Yanvar hadis?l?rini, Xocalı faci?sinin d?h??tl?rini ?ks etdir?n fotolar, muxt?lif s?n?dli materiallar da numayi? etdirilir. Zalda h?mcinin Qaraba? muharib?sind? V?t?n u?runda canlarından kecib, ??hidlik zirv?sin? ucalan milli q?hr?manlarımızın ??kill?ri, onların b?zil?ri haqqında m?lumat, ??xsi ??yaları, h?rbi geyim formaları numayi? etdirilir.
• 1993-cu il iyunun 15-d? Heyd?r ?liyev Bakıya d?v?t olunur v? h?min gun tariximiz? Milli Qurtulu? Gunu kimi daxil olub. Bu tarixd?n ba?layaraq olk?mizin kecdiyi inki?af yolu haqqında m?lumatı muzeyin ziyar?tcil?rin? 6-cı zalda geni? m?lumat verilir. Burada must?qil Az?rbaycanın dovl?t v? ordu quruculu?unu, xarici siyas?tini, iqtisadiyyatını, Az?rbaycanın tarixi ucun cox ?h?miyy?tli olan "?srin muqavil?si"nin (1994) ba?lanması, olk?mizin m?d?niyy?tini, beyn?lxalq t??kilatlarda i?tirakını ?ks etdir?n fotoxronika numayi? olunmaqla yana?ı, sabiq prezident Heyd?r ?liyevin siyasi kursunun layiqli davamcısı olan prezident ?lham ?liyevin f?aliyy?tini ?ks etdir?n materiallar diqq?ti c?lb edir. Ekspozisiyada Xalq r?ssamı Altay Hacıyevin "Cavad xan", r?ssam-heyk?ltara? Sabir Copurovun neftd?n istifad? ed?r?k ?l il? c?kdiyi "Qaraba?", ?zim ?zimzad?nin II Dunya muharib?sin? h?sr olunmu? r?sm ?s?rl?ri, keramist-r?ssam M?zahir ?f?arın "D?d? Qorqud" maketi v? dig?r eksponatlar numayi? olunur. ^[4]

• Az?rbaycan ?stiqlal Muzeyi (foto) Arxivl??dirilib 2011-11-25 at the Wayback Machine
• ?stiqlal muzeyi