Andre Morua
(
fr.
Andre Maurois
;
Emile Salomon Wilhelm Herzog
adıyla anadan olmu?;26 ?yul 1885 - 9 Oktyabr 1967)-
Fransa
yazıcısı.
Andre Morua, Elbefd? dunyaya g?limi? v?
Ruanın
Pierr Kornell Lisesind? t?hsil almı?dır
[2]
,ki h?r ikisid?
Normandiyada
yerl??ir. Morua Ernest Herzoq, bir y?hudi tekstil istehsalcısı v? Alis (Levi-Rueff) Herzoqun o?lu idi.
Andre Morua bir cox psixoloji romanların v? bioqrafik hekay?l?rin mu?llifi olmu?dur.
?kinci Dunya muharib?si
zamanı Morua fransız ordusunda kapitan kimi xidm?t etmi?dir. Daha sonra AB? kocub gedir v? Kanzas Universitetinde mu?llim kimi i?l?yir.
Bu dovrd? O bioqrafik ?s?rl?rini yazır:
Frederik ?open
(1942), general
Dvayt Eyzenhaver
(1945),
Bencamin Franklin
(1945) v?
Va?inqton
(1946).
1943-cu ild? Morua ?imali
Afrikaya
kocur, 1946-cı ild? is? Fransaya qayıdır.
?nc? zovq?, d?rin psixologizm? v? sozun h?qiqi m?nasında klassik dunyagoru?un? malik andre Morua dunya ?d?biyyatında, ?sas?n , avtobioqrafik roman janrının ustadı kimi tanınır.
Meri ?elli
,
Corc Bayron
,
Onore de Balzak
,
Viktor Huqo
,
Aleksandr Duma
,
Jorj Sand
,
?van Turgenyev
v?
Cexov
haqqında yazdı?ı kitablar Moruanın adını bu janrda yazılmı? ?n yax?ı ?s?rl?r mu?llifi kimi ?b?dil??dirib.Fransa Muqavim?t h?r?katının i?tirakcısı olan gork?mli yazıcı ?kinci Dunya muharib?sind? fransız ordusunda kapitan kimi xidm?t gost?rmi?, alman qo?unları Parisi i??al ed?nd?n sonra is? AB?-a muhacir?t? ged?r?k Kanzas Universitetind? calı?mı?dır. H?min dovrd? o topladı?ı z?ngin s?n?dli materiallar ?sasında Friderik ?open, Eyzenhaver, Franklin v? Va?inqton haqqında bir-birind?n maraqlı muxt?lif s?pkili i?l?rin q?l?m? almaı?dır. Yazıcının bioqrafik janrda yazdı?ı ?s?rl?rind? muxt?lif s?b?bl?r uzund?n Amerikada m?skunla?ma?a m?cbur olan muhacir fransızların h?yatından b?hs ed?n v? bu kitabda yer alan “Love in Exile” v? “Qızıl plun qar?ı?ı” adlı muhacir?t movzusunda yazdı?ı hekay?l?r d? kifay?t q?d?r oxunur. Andre Moruanın t?kc? fransız ?d?biyyatında deyil, t?rcum? olundu?u, dem?k olar ki, butun xalqların dill?rind? maraqla qar?ılanmasının ?sas s?b?bi ? ilk novb?d?, onun muasirliyind?dir. Bu da, hec ?ubh?siz, yazıcının boyuk h?yat t?crub?sind?n, eyni zamanda elmi t?dqiqatcılara m?xsus z?ngin mutali?sind?n ir?li g?l?n bir amildir.Andre Morua 9 oktyabr 1967-ci ild? v?fat etmi?dir.
Andre Moruanın “
Yad qadına m?ktublar
” ?s?ri onun tayı-b?rab?ri olmayan ?n yax?ı s?n?t incisi sayılır. Bioqrafik romanlardan f?rqli olaraq, bu “acıq m?ktublar"ı yazıcının “b???r ovladına s?mimi ur?k sozl?ri”, yaxud “g?l?c?k n?sill?r? tovsiy?l?ri” kimi d?y?rl?ndirm?k, janrını is? essel?rd?n ibar?t povest kimi s?ciy?l?ndirm?k mumkundur. ?b?tt?, ?s?rin adı, yaxud hansı janra m?xsus olması ikinci d?r?c?li m?s?l? kimi o q?d?r d? on?mli deyil. ?sas olan odur ki, burada a?lası?maz inc? m?tl?bl?rd?n soz acılır v? muxt?lif movzularla ba?lı du?unc? v? munasib?tini boyuk ustalıqla q?l?m? alaraq oxuculara t?klif v? t?qdim edir. Andre Morua tanımadı?ı cavan, goz?l v? nam?lum qadına-t?s?vvurund? yaratdı?ı x?yali sur?t? uz tutaraq ona muxt?lif movzularda m?ktublar yazır, d?y?rli tovsiy?l?r verir, onun fikir v? du?unc?l?rini bolu?ur. ?slind?, h?min x?yali varlıq el? yazıcının uz tutdu?u nam?lum obyekt bizl?rd?n h?r birimizik v? qiym?tli fikirl?ri, faydalı m?sl?h?t?ri il?, ?slind?, bizim h?r birimiz? s?sl?nir. Andre Morua t?dqiqatcılarını xeyli mudd?t m???ul etmi? bir sual da var: “Yad qadın” adlandırılan o g?nc, goz?l xanım dunyada v? mu?llifin ??xsi h?yatında h?qiq?t?nmi movcud idi? Lakin yazıcının bu “nam?lum” goz?l? unvanladı?ı m?ktubları oxuyark?n sualın d?qiq cavcabına el? bir ehtiyac qalmır-cunki Moruanın yad qadına xitab?n yazdı?ı h?min m?ktublar ?slind?, d?rin muhakim? qabiliyy?tin? malik bir yazıcının dunyanın qadınlı-ki?ili butun “do?ma” adamlarına unvanlamı? oldu?u ur?k sozl?ridir.
- Andre Morua. "Secilmi? ?s?rl?ri". s?hif? 7-9, Bakı "??rq-Q?rb" n??riyyatı
| |
|---|
| Lu??tl?r v? ensiklopediyalar
| |
|---|
| ??c?r? v? nekropolistika
| |
|---|
|