| Bu m?qal?d?
hec bir m?lumatın m?nb?si
gost?rilm?mi?dir
.
Lutf?n,
etibarlı m?nb?l?r
?lav? etm?kl? m?qal?ni t?kmill??dirm?y? kom?k edin. Q?r?z yaradan m?nb?siz hiss?l?r muzakir?siz silin? bil?r.
|
Almaniya Federativ Respublikası
dig?r adı il?
Q?rbi Almaniya
? XV ?srd?n etibar?n
Almaniya
olaraq adlandırılan dovl?tin,
?kinci dunya muharib?sind?n
sonra siyasi v? co?rafi olaraq parcalanması n?tic?sind? yaranmı? iki dovl?td?n biri.
1949?1990-cı ill?r aralı?ında movcud olmu?
Q?rbi Almaniya
1990-cı ild?
Almaniya Demokratik Respublikası
il? birl??mi?dir. Q?rbi Almaniyanın paytaxtı
Bonn
??h?ri idi. 1989-cu ild?
Berlin divarının
da?ıdılmasının ardından Q?rbi Almaniya il?
Almaniya Demokratik Respublikası
birl??mi? v? n?tic?d? movcud
Almaniya
yaradılmı?dır.
[1]
Soyuq muharib?nin ba?lan?ıcında Avropa Q?rb v? ??rq blokları arasında bolundu. Almaniya iki olk?y? bolundu. ?vv?lc? Q?rbi Almaniya ozunu 1871-1945-ci ill?rd?ki Alman Reyxinin demokratik ??kild? yenid?n t??kil edilmi? yegan? davamı kimi t?qdim ed?r?k, butun Almaniya ucun must?sna mandat iddia etdi.
[2]
Q?rbi Almaniyanın
uc c?nub-q?rb ?yal?ti 1952-ci ild?
Baden-Vurtemberqi
meydana g?tirm?k ucun birl??di v?
Saar
?yal?ti 1957-ci ild?
Fransa
t?r?find?n Mutt?fiql?r t?r?find?n i??al edilmi? Almaniyadan Saar Protektoratı olaraq ayrıldıqdan sonra Q?rbi Almaniyaya bir dovl?t olaraq qo?uldu (ayrılıq tam qanuni deyildi).
Sovet ?ttifaqının
buna qar?ı cıxdı?ı kimi). N?tic?d? on ?tatdan ?lav?, Q?rbi
Berlin
qeyri-r?smi de-fakto on birinci ?tat hesab olunurdu. De-yure Q?rbi Almaniyanın bir hiss?si olmasa da,
Berlin
Mutt?fiq N?zar?t ?urasının (ACC) n?zar?ti altında oldu?undan, Q?rbi Berlin siyasi c?h?td?n Q?rbi Almaniya il? birl??di v? onun federal qurumlarında birba?a v? ya dolayısı il? t?msil olunurdu. Bu gun Almaniyanın tutdu?u nufuzlu movqeyinin ?sası 1950-ci ill?rin (Wirtschaftswunder)
iqtisadi mocuz?si
zamanı, Q?rbi Almaniyanın
?kinci Dunya Muharib?sinin
g?tirdiyi boyuk da?ıntıdan dunyanın ikinci ?n boyuk iqtisadiyyatına cevrildiyi zaman qoyuldu. 1963-cu il? q?d?r v?zif?sind? qalan ilk
kansler
Konrad Adenauer
neytrallıqdan cox
NATO
il? tam uy?unla?ma ucun calı?dı v? h?rbi alyansa uzvluyunu t?min etdi. Adenauer h?m d? indiki
Avropa Birliyin?
cevril?n muqavil?l?rin t?r?fdarı idi. 1975-ci ild? G6 qurulanda Q?rbi Almaniyanın uzv olub-olmayaca?ı il? ba?lı ciddi muzakir?l?r aparılmırdı.
Berlin Divarının
acılı?ı il? simvolla?dırılan ??rq Blokunun t?dric?n da?ılmasından sonra h?r iki dovl?t Almaniyanın birl??m?sin? nail olmaq ucun h?r?k?t? kecdi.
??rqi Almaniya
1990-cı ild? Almaniya Federativ Respublikasının l??vi v? ona qo?ulması ucun s?s verdi. Muharib?d?n sonrakı be? ?yal?t (Lander) yenid?n birl??mi? Berlin il? birlikd? yenid?n quruldu v? bu, xususi statusunu sona catdırdı v? ?lav? Torpaq (Landtaq) yaratdı. Onlar 3 oktyabr 1990-cı ild? r?smi olaraq federal respublikaya qo?uldular, ?tatların umumi sayını ondan on altıya catdırdılar v? Almaniyanın bolunm?sin? son qoydular. Yenid?n birl???n Almaniya, ?vv?ll?r qeyri-r?smi olaraq Q?rbi Almaniya adlanan dovl?tin birba?a davamıdır v? yeni dovl?t deyil, cunki proses mahiyy?tc? konullu qo?ulma aktı idi: Almaniya Federativ Respublikası
Almaniya Demokratik Respublikasının
?lav? altı ?yal?tini ?hat? ed?c?k ??kild? geni?l?ndirildi. Geni?l?nmi? Federativ Respublikası Q?rbi Almaniyanın siyasi m?d?niyy?tini saxladı v?
beyn?lxalq t??kilatlardakı
movcud uzvluyunu, habel? Q?rbin xarici siyas?tin? uy?unlu?unu v?
Birl??mi? Mill?tl?r T??kilatı
,
NATO
, OECD v?
Avropa ?qtisadi Birliyi
kimi Q?rb ittifaqlarına m?nsublu?unu davam etdirdi.
- ↑
The Bonn Republic ? West German democracy, 1945?1990,
Anthony James Nicholls, Longman, 1997
- ↑
Germany
// Encyclopædia Britannica (Online)
.
?stifad? tarixi:
9 May
2022
.
Lu??tl?r v? ensiklopediyalar
| |
---|
|