A?axan Talı?ınski

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
A?axan Talı?inski
A?axan Mir Rza xan o?lu Talı?inski
Do?um tarixi 19 sentyabr 1885 ( 1885-09-19 )
Do?um yeri
V?fat tarixi 21 dekabr 1949 ( 1949-12-21 ) (64 ya?ında)
V?fat yeri
V?t?nda?lı?ı Rusiya İmperiyası Rusiya imperiyası
Azərbaycan AXC
SSRİ SSR?
Atası Mir Rzaxan Talı?inski
Anası M?ry?m xanım Mehmandarova
Elm sah?si travmatologiya
Elmi d?r?c?si
Elmi adı
?? yeri
T?hsili

A?axan Talı?ınski ( tam adı : Mir ?bulf?t b?y Mir Rza xan o?lu Talı?ınski; 19 sentyabr 1885 , L?nk?ran , L?nk?ran q?zası ? 21 dekabr 1949 , Bakı ) ? Az?rbaycanda travmatologiya elminin banisi, tibb elml?ri doktoru , professor , Kiyev Dovl?t ?nstitutunun tibb fakult?sinin m?zunu.

H?yatı [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

H?kim , travmatoloq-orteped, Az?rbaycan s?hiyy?sinin t??kilatcılarından biri, tibb elml?ri doktoru , professor A?axan (?bulf?t b?y) Mir Rza xan o?lu Talı?ınski 19 sentyabr 1885-ci ild? L?nk?ran ??h?rind? anadan olmu?dur. A?axanın ?sil adı ? Mir ?bulf?tdir. Bu ad onun babası Mir ?bulf?t xanın (1823?1877) adıdır. Atası Mir Rza xanın (1863?1932) ilk o?ul ovladı oldu?u ucun, ?n?n?y? gor?, atasının adını ona vermi?dir, lakin babanın adını da?ıyan ilk ovlada ail?d? ikinci ad olaraq A?axan deyilmi?dir. ?bulf?t b?y Talı?inskinin omur yolda?ı Hacı Zeynalabdin Ta?ıyev t?sis etdiyi qız m?kt?bini bitirmi? Ki?v?r xanım Xano?lan b?y qızı Talı?inskaya idi. Onların bir o?lu v? bir qızı olmu?dur. O?lu tibb elml?ri namiz?di, travmotoloq h?kim ?ziz (Abbasqulu) Talı?inski, qızı Adil? (Lyalya) xanım Talı?inskaya.

T?hsili [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Mir ?bulf?t b?y ilk t?hsilini L?nk?ran ??h?r bird?r?c?li m?kt?bini bitirdikd?n sonra 1901-ci ild? t?hsilini Bakıda gimnaziyada davam etdirmi?dir. 1909-cu ild? gimnaziyanı bitir?n Mir ?bulf?t b?y Talı?inski el? h?min il Kiyev Dovl?t ?nstitutunun tibb fakult?sin? q?bul olur. 1916-cı ild? ?nstitutu bitirir [1] .

Pedaqoji f?aliyy?ti [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Elmi-t?crubi i?l? yana?ı ?. Talı?inski 1920-ci ild?n ba?layaraq pedaqoji f?aliyy?tini d? davam etdirir v? Bakı Universitetinin tibb fakult?sinin t?l?b?l?rin? c?rrahiyy? v? travmotologiya-ortopediyadan d?rs deyir. 1931-ci ild? universitetin umumi c?rrahiyy? kafedrasının dosenti secil?n ?. Talı?inski ortopediya-travmotologiya kurslarına r?hb?rlik etmi?dir. ?. Talı?inski 1939-cu ild? Az?rbaycan Tibb ?nstitutunun elmi ?urasının q?rarı il? Az?rbaycan Respublikasının H?kiml?ri T?kmill??dirm? ?nstitutunun professor v? travmotologiya-ortopediya kafedrasına mudir secilmi?dir. O, 1945-ci il? q?d?r bu kafedraya r?hb?rlik etmi?dir [2] . Professor ?. Talı?inski 1945-ci ild? Bakı ??h?rind? t??kil edilmi? Az?rbaycan Ortopediya v? B?rpa C?rrahiyy?si ?nstitutunun travmotologiya-ortopediya v? protezl??m? klinikasının mudiri t?yin edilmi?dir. O, omrunun axırına q?d?r bu v?zif?d? calı?mı?dır (1949).

Elmi yaradıcılı?ı [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?. Talı?inski 1935-ci ild? N. N?rimanov adına Az?rbaycan Dovl?t Tibb ?nstitutunun t?l?b?l?ri ucun Az?rbaycan dilind? ilk d?rslik ? "Travmotologiya" monoqrafiyasını yazmı?dır. Uzun ill?rin elmi f?aliyy?tini yekunla?dıran ?. Talı?inski 1936-cı ild? "Yalancı oynaqların v? gec biti??n sınıqların mualic?sind? sumuk kocurulm?si kimi yeni c?rrahi mudaxil?" movzusunda respublikada ilk d?f? travmotologiya elmi sah?sind? doktorluq dissertasiyasını mudafi? etmi?dir. O, 1937-ci ild? tibb elml?ri doktoru elmi d?r?c?sini, 1939-cu ild? professor elmi adı alır.

Ail?si [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  • Atası Mir Rzaxan Talı?inski General S?m?d b?y Mehmandarovun bacısı M?ry?m xanım Mehmandarovayla evl?nmı? v? bu evlilikd?n Mir Rza xanın uc o?lu v? yeddi qızı olmu?dur. Onun ?bulf?t Talı?inski Mir Abbasqulu xan v? Mir Rust?m xan adlı o?lu; B?yim xanım, Zohr? xanım, Zumrud xanım, Rzaqulu N?c?fovun h?yat yolda?ı Bilqeys xanım, Sitar? xanım (m??hur dilci alim, repressiyaya u?ramı? Xalid S?id Xocayevin omur yolda?ı), Asiya xanım, Cahan xanım (repressiyaya u?ramı?, m??hur xan?nd? Cahan Talı?inskaya) adlı yeddi qızı olmu?dur. 1918-ci ild? onun ail?si Bakıya kocur. Atası Mir Rza xan omrunun qırx ilind?n coxunu L?nk?ran q?za r?isinin d?ft?rxanasında i?ci v? t?rcum?ci i?l?mi?di. 1932-ci ild? t?qaud? buraxılmı?, bir il sonra L?nk?ran ??h?rind? v?fat etmi?dir.

M?nb?l?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

H?mcinin bax [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Xarici kecidl?r [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. Ba?ırov Hacı Bala?a. ?lk Az?rbaycanlı travmotoloq-ortoped alim. "Xalq q?zeti" 15 yanvar, 2000, № 10.
  2. Talı?lı Hacı Mirha?ım. Xatir?md? ya?ayanlar. Bakı: "Adilo?lu", 2010, 464 s.