Bu m?qal? latın ?lifbasının h?rfi haqqındadır. Dig?r m?nalar ucun baxın:
A (d?qiql??dirm?)
.
A
yaxud
a
?
ca?da? Az?rbaycan ?lifbası
kimi Yer uzund?ki bir cox dild? i?l?dil?n
latın ?lifbasının
ilk h?rfi.
[1]
[2]
Az?rbaycan dilind? h?rf?
a
adı verilib (oxunu?u:
/?/
). Formaca tor?diyi
?ski yunan ?lifbasının
alfa
h?rfi v? habel? bu ?lifbadan tor?y?n
kiril ?lifbasının
A
h?rfi il? ox?ayır.
[3]
H?rfin boyuk versiyasının gorunu?u ortasından ufuqi x?tt kec?n bir noqt?d?n c?kilmi? iki ?yri x?tt kimidir. Kicik a h?rfi is? iki cur yazılır: ikiqatlı
a
v? birqatlı
?
. Birinci gorunu?, ?sas?n, cap yazısında, ikincisi is?, ?sas?n, ?l yazısında v? ?l yazısı ?saslı ?riftl?rd? istifad? olunmaqdadır.
- Α α : yunan h?rfi olan
Alfa
- А а : kirill ?lifbasının A h?rfi
- ? ?
: latın h?rfi olan Alfa v? yaxudda ?lyazma h?rfi
A
(yada ki:
A a
)
- ?
: kicik A h?rfinin cevrilmi? forması , hansıki
Beyn?lxalq fonetika ?lifbasında
acı? m?rk?zi sait kimi istifad? olunur
- ∀
: cevrilmi? A, "Birinci qaydanın m?ntiqind?" (
ing.
First-order logic
) umumiliy kvantorunu t?svir etm?k ucundu.
- ª
: Sıra indikatoru
- Æ æ : Æ latın liqaturası (h?rf birl??m?si)
H?rfin yazılması
misir heroqlif yazısının
okuz ba?ını xatırladan simvolla ?laq?l?ndiril?r. ?ddia edilir ki, eramzidan ?vv?l 1600-cu ild? Finikiya ?lifbasında A h?rfin x?tti yazılı?ı forması yarandı.
Misir heroqlifi okuz ba?ı
|
?ski-Sami (Proto-Semitic) okuz ba?ı
|
Finikiya
alef
|
Yunan Alfa
|
Etruskan A
|
Roman A
|
|
|
|
|
|
|
Q?dim yunanlar
finikiya ?lifbasını m?nims?y?r?k, bu h?rfin ifa ed? bil?c?k s?s olmadı?ı ucun, ilk d?f? A h?rfini "/а/" s?sini gost?rm?k ucun istifad? etdil?r. H?rfin adını "
alfa
" qoydular. Eramızdan ?vv?l VIII ?sr? aid edil?n erk?n yunan yazılarında A h?rfi yanı ust? uzanıb, lakin daha sonrakı dovrl?rd? "A" muasir ba? h?rfi formasını xatırlatma?a ba?ladı. Bununla bel? bu zamandada "A" h?rfin bir nec? dialekt variantlarının yazılı?ıda var idi, M?s?l?n, h?rfin ayaqlarından biri qısaldılırdı yada ki ufuqi cubu?u bucaq altında c?kilirdi.
Etrusklar
Yunan ?lifbasını m?nimsiy?r?k, A h?rfin? d?yi?iklik etm?dil?r. Bel?c? o, dunya dill?rinin boyuk ?ks?riyy?tinin istifad? etdiyi
Latın ?lifbasına
kecdi, sonra is?
kiril ?lifbasınada
?lav? olundu.
Muasir kicik "a" yunanların ?lyazma "A"-sına ox?amır. Muasir boyuk "A" h?rfin modifikasiyası
IV ?sr?
q?d?r formala?dı.
A-nın qotik formatda yazılı?ı
|
A-nın untsial formatda yazılı?ı
|
Qotik yazılı?nda A-nın ba?qa variantı
|
"A" muasir "Roman" tipoqrafiya komplektind?
|
"A" muasir "?talic" tipoqrafiya komplektind?
|
"A" muasir "Script" tipoqrafiya komplektind?
|
"
Unicode
" da boyuk A ? U+0041, kicik a is? +0061 il? gost?rilir.
"
ASCII
"-d? boyuk A ? 65, kicik a is? 97 il? gost?rilir,
ikili say sistemind?
is? muvafiq olaraq ? 01000001 v? 01100001.
"
EBCD?C
"-d? boyuk A ? 193, kicik a is? 129 il? gost?rilir.
HTML
v?
XML
-da boyuk A ? "A", kicik a is? "a" vasit?sil? gost?rilir