A

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
A
A a ?
( a?a?ıya baxın )
A hərfinin kursiv formlarının yazılışı
?stifad?si
Yazı sistemi Latın yazısı
Nov ?lifba
Kok?n dil latın dili
S?s istifad?si
Unicode d?y?ri U+0041, U+0061
?lifbadakı sıra 1
Tarix
T?kamul
Variantlar ( a?a?ıya baxın )
Dig?r
Yazı yonu soldan sa?a
This article contains phonetic transcriptions in the International Phonetic Alphabet (IPA) . For an introductory guide on IPA symbols, see Help:IPA . For the distinction between [ ] , / / and ?ablon:Angbr IPA , see IPA § Brackets and transcription delimiters .

A yaxud a ? ca?da? Az?rbaycan ?lifbası kimi Yer uzund?ki bir cox dild? i?l?dil?n latın ?lifbasının ilk h?rfi. [1] [2] Az?rbaycan dilind? h?rf? a adı verilib (oxunu?u: /?/ ). Formaca tor?diyi ?ski yunan ?lifbasının alfa h?rfi v? habel? bu ?lifbadan tor?y?n kiril ?lifbasının A h?rfi il? ox?ayır. [3] H?rfin boyuk versiyasının gorunu?u ortasından ufuqi x?tt kec?n bir noqt?d?n c?kilmi? iki ?yri x?tt kimidir. Kicik a h?rfi is? iki cur yazılır: ikiqatlı a v? birqatlı ? . Birinci gorunu?, ?sas?n, cap yazısında, ikincisi is?, ?sas?n, ?l yazısında v? ?l yazısı ?saslı ?riftl?rd? istifad? olunmaqdadır.

Ox?ar simvollar v? simvolun dig?r variantları [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  • Α α : yunan h?rfi olan Alfa
  • А а : kirill ?lifbasının A h?rfi
  • ? ?  : latın h?rfi olan Alfa v? yaxudda ?lyazma h?rfi A (yada ki: A a )
  • ?  : kicik A h?rfinin cevrilmi? forması , hansıki Beyn?lxalq fonetika ?lifbasında acı? m?rk?zi sait kimi istifad? olunur
  •  : cevrilmi? A, "Birinci qaydanın m?ntiqind?" ( ing. First-order logic ) umumiliy kvantorunu t?svir etm?k ucundu.
  • ª  : Sıra indikatoru
  • Æ æ : Æ latın liqaturası (h?rf birl??m?si)

Tarixi [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

H?rfin yazılması misir heroqlif yazısının okuz ba?ını xatırladan simvolla ?laq?l?ndiril?r. ?ddia edilir ki, eramzidan ?vv?l 1600-cu ild? Finikiya ?lifbasında A h?rfin x?tti yazılı?ı forması yarandı.

Misir heroqlifi okuz ba?ı ?ski-Sami (Proto-Semitic) okuz ba?ı Finikiya alef Yunan Alfa Etruskan A Roman A
Egyptian hieroglyphic ox head Proto-semitic ox head Phoenician aleph Greek alpha Etruscan A Roman A

Q?dim yunanlar finikiya ?lifbasını m?nims?y?r?k, bu h?rfin ifa ed? bil?c?k s?s olmadı?ı ucun, ilk d?f? A h?rfini "/а/" s?sini gost?rm?k ucun istifad? etdil?r. H?rfin adını " alfa " qoydular. Eramızdan ?vv?l VIII ?sr? aid edil?n erk?n yunan yazılarında A h?rfi yanı ust? uzanıb, lakin daha sonrakı dovrl?rd? "A" muasir ba? h?rfi formasını xatırlatma?a ba?ladı. Bununla bel? bu zamandada "A" h?rfin bir nec? dialekt variantlarının yazılı?ıda var idi, M?s?l?n, h?rfin ayaqlarından biri qısaldılırdı yada ki ufuqi cubu?u bucaq altında c?kilirdi.

Etrusklar Yunan ?lifbasını m?nimsiy?r?k, A h?rfin? d?yi?iklik etm?dil?r. Bel?c? o, dunya dill?rinin boyuk ?ks?riyy?tinin istifad? etdiyi Latın ?lifbasına kecdi, sonra is? kiril ?lifbasınada ?lav? olundu.

M?tb?? ?riftl?ri [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Muasir kicik "a" yunanların ?lyazma "A"-sına ox?amır. Muasir boyuk "A" h?rfin modifikasiyası IV ?sr? q?d?r formala?dı.

Qotik yazılışında A
A-nın qotik formatda yazılı?ı
Untsial yazılışında A
A-nın untsial formatda yazılı?ı
Qotik yazılışnda A-nın başqa variantı
Qotik yazılı?nda A-nın ba?qa variantı
"A" müasir "Roman" tipoqrafiya komplektində
"A" muasir "Roman" tipoqrafiya komplektind?
"A" müasir "İtalic" tipoqrafiya komplektində
"A" muasir "?talic" tipoqrafiya komplektind?
"A" müasir "Script" tipoqrafiya komplektində
"A" muasir "Script" tipoqrafiya komplektind?

Komputer kodları [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

" Unicode " da boyuk A ? U+0041, kicik a is? +0061 il? gost?rilir.

" ASCII "-d? boyuk A ? 65, kicik a is? 97 il? gost?rilir, ikili say sistemind? is? muvafiq olaraq ? 01000001 v? 01100001.

" EBCD?C "-d? boyuk A ? 193, kicik a is? 129 il? gost?rilir.

HTML v? XML -da boyuk A ? "A", kicik a is? "a" vasit?sil? gost?rilir

?stifad?si [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?stinadlar [ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

  1. "Latin alphabet | Definition, Description, History, & Facts" . Encyclopedia Britannica (ingilis) . 2021-03-09 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2021-03-03 .
  2. Sitat s?hvi: Yanlı? <ref> teqi; oed adlı istinad ucun m?tn gost?rilm?yib
  3. McCarter, 1974 . s?h. 54