?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı

Vikipediya saytından
Naviqasiyaya kec Axtarı?a kec
?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı
?bdulh?mid b?y ??rif b?y o?lu Qaytaba?ı
??xsi m?lumatlar
Do?um tarixi 10 iyul 1884 ( 1884-07-10 ) v? ya 8 fevral 1884 ( 1884-02-08 )
Do?um yeri
V?fat tarixi 1920
V?fat yeri
V?fat s?b?bi gull? yarası [d]
F?aliyy?ti zabit
H?rbi xidm?t
M?nsubiyy?ti Rusiya imperiyası , Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti
Qo?un novu piyada
Doyu?l?r Goycay doyu?u
Kurd?mir doyu?u
Bakı doyu?u
?sg?ran doyu?u ,
Rutb?si general-mayor

T?ltifl?ri "Müqəddəs Anna" ordeni 4-cü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" ordeni

?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı , H?mid Qaytaba?ı v? ya Abdul Qaytaba?ı ( 10 iyul 1884 v? ya 8 fevral 1884 , Tiflis ? 1920 , Nargin adası , Ab?eron rayonu ) ? Car ordusunun zabiti, Az?rbaycan Cumhuriyy?ti Ordusu nun general-mayoru v? q?rargah r?isi.

Birinci Dunya Muharib?si nd? i?tirak edib. Doyu?l?rd? gost?rdiyi r??ad?t? gor? III d?r?c?li Muq?dd?s Anna , IV d?r?c?li Muq?dd?s Vladimir, III d?r?c?li Muq?dd?s Anna Ordenl?ri il? t?ltif olunub. 1918-ci avqustun 20-d? Qafqaz ?slam Ordusu q?rargahına t?yinat alıb. Az?rbaycanın bol?evik - da?nak i??alından azad olunması u?runda bir nec? doyu?d? i?tirak edib.

Sovet i??alı na qar?ı ba? tutmu? G?nc? usyanına d?st?k verm?kd? ittiham olunaraq gull?l?nib.

H?yatı v? xidm?ti

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

Car Rusiyasında

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]

?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı 1884-cu il iyulun 10-da Tiflis d? anadan olub. [1] 1908-ci ild? Pavlosk H?rbi M?kt?bini bitirib. T?hsilini bitirdikd?n sonra 1909-cu ild? G?nc? d? yerl???n III Qafqaz H?rbi Korpusunun, 52-ci piyada diviziyasının, 261-ci ?amaxı piyada alayına podporucik rutb?si il? t?yinat alıb. [2] Birinci Dunya Muharib?si nd? III Qafqaz Korpusunun 52-ci piyada diviziyasının 205-ci ?amaxı piyada alayının komandiri kimi i?tirak edib. [3] 1914-cu il oktyabrın 5-d? Dembnyak k?ndi ?trafında ba? vermi? doyu?d? yaralanıb. [4] Doyu?l?rd? gost?rdiyi r??ad?t? gor? 1914-cu il may ayının 16-da III d?r?c?li Muq?dd?s Anna Ordeni il?, 1915-ci il fevralın 26-da IV d?r?c?li Muq?dd?s Vladimir Ordeni il?, [5] 1915-ci il fevralın 27-d? is? ?tabskapitan Qaytaba?ı uz?rind? "?gidliy? gor?" yazısı il? III d?r?c?li Muq?dd?s Anna Ordeni il? t?ltif olunub. [6] [7] [5]

1918-ci il martın 6-da Mus?lman Korpusunun q?rargah r?isi t?yin edilib. [8] 1918-ci il martın 18-d? Zaqafqaziya Komissarlı?ı hokum?tinin 246 saylı q?rarı il? ?bdulh?mid b?y Qaytaba?ıya polkovnik rutb?si verilib. [9] [10]

Az?rbaycan Cumhuriyy?tind?

[ redakt? | m?nb?ni redakt? et ]
Oturanlardan soldan birinci ?bdulh?mid Qaytaba?ı

1918-ci avqustun 20-d? Qafqaz ?slam Ordusu q?rargahına t?yinat alıb. [11] [12] 1918-ci il noyabrın 15-d? Az?rbaycan Cumhuriyy?tinin h?rbi naziri S?m?d b?y Mehmandarovun ?mri il? ordunun Umumi q?rargahında novb?tci general v?zif?sin? t?yin olunub. [13] [14] [15] Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti Nazirl?r ?urasının 1919-cu il iyunun 25-d? verdiyi q?rarla general-mayor rutb?sin? layiq gorulub. [16] 1919-cu il dekabrın 10-da general-mayor H?bib b?y S?limov Bakı istehkamcılar hiss?sinin r?isi t?yin edildikd?n sonra, Umumi q?rargah r?isi v?zif?sinin muv?qq?ti icrası Qaytaba?ıya h?val? olunub. O, bu v?zif?ni Az?rbaycan ordusunun q?rargahı yaradılana q?d?r icra edib. [17] [18]

1920-ci il fevralın 17-d? general-leytenant Sulkevic Az?rbaycan ordusundan t?rxis edildikd?n sonra Az?rbaycan Ordusu q?rargahının yenid?n qurulması ucun yaradılmı? komissiyanın uzvu t?yin olunub. [8] [19] H?rbi nazirin 1920-ci il martın 2-i tarixli 128 №-li ?mri il? Ba? Q?rargah idar?si il? Umumi Q?rargah birl??dirilib v? ?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı Ordu Q?rargahının Novb?tci Generalı v?zif?sin? t?sdiq olunub. [20] Az?rbaycan Cumhuriyy?tin suqutuna kimi “general-mayor” h?rbi rutb?sind? [21] Ordu Q?rargahının Novb?tci Generalı v?zif?sind? h?qiqi h?rbi xidm?td? olub. [8]

1920-ci ild? Aprel i??alından sonra da 1 ay mudd?tind? Az?rbaycan ordusu nun q?rargah r?isi v?zif?sini icra edib. [22] [23] 1920-ci ilin iyununda G?nc? usyanında ?li olmasında ittiham edil?r?k h?bs olunub. Nargin adasına aparılaraq orada gull?l?nib. [17] [24] Q?bri yoxdur. [25]

?bdulh?mid b?y Qaytaba?ının ulu babası ?bdulm?cid b?y XVIII ?srin sonlarında ?stanbuldan Tiflis? kocub. Tiflis? g?ldikd?n sonra Car Rusiyası ordusunda xidm?t? ba?layıb. Osmanlı ordusunda xidm?t ed?rk?n ?bdulm?cid b?y alay komandanı olub. Bu v?zif?d? calı?an ??xs? Haytaba?ı deyilirdi. ?bdulm?cid b?y d? ozun? "Haytaba?ı" soyadını goturub. Tiflis? kocdukd?n sonra is? " Haytaba?ı" soyadı rus dilin? t?rcum? olunduqda " Qaytaba?ı" formasına du?ub. [26]

?bdulh?mid b?yin atası polkovnik-leytenant ??rif b?y Qaytaba?ı, 1835-ci il oktyabr ayının 26-da Tiflis ??h?rind? anadan olub. [27] 1890-cı ild? t?rtib olunmu? s?n?dl?rd? onun Tiflisd?ki Rus ordusunun M?rk?zi Q?r?rgahının D?ft?rxana ?ob?sind? ??rq dill?ri uzr? polkovnik-leytenant rutb?sind? t?rcum?ci kimi calı?dı?ı gost?rilib. Xidm?ti boyunca podpolkovnik ??rif b?y dorduncu d?r?c?li "Muq?dd?s Vladimir", ikinci d?r?c?li "Muq?dd?s Anna" , ikinci v? ucuncu d?r?c?li "Muq?dd?s Stanislav” kavaler ordenl?ri v? bir nec? medalla t?ltif olunub. [27] ??rif b?y Qaytaba?ı ilk h?yat yoda?ı v?fat etdiyin? gor? iki d?f? ail? qurub. ?kinci evliliyind? o, Qazax q?zası nın ?ıxlı k?ndind?n olan mulk?dar Mirz? ?lia?a o?lunun qızı X?dic? xanımla ail? qurub. Bu nikahdan yeddinci ovladları ?bdulh?mid Qaytaba?ı dunyaya g?lib. [27]

?bdulh?mid b?y Qaytaba?ı Sara xanım M???di Mahmud qızı il? ail? h?yatı qurub v? bu evlilikd?n L?tif v? X?dic? adlı ovladları olub. [8]

M?h?mm?d ?min R?sulzad? 1923-cu ild? yazdı?ı "Az?rbaycan Cumhuriyy?ti keyfiyy?ti-t???kkulu v? indiki v?ziyy?ti" kitabında ?bdulh?mid b?y Qaytaba?ını Az?rbaycanın istiqlal ??hidi adlandırıb. [28]

Rusiya imperiyası ordusunda general-leytenantı, Az?rbaycan Cumhuriyy?tinin H?rbi nazirinin muavini ?lia?a ?ıxlinski q?l?m? aldı?ı xatir?l?rind? ?bulh?mid Qaytaba?ı haqqında da yazıb. [29]

  1. ?ahbazov, Atamalı. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti ordusunun zabit v? h?rbi m?murları (az.) . Bakı : Maarif n??riyyatı. 2020. 309. ISBN   978-9952-37-141-3 . 2024-05-29 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-27 .
  2. Общий список офицерским чинам Русской Императорской Армии. Составлен на 1-е января 1909 г. (PDF) (rus) . Sankt Peterburq: Военная типография. 1909. 493. 2023-11-14 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2023-11-14 .
  3. НАЗИРЛИ,, Шамистан. "Гайтабаши" . kaspiy.az (rus) . 2014-11-18 . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .
  4. Именной список потерь.№ 1, Именные списки потерь солдат и офицеров 1 мировой войны 1914?1918 гг. (по полкам и бригадам) (rus) . 46.
  5. 1 2 "ВЫСОЧАЙШИЕ ПРИКАЗЫ: ПО ВОЕННОМУ ВЕДОМСТВУ" . Русская армия в Первой мировой войне. 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-15 .
  6. "Гайтабашы Абдулгамид бек - первый начальник генштаба АДР" . ourbaku.com. 2021-09-23 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .
  7. "Гайтабаши Абдул-Гамид-Бек" . ria1914.info. 2023-07-07 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .
  8. 1 2 3 4 ?ahbazov, Atamalı. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti ordusunun zabit v? h?rbi m?murları (az.) . Bakı : Maarif n??riyyatı. 2020. 310. ISBN   978-9952-37-141-3 .
  9. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: I cild: 1917-1918 (az.) . I. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 176. ISBN   978-9952-37-138-3 . 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  10. A?ayev, Yusif; ?hm?dov, S?buhi. ?stiqlal yuru?u - 1918 (az.) . Bakı: Altun kitab. 2009. 95. ISBN   978-9952-24-041-2 . 2021-06-17 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2023-10-25 .
  11. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: I cild: 1917-1918 (az.) . I. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 325. ISBN   978-9952-37-138-3 . 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  12. Rıhtım, Mehmet; Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti v? Qafqaz ?slam Ordusu (az.) . Bakı : Qafqaz Ara?dırmaları ?nstitutu. 2008. s?h. 158. ISBN   9952-426-23?2 . 2023-02-24 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2023-02-24 .
  13. ?ahbazov, Atamalı. Сборник приказов по военному ведомству Азербайджанской Демократической Республики: Т. 1: Ноябрь 1918 - май 1919 (PDF) (rus) . I. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 26. ISBN   978-9952-445-20-12 . 2024-04-01 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .
  14. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: II cild: noyabr 1918-aprel 1920 (az.) . II. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 33. ISBN   978-9952-37-139-0 . 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  15. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti Ensiklopediyası (PDF) (az.) . II. Bakı : Lider n??riyyat. 2005. s?h. 424. ISBN   9952-417-44-4 . 2015-10-18 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2022-12-05 .
  16. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: II cild: noyabr 1918-aprel 1920 (az.) . II. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 62. ISBN   978-9952-37-139-0 . 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  17. 1 2 Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti Ensiklopediyası (PDF) (az.) . II. Bakı : Lider n??riyyat. 2005. s?h. 147. ISBN   9952-417-44-4 . 2015-10-18 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2022-12-05 .
  18. ?ahbazov, Atamalı. Сборник приказов по военному ведомству Азербайджанской Демократической Республики: май - декабрь 1919 (PDF) (rus) . II. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 512. ISBN   978-9952-445-20-13 . Archived from the original on 2022-07-05 . ?stifad? tarixi: 2023-10-25 .
  19. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: II cild: noyabr 1918-aprel 1920 (az.) . II. Bakı : Maarif n??riyyatı. 2018. 92. ISBN   978-9952-37-139-0 . 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  20. Адрес-календарь Азербайджанской Республики на 1920-й год. Баку, 1920 (PDF) (rus) . Bakı : Na?ıl evi. 2011. 297. ISBN   978995221073-6 . 2021-01-31 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .
  21. ?ahbazov, Atamalı. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti ordusunun zabit v? h?rbi m?murları (az.) . Bakı : Maarif n??riyyatı. 2020. 753. ISBN   978-9952-37-141-3 .
  22. N?zirli, ??mistan. Cumhuriyy?t generalları (PDF) (az.) . Bakı : H?rbi n??riyyat. 1995. 153. 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  23. Suleymanov, Mehman. Az?rbaycan Ordusunun tarixi: III cild: 1920-1922 (az.) . Bakı : Maarif n??riyyatı. 1918. 228. 2024-05-15 tarixind? arxivl??dirilib . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  24. Az?rbaycan Xalq Cumhuriyy?ti: 100 sual, 100 cavab (PDF) . Bakı : Mut?rcim. 2018. s?h. 138.
  25. N?zirli, ??mistan. Gull?l?nmi? Az?rbaycan generalları (PDF) (az.) . Bakı . 2016. 416. 2023-11-14 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  26. N?zirli, ??mistan. 1920-ci ild? Qaraba? doyu?l?ri (PDF) (az.) . Bakı . 2009. 269. 2023-04-08 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  27. 1 2 3 N?zirli, ??mistan. 1920-ci ild? Qaraba? doyu?l?ri (PDF) (az.) . Bakı . 2009. 270. 2023-04-08 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-13 .
  28. R?sulzad?, M?h?mm?d ?min. Az?rbaycan Cumhuriyy?ti keyfiyy?ti-t???kkulu v? indiki v?ziyy?ti (PDF) (az.) . Bakı: Elm n??riyyatı. 1990. 79. Archived from the original on 2022-07-05 . ?stifad? tarixi: 2023-11-07 .
  29. N?zirli, ??mistan . General ?lia?a ?ixlinski omru (PDF) (az.) . Bakı : U?ur n??riyyatı. 2005. 64. 2022-07-04 tarixind? arxivl??dirilib (PDF) . ?stifad? tarixi: 2024-05-14 .