??ıq q?l?m ( ing. light pen ) ? karanda? v? ya q?l?m ??klind? duz?ldilmi? v? komputerl? elastik kabel vasit?sil? ba?lanmı? gost?rici, koordinat qur?u. Onun kom?yil? ekranda lazım olan elementl?ri v? komandaları gost?rm?k, yaxud secm?k olar. Secim, ya i?ıq q?l?min k?narında olan duym?ni basmaqla, ya da q?l?min ucunu ekranın s?thin? sıxmaqla (“sıcanın” cıqqıtısının ekvivalenti) gerc?kl??dirilir. Q?l?min i?ıq vericil?ri var v? h?r d?f? onlara i?ıq du?dukd? (m?s?l?n, ekranla yaxın kontakt zamanı i?ıqlı piksell?r q?l?min ucunun altına du?dukd?) onlar komputer? siqnal gond?rir. Elektron ?ua ekranı s?tir-s?tir kec?r?k ekranın butun piksell?rini 1/60 saniy?d? i?ıqlandırır, buna gor? d? q?l?min gost?rdiyi anı v? yeri d?qiq qeyd etm?k olar. ??ıq q?l?m, sensor ekranda oldu?u kimi, xususi ekran v? ya onun ortuyunu t?l?b etmir, lakin onunla uzun mudd?t i?l?m?k ucun ?lveri?sizdir.

• ?smayıl Calallı (Sadıqov), “?nformatika terminl?rinin izahlı lu??ti”, 2017, “Bakı” n??riyyatı, 996 s.