"Ozb?kfilm" ?
1925-ci ild?
Da?k?ndd?
yaradılan
kinostudiya
.
?lk ozb?k filmi 1908-ci ild? c?kilmi?dir. 1924-cu ild? Rusiya-Buxara ortaqlı?ı olan "Buxkino" t??kil edildi. Novb?ti il, 1925-ci ild? "Uzbekqoskino" tresti t??kil edildi v? "??rq ulduzu" film fabriki acıldı, 1936-cı ild?n adı Ozb?kfilm oldu, ?kinci Dunya Muharib?si zamanı Da?k?nd Film Studiyası adı altında f?aliyy?t gost?rirdi, 1958-ci ild?n Ozb?kfilm adı yenid?n qayıtdı. 1979-cu ild? kinostudiyaya
Kamil Yarmatovun
adı verildi.
[2]
Ozb?k b?dii filml?rinin tarixi 1925-ci ild? "??rq ulduzu" kinostudiyasının yaradıldı?ı vaxtdan ba?layır.
?lk
ozb?k
fotoqraf v? operatoru olan Xudaybergen Devanov (1879-1940) ozb?k kinosunun banisi hesab olunur. X. Devanov Xiv? xanlı?ının ilk fotoqrafı, sonra is? ilk operatoru olma?ı bacarmı?dır. 1908-ci ild? Sankt-Peterburqa ged?n Xar?zm numay?nd? hey?tinin t?rkibind? Xudaybergen Devanov da var idi. Rusiya ?mperatorlu?unun paytaxtında X. Divanov tanınmı? mut?x?ssisl?rl? foto i?inin inc?likl?rini oyr?nirdi. Xiv? diplomatik numay?nd?liyi i?ini ba?a vurduqdan sonra o, ?lav? iki ay staj ucun burada qaldı. X. Divanov, v?t?nin? muxt?lif foto v? kino aksesuarları, o cuml?d?n PATE markalı 593 nomr?li kino kamerasını g?tirdi, bu da 1910-cu ild? Xiv? xanı ?sf?ndiyarın fayton il? yola du?m?sind?n b?hs ed?n ilk ozb?k s?n?dli filmini s?rb?st ??kild? c?km?sin? imkan yaratmı?dır. H?mcinin, onun "Bolg?mizin memarlıq abid?l?ri" (114 metr, 1913), "Turkustan m?nz?r?l?ri" (100 metr, 1916) v? s. kino lentl?ri d? qorunub saxlanılmı?dır.
[3]
Xudaybergen Devanov tarixi gorm?li yerl?ri, minar?l?ri, m?scidl?ri v? daha coxunu lent? almı?dır. Onun ?m?yi say?sind? dig?r olk?l?rin numay?nd?l?ri ilk d?f?
Xar?zmın
q?dim b?nz?ri olmayan m?d?niyy?ti il? tanı? oldular.
"Uzbekgoskino" nun yaradıcısı v? ilk rejissoru Umar Mukimov idi. O, kicik film c?kili? qrupu il? birlikd? ilk iki s?ssiz filmi c?kmi?dir, birinin adı "Mus?lman qadın" idi. Ozb?k kinosunun yaranmasında kinematoqrafcılar N.Qaniev, S. Xocayev,
Y. A?zamov
,
M. Qayumov
, M. Doronin,
O. Frelix
,
V. Dobrjanski
, A. Dori, aktyorlardan is?
Erqa? Hamroyev
,
R?him Pirmuhamedov
v?
Lutfi Sarımsakovanın
rolları boyuk idi. Rejissor N?bi Qaniyev ozb?k kinematoqrafiyasında ilk d?f? "Yuks?li?" (1931), "Ramazan" (1933) v? "Cigit" (1935) adlı filml?ri pe??kar s?viyy?sind? c?kmi?dir.
O dovrun ozb?k xalqı ucun ?n vacib hadis?l?rd?n b?hs ed?n "?kinci arvad", "??f?qd?n ?vv?l", "Ravat caqqalları" filml?ri bu onillik ?rzind? c?kilmi?dir. 1916-cı il qiyamından b?hs ed?n Suleyman Xocayevin "??f?qd?n ?vv?l" (1933) filmi hec yerd? gost?rilm?mi?dir.