Cin Xalq Azadlıq Ordusu
中?人民解放?
Olk?	Cin
Daxildir	Cin Kommunist Partiyası
T?rkibi	Cin Xalq Azadlıq Ordusu H?rbi Hava Quvv?l?ri , Cin Xalq Azadlıq Ordusu H?rbi D?niz Quvv?l?ri
Doyu?l?r	Koreya muharib?si , Cin-Hindistan s?rh?d muharib?si , Cin-Sovet s?rh?d munaqi??si , Cin-Vyetnam muharib?si , Cin-yapon muharib?si , Vyetnam muharib?si
chinamil.com.cn
Vikianbarda ?laq?li mediafayllar

Cin Xalq Azadlıq Ordusu ? 1 avqust 1927-ci ild? Nancanda Homindana qar?ı kommunistl?r (general Cu Qe-nin ba?cılı?ı il?) usyan qaldırdı, bu tarix cinlil?r t?r?find?n milli-azadlıq ordusunun yaranması kimi q?bul edilir (People's Liberation Army Day).

1946-cı ilin yayından etibar?n Cin Xalq Azadlıq ordusu adlanma?a ba?layır. Buna q?d?r ??ci-K?ndli ?nqlab ordusu, ??ci-K?ndli Qırmızı ordu, 8-ci ordu v? Yeni Dorduncu Korpus kimi adlanırdı. 1949-cu il Cin Xalq Respublikasının yaranmasından sonra is? CXR-in silahlı quvv?l?ri Xalq Azadlıq Ordusu adlanma?a ba?ladı. Bu ordu dunyanın ?n boyuk ordusudur. Uniformaları Generallarda v? ?sg?rl?rd? eyni r?ngd?dir, y?ni ya?ıl r?ngd? ^[1] .

Bunun say?sind? ordu icind? rutb?l?rin olmadı?ı du?unulur. Bu haqda ordu t?r?find?n r?smi acıqlama verilm?mi?dir. ?sg?rl?rin papaqlarının on t?r?find? kommunizmin emblemi olan qırmızı ulduz vardır. CXAO-nun ?sg?ri hey?t sayına gor? dunyada birinci yerd?dir. Bunun s?b?bi ?halinin sayının cox olması v? h?rbi xidm?tin olk?d? cox prestijli f?aliyy?t hesab edilm?sidir ^[1] .

CXAO-na M?rk?zi H?rbi Komissiya (MHK) r?hb?rlik edir (ona h?rbi sah?d? qanun yaratmaq huququ verilib), hansı ki, r?sm?n partiyadan ayrı f?aliyy?t gost?rir v? yalnız Milli Xalq Konqresin? hesabat verir. MHK-ya v? Cin Kommunist Partiyasına (CKP) bir qayda olaraq eyni ??xs r?hb?rlik edir. Bu orqanların t?rkibi 1982-ci il konstitusiyasına ?sas?n gizli saxlanılır. Eyni zamanda MHK-nın s?dri v?zif?si de-fakto olaraq CKP-d? ?n muhum v?zif? sayılır. Yalnız bu v?zif?y? sahib olan ??xs olk?nin tamhuquqlu lideri sayıla bil?r. CKP-nin M?rk?zi Komit?sinin, t?rkibinin 20%-ni yuks?k v? orta rutb?li h?rbcil?r t??kil edir. CXAO CKP-nin r?hb?rliyinin n?zar?ti altındadır v? yalnız xarici t?cavuz? qar?ı mudafi? ucun deyil, eyni zamanda daxili probleml?ri h?ll etm?k ucun polis v?zif?sini yerin? yetirir. Bunun ucun 1982-ci ild? Silahlı Milis Quvv?l?ri (SMQ) yaradılmı?dır. SMQ-nin t?rkibin? 1.5 milyon hey?t daxildir. Onun t?rkibin? CXAO-nun bir hiss?si v? bir nec? piyada diviziyası daxildir. SMQ M?rk?zi H?rbi ?ura il? yana?ı, eyni zamanda Dovl?t ?urasına tabedir ^[1] .

Ki?il?r ucun h?rbi xidm?t? ca?ırı? 18 ya? mu?yy?n edilmi?dir. H?rbi xidm?t mudd?ti 2 ildir. Konullul?r Qanuna ?sas?n 49 ya?a q?d?r xidm?t ed? bil?r. 50 ya?a q?d?r olan ki?il?r ehtiyat quvv? hesab olunur. Muharib? dovrund? 350 milyon insan silahlanma?a qadirdir. Orduya ca?ırı?cı ehtiyatlarının h?dd?n artıq cox olması, ca?ırı?cıları secim ?snasında aparılmasına imkan verilir, bu da h?rbi r?hb?rliy? ?n yax?ılarını y?ni, daha yuks?k keyfiyy?tl?r? malik olanlarla muqavil? ba?lama?a ??rait yaradır. Xidm?ti muqavil?, 3 ild?n 30 il? kimi ba?lana bil?r. H?rbi xidm?t mudd?ti, 18?35 ya? arası mu?yy?n edilmi?dir. ?sg?rliy? ca?ırılmayanlar ordunun ehtiyat quvv?si hesab olunur v? xalq milis ordusunda qeydiyyata alınır, hansı ki, onların umumi sayı 36.5 milyon n?f?rdir. Onlar CXAO-nun t?rkibind? t??kil olunmu?, partizan h?r?katının doyu?? hazır ehtiyat quvv?si hesab olunur ^[1] .

Hazırda Cin ordusunun sayı t?xmin?n 2,3 milyon n?f?rdir. CXAO sayına gor? dunyada birincidir. ?kinci yerd? is? 1,5 milyon ??xsi hey?tl? AB? ordusu g?lir. Cin Xalq Azadlıq ordusunun sayı yaxın 2?3 il ?rzind? 700 min n?f?r azaldılacaq. ??xsi hey?tin sayının azaldılması, ordunun daha da muasir v? yuks?k texnologiyalı edilm?si ucun aparılan islahat c?rciv?sind? h?yata keciril?c?k. ?xtisar ilk novb?d? quru qo?unlarında olacaq. Cin eyni zamanda H?rbi D?niz Quvv?l?ri v? H?rbi Hava Quvv?l?rinin sayını artırma?a hazırla?ır. B?zi m?lumatlara gor? bu qo?un novl?rin? ali t?hsil? malik ??xsl?ri c?lb ed?c?kl?r ^[1] .

Cin ordusunun, z?if t?r?fi onun kohn?liyind?dir, y?ni ordudakı ?sas texnikalar Sovet ordusunun XX ?srin 50?60-cı ill?r texnikalarının ?sasında hazırlanıb (tankların 70%, h?rbi t?yar?l?rin is? 80% d?n coxu), buna gor? muasir t?l?bl?r? cavab vermir. Buna baxmayaraq son zamanlar Cin sur?tl? oz ordusunun, maddi-texniki bazasının keyfiyy?tini artırmaqdadır. Misal olaraq Rusiyadan alınan tankları gost?rm?k olar. Bundan ?lav?, Avropa v? Rusiya texnologiyaları ?sasında oz ??xsi silahlarını da istehsal edir (m?s:T-96 tankları, J-10 qırıcı t?yyar?l?ri). Cin butun leqal v? qeyri leqal yollarla Q?rbd?n v? Rusiyadan ?n muasir texnologiyaları ?ld? edir. B?zi ekspertl?r bildirir ki, 2002-ci ild?n b?ri Cin oz texnologiyalarını sur?tl? ink?af edirm?kd?dir, h?tta b?zi gost?ricil?rin? gor? Rusiyanı qabaqlayır. Cinin h?rbi budc?si son 20 il ?rzind? ardıcıl olaraq h?r il artıb v? n?tic?d? hazırda bu olk? mudafi? budc?sinin h?cmin? gor? dunyada AB?-d?n sonra 2-ci yer? cıxıb. CXR h?rbi qudr?tini artırmaqda davam edir. Bel? ki, olk?nin h?rbi budc?si cari ild? 11,2 faiz artaraq 106,4 milyard dollara catıb ^[1] .

R?smi Pekin hamını ?min edir ki, qlobal h?rbi liderliy? can atmır v? h?rbi budc?nin artırılması CXAO-nun qar?ısında dayanan cari m?s?l?l?ri h?ll etm?k ist?yil? ba?lıdır. Ancaq region olk?l?rinin hokum?tl?ri tam ba?qa fikird?dir v? bel? ehtimal olunur ki, r?smi Pekinin h?rbi x?rcl?rini stabil ??kild? artırması, Asiya olk?l?rini qeyri-regional olk?l?rl? h?rbi sah?d? ?m?kda?lı?ı gucl?ndirm?y? vadar ed?c?k. Cinin h?rbi s?nay?si, h?rbi t?yyar? da?ıyan g?mi, stels texnologiyalı goz? gorunm?z h?rbi t?yyar?l?rin, kosmik orbitd?ki peykl?ri vurub sala bil?n raketl?rin istehsalı kimi istiqam?tl?ri ?hat? edir ^[1] .

Cinin artan h?rbi qudr?tini balansla?dırmaq ucun, AB? ot?n il ^[2] regionda h?rbi movcudlu?unun geni?l?nm?sin? soz vermi?di. Va?inqton h?r il h?rbi m?qs?dl?r ucun $740 mlrd v?sait x?rcl?yir. Region boyu yerl??dirilmi? AB? h?rbi bazalarında minl?rl? qo?un saxlanmaqdadır. R?smi Pekin Va?inqtonun regionda artan h?rbi nufuzundan narahatdır. Cin hesab edir ki, AB? bu dovl?ti muhasir?y? almaq ist?yir. Pekinin Vyetnam, Fillipin v? Yaponiya il? uzun mudd?tdir ki, davam ed?n ?razi c?ki?m?l?ri var. Bundan ?lav? Cin Tayvanı oz ?razisi hesab edir v? bu olk? il? s?rh?dd? Tayvana istiqam?tl?ndirilmi? yuzl?rl? raket yerl??dirib ^[1] .

Hazırda Cin ordusunun sayı t?xmin?n 2,3 milyon n?f?rdir. Cin xalq-azadlıq ordusu sayına gor? dunyada birincidir. ?kinci yerd? is? 1,5 milyon ??xsi hey?tl? AB? ordusu g?lir ^[3] .

• Az?rbaycan v? Cin h?rbi ?m?kda?lı?ın gucl?ndirilm?si imkanlarını muzakir? edib Arxivl??dirilib 2011-03-15 at the Wayback Machine