Q?rbi Az?rbaycan ostanı
?
?randa
ostan
. M?rk?zi
Urmiya
??h?ridir.
Ostanın ?razisi 37437?km²
[2]
, ?halisi 2006-cı ild? aparılmı? siyahıya almaya ?sas?n 2.873.459 n?f?rdir, ?halinin 60,03% ? i is? ??h?rl?rd? ya?ayır.
[3]
Bu bolg?nin ?razisi vaxtı il? q?dim
lullubil?r
,
qutil?r
, e.?. 10-cu ?srl?rd? is?
mannalıların
yurdu olmu?, zaman zaman
Assuriya
,
Urartu
kimi dovl?tl?r t?r?find?n z?bt olunub; sonunda is?
Manna dovl?ti
c?nubda yerl???n
Midiya
nın t?r?find?n z?bt edilmi? v? da?ıdılmı?dı. Daha sonralar is? Midiyanın ozu ilk
fars
sulal?si olan
?h?m?nil?r
t?r?find?n cokdurul?r?k, Az?rbaycan ?razisi
?h?m?nil?r imperiyası
nın hokmu altına girm?li oldu.
Eramızın
4-cu ?sr
ind?
Sasanil?r imperiyası
bu ?razil?ri
Adhurpada?an satrapı
na qatdı. Adhurpada?an adı
Atropatena
adından tor?yib, sonralar ?r?bl??dirilmi? formada "
Az?rbaycan
" kimi s?sl?ndirilirdi.
[4]
[5]
Q?dim
Z?rdu?t dini
n? (Z?rdu?tilik, at??p?r?stlik) aid edil?n
T?xt-i Suleyman
m?b?di Q?rbi Az?rbaycanın
T?kab (Tikant?p?) ??h?ri
yaxınlı?ında yerl??ir.
10-cu ?sr
d? bu ?razil?ri sayca artan kurd tayfaları idar? edibl?r.
[6]
1609?1610-cu ill?rd? burada
kurd tayfaları
il?
S?f?vil?r dovl?ti
arasında
Dimdim doyu?u
ba? verib. Uzun c?k?n doyu?d?n sonra kurdl?r m??lub edildi, butun t?slim olanlar olduruldu v? regionun kurd ?halisinin muhum hiss?si
I ?ah Abbasın
?mrin? ?sas?n
Xorasan
a surgun edildi. Onların yerin? bu ?razil?r? turk ?silli
?f?ar tayfası
kocuruldu.
[7]
1946-cı ild?
Sovet ordusu
bu ?razil?ri qısa mudd?t? i??al etmi?di. Sovet qo?unları buranı t?rk etdikd?n sonra qısa mudd?t? burada
Az?rbaycan Milli Hokum?ti
v?
M?habad Cumhuriyy?ti
movcud olublar, lakin qısa mudd?t movcudiyy?tini surdur? bilmi? v? ?rana reinteqrasiya edilmi?l?r.
2011-ci ilin yanvar ayında Q?rbi Az?rbaycan ostanında s?rni?in t?yyar?sinin q?zaya u?raması n?tic?sind? 77 n?f?r h?lak olmu?du.
[8]
H?min ilin sentyabr ayında
M?habad
??h?rind?
?ran-?raq muharib?sinin
ba?lanmasının ildonumu il? ?laq?dar olaraq keciril?n h?rbi paradda ziyar?tcil?r arasında terrorcuların yerl??dirdiyi bombanın partlaması n?tic?sind? 12 n?f?r h?lak olmu?, 80 n?f?r is? yaralanmı?dı. Partlayı?ın konkret hansı t??kilat t?r?find?n tor?dildiyi m?lum olmasa da, Q?rbi Az?rbaycan ostanının qubernatoru Vahid C?lalzad? terror aktını Q?rb dovl?tl?ri t?r?find?n d?st?kl?n?n inqilab ?leyhdarı terrorcu qruplar t?r?find?n tor?dildiyini bildirib.
[9]
Geni? duz?nlikl?r v? hundur da?lar ostanlı?ın relyefini t??kil edir. ?imalda
Araz cayı
v? bir sıra da? cayları ?sas su m?nb?yidir. ??rqind?
Urmiya golu
yerl??ir. Orta temperatur Urmiyada 10,8?°C,
Xoy
da 9,4?°C,
M?habad
da is? 11,6?°C-dir. ?n yuks?k temperatur gost?ricisi iyul ayında 34?°C, ?n a?a?ı temperatur is? yanvar ayında ?16?°C-dir.
Q?rbi Az?rbaycan ostanının iqtisadiyyatının boyuk hiss?si
k?nd t?s?rrufatına
?saslanır. 2013-cu ild? ostanın
T?kab ??h?ri
nd?
Q?rbi Asiyanın
?n boyuk qızıl zavodunun tikintisi planla?dırılır. Zavodun tikintisin? 60 mln. dollar s?rf olunacaq. Ostanın yataqlarında qızılın ehtiyatı 80 ton t??kil edir v? oradan h?r il 3 ton qızıl cıxarılması planla?dırılır.
[10]
Q?rbi Az?rbaycan ostanının iqtisadi c?h?td?n ?n inki?af etmi? ?razisi
Urmiya ??h?ri
dir. Urmiya ?halisinin h?yat ??raiti ostanın dig?r ?halisinin h?yat ??raitind?n cox yuks?kdir. Ostanda yuzl?rl? k?nd vardır, onların coxusunda daimi su v? elektrik t?chizatı, telefon x?ttl?ri v? peyk televiziyasına cıxı?ı var.
Q?rbi Az?rbaycan ostanı inzibati c?h?td?n a?a?ıdakı ??hristanlara bolunur?:
- ↑
????? ?? ????? ??????? ?????
(fars.)
.
1965.
- ↑
"World Gazetteer?: Iran: divisions administratives (superficie (km²))"
.
2012-04-17 tarixind?
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2009-03-18
.
- ↑
"????????? ????"
.
2012-07-15 tarixind?
orijinalından
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2012-06-21
.
- ↑
Minorsky, V.; Minorsky, V. ?dharbaydj?n (Azerb?ydj?n). Encyclopaedia of Islam. Edited by P.Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2007. Brill Online.
[1]
Arxivl??dirilib
2024-05-18 at the
Wayback Machine
- ↑
Encyclopædia Iranica
, "Azerbaijan: Pre-Islamic History", K. Shippmann
- ↑
Al-Moqaddasi, Shams ad-Din Abu Abdallah Muhammad ibn Ahmad, Ahsan al-Taqasi fi Ma’rifa al-Aqalim, translated by Ali Naqi Vaziri, volume one, first edition, Mu’alifan and Mutarjiman Publishers, Iran, 1981, pg 377
- ↑
"Dim Dim doyu?u"
.
2018-12-10 tarixind?
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2013-03-09
.
- ↑
"Q?rbi Az?rbaycan vilay?tind? 3 gun umumi mat?m elan olunub"
.
2015-05-01 tarixind?
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2013-03-14
.
- ↑
Q?rbi Az?rbaycan vilay?tind? ol?nl?rin sayı 12 n?f?r? catıb
[
olu kecid
]
- ↑
"?randa ?n boyuk qızıl istehsalı zavodu tikil?c?k"
.
2012-12-22 tarixind?
orijinalından
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2012-12-22
.
- ↑
"2. 15. Population by Religion and Ostan, 1385 Census"
.
2012-12-27 tarixind?
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2012-12-27
.
- ↑
??? ????? ? ???? ???????? ????? ????? ???? (???????? ???????){?????}:????? ????????? ????/?? ????? ????? ????? ????? ????? ???? ??? ? ????? ????? ?????:????? ?????? ????:???? ????????? ???? ???? -????:?-??-????-???-??? *????? ???:?????-????? ???????? ???? ??? ????
- ↑
"Columbia ?nternational Affaris Online?: Iran ? International Pressure and Internal Conflict"
.
2007-12-01 tarixind?
orijinalından
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2009-04-26
.
- ↑
"Arxivl?nmi? sur?t"
.
2011-09-19 tarixind?
arxivl??dirilib
.
?stifad? tarixi:
2010-08-15
.
- ↑
?????? ?? ???? ?????????????
Arxivl??dirilib
2018-09-30 at the
Wayback Machine
? ?????? ??????? ?????? (The government suspended) Farsi
- ↑
????? ????????? ????
Arxivl??dirilib
2012-02-17 at the
Wayback Machine
? ?????? ???? ????????? ???? (Farsi & English)
- ↑
????????? ???? ? ????? ???? ????? ? ????? ?? ?? ???? ?????
Arxivl??dirilib
2013-01-04 at
Archive.today
? ??? ???? Mehr News (Farsi)
- ↑
??????? ?????
Arxivl??dirilib
2011-12-23 at the
Wayback Machine
? ?????? ???? ??????? ??????? ????? ????????? ???? (Farsi)
- ↑
????? ????????? ????
Arxivl??dirilib
2018-03-23 at the
Wayback Machine
? ???? ???? ??????? ????? (Farsi)
- ↑
Guney Az?rbaycan Sosyo-Kultur?l Ara?tırmaları (
GUNASKAM
)?:
Guney Azerbaycan ve Kurt sorunu
Arxivl??dirilib
2007-12-16 at the
Wayback Machine
- ↑
"Report Honour killings in Iran"
(PDF)
.
2017-10-10 tarixind?
arxivl??dirilib
(PDF)
.
?stifad? tarixi:
2012-05-12
.
- ↑
Kurd tarixi,M?h?mm?d ay?t, tehran birinci cab 1382 ikinci cap 1386,Porseman n??ri,s 67.