?????:?????
?????:?????????? ???????? ??????
?????? ?????
(1 ????? 1961 - 1 ?????? 2003), ??
?????? ??????
???????? ??????
??
???????? ???
???? ???????? ??
[?]
?? ???????? ??? ???? ???? ????? ?????? ????? ???
[?]
??
???????? ????????? ??? ????
??? ???? ?? ??? ?????? ?? ??????? ??? ?? ?? ????
???? ?? ???? ????-?????? ?????
?????
,
???????
, ???? ??? ????? ??? ???? ???? 1 ????? ??? 1962 ??? ??? ??? ???? ???? ?? ??? ???? ?????? ??? ????? ?? ???? ?? ??? ??????? ???? ??? ?? ???? ?????? ?? ??? ??? ???? ??? ???? ???? ??? ?? ??? ?? ??? ????? ?? ????? ???? ??? ?????? ?? ????????? ???? “????? ??? ??????” ??? ???? ?????? ?? ???? ????? ??? ?????? ?? ???????? ??????? ???? ?? ????? ????? ??? ???? ??? ?? ???? ???? ?? ??????? ?? ???? ?? ??? ???? ??? ??? ??? ???? ??? ???????? ?? ???????? ????? ????? ??? ????? ?????? ???? ?? ?? ???????? ??? ????? ?? ?????? ???? ??? ?????? ?? ???????? ?????????? ??? ?? - ???? ??? ?? ????? ???????? ?????? ? ?? ??? ???? ??? ???? ?? ?? ? ?????? ??? ?????? ???? ???
[?]
???? ????? ??? ????????
J R D Tata '??????? ????? ??????? ???? ??
??????? ?? ?? ?? ?????? ?????? ????? ???? ?? ????????? ???
[?]
[?]
?????? ????? ?? ????????? ?????? ????? ?????? ????? ????? ?? ??????? ??? ??? ?? ??????
??????? ?????????????
???
????? ??????????? ?????
,
???????, ????
?? ???? ??? 1982 ??? ???????????? ?????? ?? ????? ??????? ??? ?? ??????? ????? ??????? ?? ??? 1982 ??? ??? ??? ?? 1984 ??????? ????????????? ??? ??????? ??????? ?? ?????
??????? ????????????? ?????????
?? ??????? ??? ?????? ?? ?? 1986 ??? ????? ??????? ??????? ?? ????? ??? ?? 1988 ???
???????? ????????????? ??????
?? ??????? ??????????? ??? ?????? ???????? ?? ????? ???? ?????? ?? ?? ???????????, ????????? ? ?????????? ????????? ?? ????????? ?? ??? ???????? ????? ????????? ?? ?????? ????? ??? ?????? ??? ? ??? ???? ????????? ?? ??? ?????????? ????????? ?? ??????? ?? ??????? ??? ????????? ?????? ???? ?? ???? ?? ?? ?????????? ???? ?? ????????? ???
???? ?? ??? ??? ????????
????
??
???? ???????? ??????
?? ??? ???????? ?????? ??? ?? ????????? ?? ??? ??? ??? ???? ???? ????, ???????? ????
??/???????
???
???????
?? ???????? ?????
[?]
== ???? ???????
thumb|???????? ??? ?????????? ??? ?????
?????? ?? ????? ???? ??? ???? ?? ???????? ?????? ??? ??? ????? ???? ?? ?????? ???? ??? ???? ???? ????? ?? ??? ???? ???? ???
???? ???? ???????? ???? ?? ?????? ???? ?? ?? ???????? ?????? ?? ?? ?????? ?? ??? ???
???????? ??? ????????
?? ?????
??????-??
?? ???? ???? ?????? ?? ???????? ??? ????? ???? ????? ???? ??? ????? ????? ??? ?? ???????? ??? ?????? ???? ?????? ??? ?? ????? ??????? ????
????? ?????
?? ???? ???
??????
???????? ??? ??? ?? ????? ??? ??? ?????? ?? ???? ???? ???? ??? ?.?? ????? ??? ?? ???? ?? ?? ?? ?????? ?? ??? ?????????? ??? ?? ???????? ??? ??? ?? ???? ???? ?????? ??????-?? ?? ?????
???????? ??????
?? ????? ???? ?? ??? ?? ?????????? ???, ?? ???? ??? ?????? ?? ?????? ?? ???
??????? ?????
??
???? ???
?? ???????? ??? ???? ???? ??? ???? ????? ?? ??????? ?? ??? ???? ?? ?????? ????? ?? ?? ????? ??? ???????? ???????? ????, ????????? ???????? ???????????? ? ??? ??????????? ??? ?????? ?????????? ?? ??? ???????? ??????? ??? ??????
??????-??
?? ??????????? ?????????? ?? ???? ???? ?? ?????? ?? ?? ???????? ?????? ???????? ???, ?????? ???? ?? ??? ????, ???? ???? ?? ????????? ?? ???? ??????? ?? ????? ???????? ?? ?? ???????? ?????
???? ??? ?? ?? ????? ????????? ?? ?????? ????, ??? ????? ?????? ?? ????? ?? ???? ?? ?? ???? ???
[?]
?? ????????
??????? ????? ??????? ?? ??????
????? till here
???? ?? ??? ????? ?? ????? ?????? ????-???? ?? ?? ??? ?? ?????? ?? ????? ?? ?? ?? ?? ???? ???, ?????? ?? ??? ??? ?????? ?? ??? ???? ??? ??????
??????-???
??? ???? ????? ????? ?? ???????? ?? ??? ?? ???? ???? ?? ?????? ?????? ???? ????? ???, ??????? ??????? ??????? ?? ??????? ??? ??? ????? ???? ??? ?? ??? ?????? ???????? ?? ???, ???? ?? ??? ???? ???? ??????? ??? ??????? ?? ????? ???? ?? ?????? ?? ?? ?????
????????
?? ??? ?? ???????
??????-???
???? ?? ???? ????? ???? ?????????????? ??? ????? ?? ????????/?????-?????/?????????? ?????????? ?????? ????? ??? ???????? ?? ?? ?? ?????? ???, ????? ???? ?????? ? ???????? ???????, ????? ????? ????? ? ???????? ?????? ????????? ? ??????? ?? ?????? ???? ???????? ???????? ??? ??? ???? ??? ???? ?????? ??-
???????? ?? ??????? ???? ???? ?????? ????? ?????? ????? ?? ????? ???????? ?????? ?? ???? ????? ?????? ????? ???? ??? ??? ?? ???????? ??? ????? - ?????? ?? ?????? ????? ?? ??? ?????? ?? ???????? ??? ???????? ??? ??
?????? ?? ??? ??? ??? ?? ????? ???? ??? ?? ?? ?????? ?? ??? ?? ??? ???? ??? ????? ??
???? ?? ?? ??????? ???? ??? ? ?????? ???? ?? ???????? ??????????? ?????? ?? ????? ??? ?????? ???? ?? ????? ???? ???? ????? ?? ????? ???????? ??? ?? ????? ???? ????? ????????? ?? ????? ??????? ???? ??? ?? ????? ??? ?? ???? ????? ???? ???? ?????? ???? ???? ?? ????
?? ???????? ?????? ?? ??????? ?? ?????? ??? ????? ?? ?? ????? ???? ?????????? ?? ??? ???? ????? ?? ????? ???????
?? ??? ?????? ????? ?? ?? ???? ???? ?? ??,” ??? ???????? ?? ??? ?? ??? ???? ???????? ?? ???????? ?? ??? ?? ?????? ?? ?? ??? ?? ??? ?? ???????“
- ??????? ????????????? ?? ????
(???????) ??? ?????? ????? ??? (?????) ?????? ???? ??? ?????? ??????? ?? ?????? ?? ????
[??]
?????? ????? ?????? ???????????
????????? ??????? ???? ???
- ???? ????
51826 Kalpanachawla
, ?? ??? ??????? ???? ?? ??? ??
????????
(
Columbia
)'???? ????
[??]
- 5 ?????? 2003 ??, ???? ?? ???????????? ?? ????? ?? ?? ???????? ?? ???? ????????, "
METSAT
",
"??????
". ?? ??? ?? ????? ???????? ?? ???? ??????
METSAT-1
(
METSAT-1
)", ???? ??????12 ??????? 2002 ?? "
??????-1
(
KALPANA-1
)". ?? ??? ??? ???? ???? ????? "
??????-2
(
KALPANA-2
)"2007 ?? ???? ???? ?? ?????? ???
[??]
- ????????? ???
???
?????? ??????
??????
(
Queens
) ?? 74. ??????? ?? ??? ??
74. ??????? ?????? ????? ?? ??????
?? ??? ??? ???? ?????? ???? ??? ??
- ??????? ????????????? ?? Arlington
(
University of Texas at Arlington
) (???? ????? ?? ????????? ??????????? ??? ?????? ??????? ?? ??????1984 ??? ??????? ??) ??? ???? ?????? ??? ??
???????
(
dormitory
),
?????? ????? ???
, ?? ??? ?? 2004 ???.
[??]
??? ???
- ?????? ????? ????????
???????
????? ?? ?????? ???????? ?? ??? ??? 2004 ??? ???? ????? ??????????? ?? ???
[??]
??????? ???? ???
- ????? ??????????? ?????
, ??? ???????? ?? ????????? ?????? ????? ?? ??? ?? ??? ???? ????????,
INR
(
INR
) ?? ??? ?????? ????, ?? ??? ?? ?????????? ??????????? ????? ?? ??????????? ????? ?? ??? ?????? ???? ?? ???????? ?? ??????? ???? ??? ??
[??]
- ???? ?? ?????? ?? ??? ?? ?? ???? ???????? ??????? ???? ???
[??]
- ???????? ???????????? ???????
(
Florida Institute of Technology
) ?? ???????? ????? ??? ?? ?? '?????????? ?????????? ???????, ??? ????? ???? ???????? ???????? ?????? ?? ??? ?? ??? ???
- ???? ?? ????? ???????????? ???? ???? ??? ??????? ?? ???????? ?? ????? ?? ??? ?? ??
???????? ?????
(
Columbia Hills
) ?? ??? ?? ?????? ????? ???? ??? ???????? ?????? ?? ???????? ??? ???? ??? ?? ??? ???? ??? ?? ????? ????? ??, .
- ????? ?????
(
Steve Morse
) ?? ???????? ??????? ?? ??? ???
??? ?????
(
Deep Purple
) ???? ?? ?? ???? ????? ???? "?????? ????" ??? ?? ???? ??
???? = ?????
(
Bananas
)
.
[??]
??? ???? ?? ???? ??
- ???? ???, ???? ?????, ?? ??????? ?? "???? ??? ???? ??? ??? ????, ??? ?? ??? ??? ???? ??? ???? ?? ?? ?? ?????? ???? ????? ???? ??? ?? ?????? ?????? ??? ?? ????? ??? ???? ??????? ???? ? ?? ???????? ?? "
[??]
- ??????????
???? ????
(
Peter David
) ?? ???? 2007 ??? ???????? ?????? ?? ???
?????
?? ???
shuttlecraft
(
shuttlecraft
) ?? ??? ??? ???? ??,
????? ?????
(
Star Trek
)
???????
????? ?????: ???? ?????: ???? ???? ?????
.
[??]
- ????????
,
???????????
[??]
???
???????
????? ?? ???????? ????? ????? ??? ?????? ????? ?? ??? ??? ??? ??? ???
- ↑
Salim Rizvi (??????? 11, 2006).
"Indo-US astronaut follows Kalpana's footsteps"
. New York: BBC
. ?????? ????
November 20,
2012
.
Almost four years after the death of the first Indian-American astronaut Kalpana Chawla in the Columbia space shuttle disaster, Nasa has sent another woman of Indian origin into space.
- ↑
Nola Taylor Redd.
"Kalpana Chawla: Biography & Columbia Disaster"
.
Space.com
. Tech Media Network
. ?????? ????
November 20,
2012
.
- ↑
"???????? ??? ???????? ?? ????"
. ????? ????
. ?????? ????
2007-06-08
.
- ↑
?.?
?.?
"?????????????? ?????, ?????? ?????"
. ?????.???.
???
?? 2003-01-17 ?? ?????????.
?????:Deadlink
- ↑
"???????? ?????? ?? ????? ?? ???? ??? ???"
. CNN
. ?????? ????
2007-06-02
.
?????:Deadlink
- ↑
"???? ????? ????"
. ? ????? ?????? ????, ????
. ?????? ????
2007-06-08
.
- ↑
?????? ????? ?????? ?????? ?? ???????? ???????
- ↑
?????? ????? ?? ?? ????? ???????
- ↑
???? ????? - ?????? ?????, ????.??.
- ↑
?????? ????? ?? ????????????? ?????
- ↑
?????? ????? ??????-??????????? ??????
- ↑
?????? ????? - ???? ????????
?????:Deadlink
- ↑
???? ?? ???????? ????????? ??????
?????:Deadlink
?? ??? ??? ?????? ?? ???? ????? ????
- ↑
??? ????, ??? ????
- ↑
????????? ????? ???????, ??? ??. ?????? ?????, ???????? ??????
?????:Deadlink
- ↑
?????? ????? ?? ?????
- ↑
????? ?? ????????
- ↑
???????? ?????? ?????? ??????? ????????
?????:Deadlink
- ↑
"Kalpana Chawla Memorial Scholarship"
.
UTEP
. ?????? ????
2008-06-10
.
- ↑
"???????? ?? ???????? ?? ???????????"
.
????
??????
. ?????? ????
2007-06-10
.
- ↑
"ISRO METSAT Satellite Series Named After Columbia Astronaut Kalpana Chawla"
. Spaceref.com
. ?????? ????
2007-06-10
.
- ↑
"More about Kalpana Chawla Hall"
.
University of Texas at Arlington
. ?????? ????
2007-06-10
.
?????:Deadlink
- ↑
"Kalpana Chawla Award instituted"
.
? ??????
. ?????? ????
2007-06-10
.
- ↑
"Punjab Engineering College remembers Kalpana"
. ?????? ????
2007-06-10
.
?????:Deadlink
- ↑
"NASA Names Supercomputer After Columbia Astronaut"
.
About.com
. ?????? ????
2007-06-10
.
- ↑
HobbySpace - ???????? ????? - ??? / ???
- ↑
"
'
COLUMBIA IS LOST' A Muse for Indian Women"
. LA Times (reprint on IndianEmbassy.org)
. ?????? ????
2007-06-02
.
?????:Deadlink
- ↑
?????, ???? ?? bicth;)
????? ?????: ???? ?????: ???? ???? ?????
, ????? 24.
- ↑
http://ibnlive.in.com/news/planetarium-in-kalpana-chawlas-memory/36993-11.htmlIBN
??????
?????:Deadlink
?????:Wikiquote
- ?????? ????? ??????
??????-???? ?? ?????? ????? ?? ???? ?? ???
- ?????? ?????? ??????
???? ?? 50 ???? ?????? ?????
(
ISBN 81-88086-19-3
)
?????:????? ?? ???????/????
?????:???? ?? ???? ???????