El
silabariu chipriota
ye un antiguu sistema d'escritura usau na isla de
Xipre
pa notar l'idioma
griegu antiguu
y tamien n'ocasiones el
idioma eteochipriota
.
Utilizose posiblemente dende'l
sieglu XI e. C.
hasta'l
sieglu IV e. C.
, en que foi reemplazau pol
sistema d'escritura
alfabeticu.
Constaba de 56 signos, que representaben
silabes
acabaes siempres en
vocal
. Nesti tipu d'escritura nun s'usaben
ideogrames
.
La mayoria de les inscripciones apaecieron na isla de Xipre, en llugares como
Kouklia
(antigua
Pafos
),
Akanthou
y
Enkomi
, pero tamien apaecieron inscripciones en
Lucania
,
Delfos
y la
Peninsula de Calcidia
.
El
corpus
del silabariu xipriota ye d'aproximao mil cien inscripciones, de les qu'unes trenta tan nel denominau idioma eteochipriota y el restu, en griegu.
Aldericase cual foi'l momentu historicu del so orixe, pero probablemente tenga d'asitiase na
Eda del Bronce
. Considerase que ye derivau d'otru sistema silabicu llamau
silabariu chipro-minoicu
, derivau de la mesma del sistema d'escritura
cretense
denominau
Llinial A
. A diferencia d'otros sistemes d'
escritura silabicu
que dexaron d'utilizase a la fin de la
Eda del Bronce
(como'l
Llinial B
, tamien usau pa notar la llingua griega antigua), el silabariu xipriota siguio utilizandose en Xipre hasta la
domina helenistica
.
El silabariu representa sonios con una consonante siguida d'una silaba (
za
,
jo
, etc.), anque les vocales tamien pueden tar ensin consonantes. El silabariu ye'l siguiente:
[1]
Silabariu chipriota
|
|
-a
|
-e
|
-i
|
-o
|
-u
|
|
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| w-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
|
| z-
|
??
|
|
|
|
|
| j-
|
??
|
|
|
??
|
|
| k-
,
g-
,
kh-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| l-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| m-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| n-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| ks-
|
??
|
??
|
|
??
|
|
| p-
,
b-
,
ph-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| r-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| s-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
| t-
,
d-
,
th-
|
??
|
??
|
??
|
??
|
??
|
El so desciframientu producir en
1871
, gracies al descubrimientu de delles inscripciones de domina helenistica escrites tantu en silabariu xipriota como en
griegu antiguu
nel
sitiu arqueoloxicu
d'
Amatunte
(en griegu modernu
Αμαθο??
).
Esti fechu por sigo solo constitui una prueba fundamental de qu'en Xipre nun sumio la escritura mientres la
Eda Escura
, lo que se vio confirmau pol afayu d'una inscripcion nesti sistema d'escritura nuna
espada
que foi datada nel sieglu XI e. C. La pallabra escrita na espada,
Ofeltas
, d'orixe griegu, foi interpretada como'l nome del so propietariu.
- Luis Garcia Iglesias.
Los orixenes del pueblu griegu
. Madrid, Sintesis, 2000.
ISBN 84-7738-520-3
.
- Pierre Carlier.
Homero
. Madrid, Akal, 2005.
ISBN 978-84-460-2151-3
.
- Alberto Bernabe y Eugenio R. Lujan.
Introduccion al griegu micenicu
. Zaragoza, Universida de Zaragoza, 2006.
ISBN 84-7733-855-8
.