La
Mancomunida d'Islles Marianes del Norte
(
Commonwealth of the Northern Mariana Islands
, n'
ingles
) ye una mancomunida en xunion politica con
Estaos Xunios
, con una llocalizacion estratexica nel
Pacificu
Norte. Consiste nes catorce islles septentrionales de les
Islles Marianes
, allugaes ente
?awai
y
Filipines
, a 15°12'N, 145°45'E. Les islles incluin
Saipan
,
Rota
,
Tinian
y
Pagan
, ente otres, con un total de 477
km²
. Saipan y Tinian son los puertos principales.
El primer europeu que vio l'archipielagu foi
Fernando de Magallanes
en
1521
, que desembarco na islla de
Guam
y reclamo les islles para'l
Rei d'Espana
, bautizando les islles como ≪Islles de los Lladrones≫. Darreu, el nome del archipielagu camudose como homenaxe a la reina consorte d'
Espana
,
Mariana d'Austria
, que vivio nel
sieglu XVII
, domina na que llego la colonizacion espanola a la so mayor estension. Guei, politicamente,
Guam
(la islla mas meridional) ye un territoriu separau del restu del archipielagu, ente que les demas Islles Marianes formen una mancomunida llamada Islles Marianes del Norte (
Northern Mariana Islands
).
Sellu del periodu colonial espanol.
Los primeros europeos qu'algamaron la zona de les
Islles Marianes
fueron
Fernando de Magallanes
y
Juan Sebastian Elcano
, quienes desembarcaron en
Guam
en 1521. En 1565, les islles pasaron a depender d'
Espana
. Nel sieglu XVII fueron evanxelizaes polos xesuites, col beatu
Diego Luis de San Vitores
al frente.
L'archipielagu de les Marianes foi afayau l'anu de 1521 por Magallanes, bautizandoles col nome de
Islles de los Lladrones
. Nel anu de 1668 estableciose una mision de xesuites, atopando per parte de los habitantes de les islles una actitu contraria, tamien nesi anu camudo'l nome de la islla pol de
Marianes
, n'homenaxe a
Mariana d'Austria
, la muyer del rei
Felipe IV d'Espana
.
Sellu del periodu colonial aleman.
Gran parte de la poblacion nativa
[1]
fino o emigro mientres les guerres hispanu-marianes que la so duracion foi de 30 anos, siendo repoblada mas tarde por nativos d'otres islles de la
Micronesia
. Caltienense de la domina misionera espanola les ruines de la ≪Old Spanish Tower Church≫ en
Saipan
, de la ≪Old San Jose Bell Tower≫ en
Tinian
y de la Casa Real≫ en
Rota
.
Campanariu Cristu Rei
, muerte de la presencia espanola.
Tres la so derrota na
Guerra d'Espana y Estaos Xunios
, Espana hubo de ceder
Guam
a
Estaos Xunios
en 1898, vendiendo al anu siguiente'l restu de les
Marianes
a
Alemana
(xunto coles
Carolines
). Cola derrota alemana na
I Guerra Mundial
y la perda de les sos colonies,
Xapon
ocupo les islles so mandatu de la
Socieda de Naciones
, tresformandoles nuna fortaleza militar. Mientres la
Segunda Guerra Mundial
, les tropes d'Estaos Xunios desembarcaron nes islles el 15 de xunu de 1944 y tres una llucha de tres selmanes, conocida como la
batalla de Saipan
, ocuparon les islles. Rematada la
Segunda guerra mundial
, la
Organizacion de les Naciones Xunies
dio les Marianes, n'estatutu de fideicomisu, a los Estaos Xunios d'America. Mientres la
decada de los 70
, los sos habitantes prefirieron nun independizase, permaneciendo como dependencia de los Estaos Xunios, siendo los sos habitantes ciudadanos d'Estaos Xunios. El
1 de xineru
de
1978
foi aprobada la constitucion del so estatutu actual.
En
1986
l'entos
presidente
de los
Estaos Xunios
,
Ronald Reagan
, proclamo'l dominiu d'
Estaos Xunios
sobre les
Marianes del Norte
y los sos residentes pasaron a ser ciudadanos d'Estaos Xunios de plenu derechu. En
1990
el
Conseyu de Segurida de Naciones Xunies
concluyo formalmente el so
protectorau
.
- ↑
. www.everyculture.com. Consultau'l 17 de setiembre de 2007.