El
capitalismu
[1]
ye'l sistema economicu nel que los medios de produccion son privaos o de propieda corporativo y son operaos en foncion del beneficiu y ganancies. El desendolque d'esta mena d'organizacion de la economia creo na socieda dos clases estremaes,
burguesia
, propietaria de los medios de produccion y
proletariau
, que vive de la venta de la so fuercia de trabayu. Estes rellaiciones economiques son desiguales y una minoria, la burguesia, se aprovecha de la fuercia de trabayu del proletariau, (la mayoria de la poblacion) combinada colos medios de produccion ya el
capital
usau pa mercar la fuercia de trabayu y los medios de produccion. Esto ye nomau beneficiu o
plusvalia
.
La ideoloxia que sofita'l llibre funcionamientu del capitalismu y que aido na so llantadera ye'l
lliberalismu
, esta ideoloxia puxa por un estau minimu nel que'l llibe xuegu del mercau movido pola
llei de la oferta y la demanda
seria la medida pa too y toos. El capitalismu tamien ye sofitau pola
socialdemocracia
, que quier un estau regulador de los escesos del capitalismu, (monopolios, acumulacion de les riqueces, abusu empresarial) pero nun propon el pasu a un sistema estremau. El
socialismu cientificu
o
comunismu
busca finar el capitalismu socializando los medios de produccion y dar el poder politicu al clas obreru pa construyir un
estau socialista
que culmine nel so desenrollu nel
comunismu
, la socieda ensin
clases sociales
, esplotacion nin estau.
