2013

	Anu 2013
Anos:	2010 2011 2012 - 2013 - 2014 2015 2016
Decades :	Anos 1980 Anos 1990 Anos 2000 - Anos 2010 - Anos 2020 Anos 2030 Anos 2040
sieglos :	sieglu XX - sieglu XXI - sieglu XXII

2013 ( MMXIII ) foi un anu comun entamau en martes nel calendariu gregorianu . Tamien foi'l primer anu en tener los sos cuatro dixitos estremaos dende 1987 .

**2013 n'otros calendarios**
Calendariu gregorianu	2013 MMXIII
Ab urbe condita	2766
Calendariu armeniu	1462
Calendariu chinu	4709 ? 4710
Calendariu hebreu	5773 ? 5774
Calendarios hindus - Vikram Samvat - Shaka Samvat	2068 ? 2069 1935 ? 1936
Calendariu persa	1391 ? 1392
Calendariu islamicu	1434 ? 1436
Calendariu runicu	2263

Ye tamien el numberu 2013 del anno Domini o la designacion de domina cristiana , amas del decimoterceru del tercer mileniu y el cuartu de la decada de los 2010 .

L' Asamblea Xeneral de les Naciones Xunies declaro'l 2013 como Anu Internacional de la Cooperacion na Esfera de l'Agua y el Anu internacional de les Matematiques del planeta Tierra cuenta col sofitu de la UNESCO ). Ye l'anu internacional de la Quinua pola FAO y l'anu de la Serpiente segun l' Horoscopu chinu .

Fechos editar

Crease la Reserva de la Biosfera de las Marinas Corunesas e Terras do Mandeo .
Crease la Reserva de la Biosfera de las Terres de l'Ebre .
Crease la Reserva de la Biosfera del Sitio real de San Ildefonso-El Espinar .

Asturies

28 de febreru : Entama n' Uvieu la Copa del Rei de ?oquei sobre patinos .
8 de mayu : La Xunta Xeneral conmemora'l 30 aniversariu de les primeres eleiciones a presidente d' Asturies , que gano Pedro de Silva ^[1]
24 d'ochobre : Presentase nel Antiguu Institutu de Xixon la edicion en llingua asturiana d' Asterix na tierra los pictos ^[2]
10 d'avientu : La Universida d'Uvieu anueva la so pertenencia al sellu de calida Campus d'Escelencia Internacional . ^[3]
10 d'avientu : El Conseyu de Patrimoniu Cultural d'Asturies entama los tramites pa declarar Bien d'Interes Cultural de Calter Inmaterial la tonada , tamien va declarar como BIC, cola categoria de Via Historica , el tramu del Camin de Santiagu pel conceyu de Norena y, amas, analizo la solicitu presentada pol conceyu d' Uvieu pa qu'entame los tramites pa retirar a la Plaza de toros de Buenavista del nivel de proteicion BIC. ^[4]
16 d'avientu : El pueblu de Vilarquille xuntase dafechu nel conceyu de Samartin d'Ozcos . ^[5]
20 d'avientu : Asturies entra en prorroga presupuestaria. ^[6]
27 d'avientu : Emitese per primer vegada una pelicula doblada al asturianu na TPA : El rostru impenetrable . ^[7]
28 d'avientu : los conceyos de Xixon , Siero , Llangreu , Mieres y Castrillon nun llogren apautar Presupuestos pal 2014 entrando en prorroga presupuestaria. ^[8]
3 d'avientu : entamen los llabores de torna del videoxuegu Minecraft , el terceru mas vendiu de tola historia pa PC.

Mundu

11 de xineru : L' exercitu frances entama'l quintu mes d'intervencion nel Conflictu nel norte de Mali (2012-2013) , empobinaes al grupu islamista Ansar Dine group. ^[9]^[10]
17 ? 20 de xineru : Trenta y nueve trabayadores internacionales y un guardia de segurida son secuestraos na Crisis de los rehenes n'In Amenas nuna instalacion de gas natural cerca d' In Amenas , Arxelia . ^[11]
27 de xineru : La seleicion espanola de balonmano proclamose campeona mundial, cola participacion de dos asturianos : Alberto Entrerrios y Carlos Ruesga ^[12]
8 de febreru : El papa Benitu XVI anuncia la so dimision y dexara'l so pontificau'l 28 de febreru ^[13]
13 de marzu : El Papa Franciscu ye elixiu, convirtiendose nel primer pontifiz americanu. ^[14]
30 d'abril : Abdicacion de la reina Beatriz I de los Paises Baxos , y ascension al tronu del so herederu, Guillermu-Alexandru .
18 de mayu : Apruebase en Francia la llei qu'autoriza'l matrimoniu ente persones del mesmu sexu.
24 de xunetu : Escarrila un tren Alvia a unos 3 km de la Estacion de Santiago de Compostela , causando 79 muertos y decenes de firios. Tratase del segundu mayor accidente ferroviariu na historia d' Espana .
3 d'agostu : Hasan Rouhani asume la presidencia d' Iran , depues de ganar les eleiciones entamaes en xunu.
15 de setiembre : Chris Horner , corredor norteamericanu gano la Vuelta Ciclista a Espana ^[15]

Xurde, Principe de Cambridge recien naciu.

Nacencies editar

Categoria principal: Persones nacies en 2013

10 de mayu : Auckland , Nueva Zelanda : Taufa?ahau Manumataongo , miembru de la realeza de Tonga , segundu na llinia de socesion al tronu. ^[16]
22 de xunetu : Londres , Inglaterra : Xurde, Principe de Cambridge , fiu primoxenitu de Guillermu de Cambridge y Kate Middleton . ^[17]

Hugo Chavez enantes de carecer la enfermeda que-y quitaria la vida.

Nelson Mandela en 2008 .

Muertes editar

Categoria principal: Persones finaes en 2013

Asturies

24 de marzu : Gerardo Herrero Montes , Fiscal Xeneral d'Asturies. ^[18]
30 de marzu : Luis Martinez Noval , ex-Secretariu Xeneral de la FSA y ex- Ministru de Trabayu d'Espana . ^[19]
11 de xunu : Fernando Poblet , Ferpo , periodista y escritor xixones ^[20]
9 d'agostu : Jose Manuel Riesco Moran , ex-presidente del Conseyu de Comunidaes Asturianes nel gobiernu de Sergio Marques . ^[21]
10 d'agostu : Pilar de la Fuente Penaos , hermana d' Aida de la Fuente muerre en Xixon. ^[22]
3 de setiembre : Aquilino Gomez Fernandez , guerrilleru republicanu y militante del Partiu Comunista d'Espana , muerre en Burgos a los 98 anos. ^[23]
21 d'ochobre : Antonio Suarez , pintor xixones ^[24]
22 d'ochobre : Luis Redondo , sindicalista asturianu, fundador de la Corriente Sindical d'Izquierda ^[25]
22 d'ochobre : Victor Alperi , escritor asturianu ^[26]
1 d'avientu : Jose Cosmen Adelaida , empresariu asturianu ^[27]
9 d'avientu : Kely Mendez Riestra , una de les artistes plastiques asturianes de mayor proyeicion internacional. ^[28]

Mundu

15 de xineru : Nagisa Oshima , direutor de cine y guionista xapones
10 de febreru : Eugenio Trias , filosofu catalan ^[29]
27 de febreru : Maria Asquerino , actriz espanola
27 de febreru: Stephane Hessel , diplomaticu, escritor y ideologu frances
3 de marzu : Pepe Sancho , actor espanol ^[30]
3 de marzu: Tony Ronald , cantante y productor musical holandes .
5 de marzu : Hugo Chavez , presidente de Venezuela ^[31].
21 de marzu : Pietro Mennea , velocista italianu , especialista nos 100 y 200 metros lisos.
22 de marzu : Bebo Valdes , pianista cubanu ^[32].
6 d'abril : Bigas Luna , direutor y guionista de cine espanol ^[33].
6 d'abril: Miguel Pobley , ciclista y primer espanol en vistir el maillot mariellu del Tour de Francia .
7 d'abril : Jose Luis Sampedro , escritor y economista espanol ^[34]
8 d'abril : Sara Montiel , cantante y actriz espanola ^[35]
8 d'abril: Margaret Thatcher , ex-primer ministra britanica ^[36].
9 de mayu : Alfredo Landa , actor espanol ^[37].
23 de mayu : Georges Moustaki , cantautor frances d'aniciu griegu ^[38]
6 de xunu : Esther Williams , nadadora y actriz norteamericana ^[39].
17 de setiembre : Eduardo Garcia de Enterria , xurista espanol y Premiu Principe d'Asturies de Ciencies Sociales ^[40]
22 de setiembre : Alvaro Mutis , escritor colombianu ^[41]
2 d'ochobre : Juan Jose Linz , sociologu espanol y Premiu Principe d'Asturies de Ciencies Sociales ^[42]
27 d'ochobre : Lou Reed , musicu y cantante de rock norteamericanu ^[43]
7 de payares : Amparo Rivelles , actriz espanola.
17 de payares : Doris Lessing , escritora britanica ^[44]
5 d'avientu : Nelson Mandela , ex- Presidente de Sudafrica , Premiu Principe d'Asturies de Cooperacion Internacional nel anu 1992 y Premiu Nobel de la Paz en 1993 (n. 1918) ^[45]
14 d'avientu : Peter O'Toole , actor irlandes ^[46]
15 d'avientu : Joan Fontaine , actriz norteamericana ^[47]

Efemerides editar

22 de mayu : bicentenariu del nacimientu del compositor saxon Richard Wagner .
20 de xunetu : 110° cabudanu de la muerte del Papa Lleon XIII .
25 de setiembre : quintu centenariu del descubrimientu del Oceanu Pacificu por Vasco Nunez de Balboa .
10 d'ochobre : bicentenariu del nacimientu del compositor italianu Giuseppe Verdi .

Referencies editar

↑ Se cumplen 30 anos de las primeras elecciones autonomicas en Asturias RTPA.es. Consultao'l 26.10.2013
↑ Bruno nun descarta qu'Asterix fale asturianu n’otres histories previes tres visitar la ‘tierra los pictos’ A la gueta los suenos . consultao'l 28.10.2013
↑ La Universidad revalida el sello del Campus de Excelencia ElComercio.es Consultao'l 11.12.2013
↑ Patrimonio inicia los tramites para declarar Bien de Interes Cultural la tonada asturiana LNE.es Consultao'l 11.12.2013
↑ El pueblo de Villarquille se unifica en el concejo de San Martin de Oscos ElComercio.es Consultao'l 17.12.2013
↑ La Camara devuelve al Gobiernu'l proyeutu presupuestariu que lleva a Asturies a la prorroga EuropaPress Consultao'l 20.12.2013
↑ 'El rostru impenetrable', primer llargumetraxe n'asturianu en TPA Queyeho! Consultao'l 30.12.2013
↑ Gijon, Siero, Langreo, Mieres y Castrillon iniciaran 2014 con prorroga presupuestaria RTPA.es Consultao'l 28.12.2013
↑ [1]
↑ France army in key Mali withdrawal consultao'l 7 d'avientu de 2013}}
↑ Islamists take foreign hostages in attack on Algerian oil field (CNN) | consultao'l 7 d'avientu de 2013
↑ La Nueva Espana: Hispanos de Oro consultao'l 28 de xineru de 2013
↑ El Papa anuncia su dimision Publico.es. Consultao'l 08.02.2013
↑ Jorge Mario Bergoglio, elixiu nuevu Papa de la Ilesia Catolica
↑ El norteamericanu Chris Horner gana la vuelta con cuasi 42 anos . Publico. Consultao'l 16.09.13
↑ New Tongan heir, Prince Taufa'ahau Manumataongo born May 10 in Auckland (n'ingles) Consultao'l 26.10.13
↑ Nace el primer hijo de los Cambridge, tercero en la linea socesoria al trono de los Windsor . Abc.es Consultao'l 26.10.13
↑ Gerardo Herrero muere de un infarto Elcomercio.es, consultao'l 26.10.2013
↑ Fallece Luis Martinez Noval, ministro asturiano del Gobierno de Felipe Gonzalez Lne.es, consultao'l 26.10.2013
↑ Fallece a los 77 anos el periodista y escritor gijones Fernando Poblet . La Nueva Espana, contultao'l 13.06.12
↑ La emigracion pierde a un caballero Lne.es, consultao'l 26.10.2013
↑ Muere en Gijon Pilar de la Fuente Penaos Periodistas-es.com, consultao'l 26.10.2013
↑ Muere el ultimo maquis del malogrado desembarco comunista en Asturias Publico.es, consultao'l 26.10.2013
↑ Fallece el pintor Antonio Suarez La Nueva Espana, consultao'l 21.10.2013
↑ Fallece el sindicalista Luis Redondo El Comercio, consultao'l 22.10.13
↑ Fallece Victor Alperi, escritor sin pausa La Nueva Espana, consultao'l 23.10.2013
↑ Muere Jose Cosmen, gran emprendedor La Nueva Espana. Consultao'l 02.12.2013
↑ Fallece Kely Mendez Riestra, la artista asturiana que "reinvento" la pintura La Nueva Espana. Consultao'l 10.12.2013
↑ Eugenio Trias, el filosofo de las antenas poeticas El Pais, consultao'l 11.02.2013
↑ Muere el actor Pepe Sancho La Nueva Espana. Consultao'l 04.03.2013
↑ Muere Hugo Chavez El Comercio. Consultao'l 06.03.2013
↑ Mueres Bebo Valdes, el mago de los ritmos cubanos El Pais, consultao'l 22.03.2013
↑ Fallece el direutor Bigas Luna La Nueva Espana, consultao'l 06.04.2013
↑ Muere el escritor y economista Jose Luis Sampedro El Pais. Consultao'l 09.04.2013
↑ Fallece la actriz Sara Montiel El Pais. Consultao'l 08.04.2013
↑ Fallece Margaret Thatcher La Nueva Espana, consultao'l 08.04.2013
↑ Muere el actor Alfredo Landa, mito del cine espanol El Pais, consultao'l 10.05.2013
↑ Fallece el cantautor frances Georges Moustaki a los 79 anos Publico, consultao'l 23.05.2013
↑ Esther Williams, la sirena de Hollywood, fallece a los 91 anos Publico, consultao'l 07.06.2013
↑ Muere el gran jurista de la Transicion. El Comercio, consultao'l 18.09.13
↑ Adios al escritor colombiano Alvaro Mutis El Diario, consultao'l 23.09.2013
↑ Fallece Juan Jose Linz, Premiu Principe de Asturias de Ciencias Sociales en 1987 La Nueva Espana, consultao'l 02.10.2013
↑ Lou Reed: muere el poeta lletrico El Pais, consultao'l 28.10.2013
↑ La muerte de Doris Lessing nos priva de un alma literaria esceicional Publico, consultao'l 18.11.2013
↑ Anuncia de la muerte na Fundacion Principe d'Asturies
↑ Muere Peter O'Toole, la mirada de Lawrence de Arabia , El Pais , consultao'l 16.12.2013
↑ Fallece Joan Fontaine, uno de los ultimos eslabones con el Hollywood dorado El Pais, consultao'l 16.12.2013

Enllaces esternos editar

[1] Se cumplen 30 anos de las primeras elecciones autonomicas en Asturias RTPA.es. Consultao'l 26.10.2013

[2] Bruno nun descarta qu'Asterix fale asturianu n’otres histories previes tres visitar la ‘tierra los pictos’ A la gueta los suenos . consultao'l 28.10.2013

[3] La Universidad revalida el sello del Campus de Excelencia ElComercio.es Consultao'l 11.12.2013

[4] Patrimonio inicia los tramites para declarar Bien de Interes Cultural la tonada asturiana LNE.es Consultao'l 11.12.2013

[5] El pueblo de Villarquille se unifica en el concejo de San Martin de Oscos ElComercio.es Consultao'l 17.12.2013

[6] La Camara devuelve al Gobiernu'l proyeutu presupuestariu que lleva a Asturies a la prorroga EuropaPress Consultao'l 20.12.2013

[7] 'El rostru impenetrable', primer llargumetraxe n'asturianu en TPA Queyeho! Consultao'l 30.12.2013

[8] Gijon, Siero, Langreo, Mieres y Castrillon iniciaran 2014 con prorroga presupuestaria RTPA.es Consultao'l 28.12.2013

[9] [1]

[10] France army in key Mali withdrawal consultao'l 7 d'avientu de 2013}}

[11] Islamists take foreign hostages in attack on Algerian oil field (CNN) | consultao'l 7 d'avientu de 2013

[12] La Nueva Espana: Hispanos de Oro consultao'l 28 de xineru de 2013

[13] El Papa anuncia su dimision Publico.es. Consultao'l 08.02.2013

[14] Jorge Mario Bergoglio, elixiu nuevu Papa de la Ilesia Catolica

[15] El norteamericanu Chris Horner gana la vuelta con cuasi 42 anos . Publico. Consultao'l 16.09.13

[16] New Tongan heir, Prince Taufa'ahau Manumataongo born May 10 in Auckland (n'ingles) Consultao'l 26.10.13

[17] Nace el primer hijo de los Cambridge, tercero en la linea socesoria al trono de los Windsor . Abc.es Consultao'l 26.10.13

[18] Gerardo Herrero muere de un infarto Elcomercio.es, consultao'l 26.10.2013

[19] Fallece Luis Martinez Noval, ministro asturiano del Gobierno de Felipe Gonzalez Lne.es, consultao'l 26.10.2013

[20] Fallece a los 77 anos el periodista y escritor gijones Fernando Poblet . La Nueva Espana, contultao'l 13.06.12

[21] La emigracion pierde a un caballero Lne.es, consultao'l 26.10.2013

[22] Muere en Gijon Pilar de la Fuente Penaos Periodistas-es.com, consultao'l 26.10.2013

[23] Muere el ultimo maquis del malogrado desembarco comunista en Asturias Publico.es, consultao'l 26.10.2013

[24] Fallece el pintor Antonio Suarez La Nueva Espana, consultao'l 21.10.2013

[25] Fallece el sindicalista Luis Redondo El Comercio, consultao'l 22.10.13

[26] Fallece Victor Alperi, escritor sin pausa La Nueva Espana, consultao'l 23.10.2013

[27] Muere Jose Cosmen, gran emprendedor La Nueva Espana. Consultao'l 02.12.2013

[28] Fallece Kely Mendez Riestra, la artista asturiana que "reinvento" la pintura La Nueva Espana. Consultao'l 10.12.2013

[29] Eugenio Trias, el filosofo de las antenas poeticas El Pais, consultao'l 11.02.2013

[30] Muere el actor Pepe Sancho La Nueva Espana. Consultao'l 04.03.2013

[31] Muere Hugo Chavez El Comercio. Consultao'l 06.03.2013

[32] Mueres Bebo Valdes, el mago de los ritmos cubanos El Pais, consultao'l 22.03.2013

[33] Fallece el direutor Bigas Luna La Nueva Espana, consultao'l 06.04.2013

[34] Muere el escritor y economista Jose Luis Sampedro El Pais. Consultao'l 09.04.2013

[35] Fallece la actriz Sara Montiel El Pais. Consultao'l 08.04.2013

[36] Fallece Margaret Thatcher La Nueva Espana, consultao'l 08.04.2013

[37] Muere el actor Alfredo Landa, mito del cine espanol El Pais, consultao'l 10.05.2013

[38] Fallece el cantautor frances Georges Moustaki a los 79 anos Publico, consultao'l 23.05.2013

[39] Esther Williams, la sirena de Hollywood, fallece a los 91 anos Publico, consultao'l 07.06.2013

[40] Muere el gran jurista de la Transicion. El Comercio, consultao'l 18.09.13

[41] Adios al escritor colombiano Alvaro Mutis El Diario, consultao'l 23.09.2013

[42] Fallece Juan Jose Linz, Premiu Principe de Asturias de Ciencias Sociales en 1987 La Nueva Espana, consultao'l 02.10.2013

[43] Lou Reed: muere el poeta lletrico El Pais, consultao'l 28.10.2013

[44] La muerte de Doris Lessing nos priva de un alma literaria esceicional Publico, consultao'l 18.11.2013

[45] Anuncia de la muerte na Fundacion Principe d'Asturies

[46] Muere Peter O'Toole, la mirada de Lawrence de Arabia , El Pais , consultao'l 16.12.2013

[47] Fallece Joan Fontaine, uno de los ultimos eslabones con el Hollywood dorado El Pais, consultao'l 16.12.2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

	Anu 2013
Anos:	2010 2011 2012 - 2013 - 2014 2015 2016
Decades :	Anos 1980 Anos 1990 Anos 2000 - Anos 2010 - Anos 2020 Anos 2030 Anos 2040
sieglos :	sieglu XX - sieglu XXI - sieglu XXII