?? ?????????? ???????? ?????
????? ???? ????
???? 1853-6 ?????? 1923
?? ??? ???? ????????? ??????? ??? ????
??? ????
???? ??? ????? ???? ????? ???? ???? ???
4 ????
1919
???
30 ??????
1919
5 ?????
1920
17 ??????
1920
?? ?????
???? ?????? ????????
. ???? ????? ???? ?????? ???? ??????? ?????? ??????
????? ???? ???????
?????? ?? ????? ?????? ?????? ??? ??? ??????? ???? ?? ????? (??? ????? ???? ??? ??????? ????? ???? ????? ????? ?? ????? ?????? ???? ?? ????? ??? ????????? ????????? ????? ???????)? ???? ???? ??????? ??????. ???? ??? ?????? ??? 1922.
????? ?????? ??? ????? ???????
[
???
]
?? ?? ????? ???? ???? ???? ??? ??? ????? ????? (????????). ??? ??
???????
??? 1853 ???? ?? ??? ?????? ???? ?????? ????????. ???? ?? ????? ????? ???? ???????
??? ?????? ?????
???? ??? ????? ??? 1885. ???? ???? ????? ???
????
?????? ???? ????? ???? ???? ??????? ?? ????? ???? ?????? ???
??? ?????? ??????
???? ?? ????? ?????? ??????. ?????? ?? ????? ??? ????? ?????? ?? ??? ???? ????? ?? ????? ????.
????????? ????????? ??? ???
???? ??????? ????????
???? ??? ????? ????? ?????? ????????? ?? ?????? 21-1911 ????? ???? ???????? ??
????? ??????? ???????
. ??? ?????? ???? ??????? ?????? ??????? ??? ??????? ???? ???? ????? ????????? ???????? ????????. ???? ???? ???? ??? ????? ??????? ???? ????? ??? 11 ?????? 1911 ??? ?????? ???????? ?? ?????? ??? 1911 ??? ????? 1912.{
[1]
???? ?????
???? ???????
??? 1912 ????? ????? ????? ???? ???? ??? ????? ?????? ???? ????? ?? ???? ??? 1912 ???? ???? ??????? ???? ???? ??? ????? ≪??? ????? ?????≫.
[2]
???? ????? ???????
[
???
]
???? ???? ???? ???????? ??????? ?? ????? ???? ??? ????? ?????? ????? ???? ??? ??????. ???? ?????? ???
????? ??????? ???????
????? ??? ????? ?? ???? ???? ???? ???????? ?????? ???? ????? ??
??????
24 ??????
1918
.???? ??? ???????? ?? ???? ?? ??? ???? ????? ??? ????.
[3]
???? ???? ??????? ????? ?????? ??????? ???? ????? ?????? ????? ??????? ???
???????
???????
????????
.???? ??????? ???? ?????
???? ????? ????
3 ????
1919????
???? ???? ?????? ??????? ???? ???.???? ?????
???? ????? ????
????? ???? ???? ??? ????? ?? ??? ????? ????? ?????? ???????? ??? ??????.??? ????? ?? ????? ???? ??????? ???? ?????? ???? ????? ??? ???? ???? ??????? ?????? ??????? ??????? ???? ????? ?? ??? ????? ??? ????? ????? ??????
?????
????????. ?????? ????? ?????? ?????? ??????? ??????? ?????? ????? ??????? ????? ??? ???? ?????? ????? ???????. ???
?????? ?????
?? ??? ??????? ??????? ????? ???? ????
15 ????
??? ??? ?? ??? ????? ?? ?????? ??? ???? ?????? ???? ???????. ?????? ???? ?????? ??? ????? ?? ??????? ?? ????? ??? ???????? ??????? ????? ??? ??? ????? ?????? ?????? ?????
????? ????? ?????? 1919
???? ????? ?????? ?????? ???????????? ???????.??? ??????? ?????? ???? ???? ????? ??????? ?? ???? ??????? ??
30 ??????
??? ????? ????? ?? ???????? ????? ????? ?????? ?? ???????? ????? ??? ????? ?????? ????? ??? ??? ?? ???????? ????? ???? ????? ??? ??? ???? ??????? ????? ??????? ?????????? ??????. ??? ???? ???? ?????????? ???? ?????? ?????? ?? 7 ???? ???? ??????? ?????? ???? ???? ??????? ???? ???? ????? ???????? ?? ????? ??? ????? ???? ???? ????? ?????? ????? ????
????? ??????? ???????
?? ??????. ?????? ?????? ??? ?????? ?? ????? ????? ??? ?????? ?? ???? ??????? ??????? ???????. ??? ????? ????? ????? ??? ??????? ?????? ???? ?? ????? ??????? ???? ?????? ???? ????? ??????. ??? ???? ??????? ??? ????? ????? ?? ????? ?????? ?????? ???? ???? ?? ?????? ?????. ?? ????? ???? ?????? ????? ??????? ???? ????? ?????????? ?????? ?????? ???????? ???? ???? ??????? ?? ????????? ??????? ???? ???? ?? ???????? ????? ????? ???? ???? 90.000 ????? ?? ??????? ???????? ????????
???????
.
[4]
??????? ???? ?????? ???????.???? ????? ???? ??? ???? ????????
???? ?????????
16 ????
1920
?? ?????? ???? ???? ????? ???? ????? ???? ???? ??? ???? ??? ????? ???????.
???? ???? ???? ????? ???? ??? ?????? ?? ???? ??????? ??????? ????? ?????
5 ?????
1920
??????
17 ??????
1920
.?????? ??? ??????? ????????? ?? ??? ?????? ??? ??????? ??? ????? ???????? ??? ??? ?????? ???? ???????
???
????? ??? ????
???? ??? ?? ??? ???? ????? ?? ??????? ?????? ?? ????? ?? ??? ????? ???????? ?? ??????. ???? ??????? ??????? ?? ????? ????
??????11 ?????
1920
??????
?????? ????
10 ?????
1920
?? ??????? ???????? ?? ???? ????? ????? ????? ???? ???? ??????? ???? ?????? 6 ???? ????.
????? ??? ??????? ???? ????
[
???
]
???? ???? ???? ????? ?????? ??? ???????? ????????? ?? ???? ????? ??????? ?????????? ?? ??? ??????? ?? ????? ?????????. ?? ??? ???? ???????? ???? ?? ??? ????? ?? ????? ????????? ?? ??? ????? ????????? ?????? ??? ???? ??????? ???? ?? ???? ??????????. ?????? ?????? ??????
11 ?????
1920??
??? ???? ???? ??? ???? ?????.
[5]
??? ?????? ?? ???? ????? ???? ????
17 ??????
1920
????? ??? ?????? ??????? ???? ???? ???? ??? ??? ??? ????? ???? ??????? ????? ??????? ???? ??? ????? ???? ??? ??? ???????
????? ????????? ???????
.??? ???? ?????? ?????? ??? ????? ??? ???? ???? ??? ??????
??21 ??????
1922
.??? ????? ?????? ?? ?????
???
??????
??
6 ??????
1923
.
??????
[
???
]
???? ?????? ????? ????? ???? ??? ????? ???:
???? ???? ???? ????? ?????? ??? ??????? ????? ?? ????? ??????? ?? ????? ???? ???? ???????? ?????? ?????? ????????? ???????. ??? ??? ??????? ??? ?????? ?? ???? ????? ????? ???? ????? ????? <???? ???> ?????? ??? ?????? <???? ?????? ?????> .???? ?? ???? ????.??? ??? ????? ???? ?????? ???? ????? ????? ??? ?????? ???? ???? ???? ??? ???? ???? ???? ???? ???? ??? ??? ??????? ?????. ???? ??? ???? ?? ????? ??? ?? ??? ??????? ???????.
[6]
?????
???? ????? ????
???? ?????? ?????? ??? ???? ???? ??? ??? ??????? ?? ?????? ????????.
[7]
??? ????? ???? ?????? ???? ??? ?? ????? ????? ?????? ???? ?????? ?????? ?????? ?????? ?? ???? ??? ??????? ???? ?????? ???????.??? ????? ????????? ?? ?????? ?? ?????? ??????? ??????? ???????.?? ????? ????? ???????? ????? ????? ???????? ????????? ?????????? ????????? ??? ????????<????????> .???????? ?? ???? ??????? ??? ??? ???? ???? ?????? ???? ????? ?? ???? ???????.
[8]
??? ??? ??????? ??? ????? ???? ???? ???? ???? ???? ????? ≪???? ???? ??????? ?? ?????? ??? ????? ??? ????? ???????≫.??? ??? ??? ???? ?? ???? ??? ???? ???? ????? ?? ????? ?? ???????? ????? ???? ??? ????? ???? ???? ????? ???? ???? ???? ????.
[9]
?????
[
???
]
- ^
^ Ali Birinci, Hurriyet ve ?tilaf Fırkası, Dergah Yay. 1990, sf. 48-49 ve 55-64.
- ^
Murat Bardakcı, ?ahbaba, Pan Yay. 1998, sf. 110. Ancak ba?ka kaynaklarda aynı anekdot 1918 Mondros Mutarekesi ba?lamında ve sadrazam Ahmet ?zzet Pa?a'ya atfen anlatılı
- ^
Rauf Orbay'ın Hatıraları, ed. Cemal Kutay, 4.187-188.
- ^
Turgut Ozakman "?u Cılgın Turkler" sf. 267
- ^
^ Milli Kurtulu? Tarihi, 1838'den 1995'e. ?stanbul.
ISBN 975-478-026-9
.
- ^
Murat Bardakcı, a.g.e. sf. 110.
- ^
^ ?bnulemin Mahmut Kemal ?nal, Son Sadrazamlar, IV.2081.
- ^
Son Sadrazamlar, a.g.y.
- ^
^ Ali Fuat (Turkgeldi), Gorup ??ittiklerim, s. 297).