D Sarah Bernhardt , eigentlig Marie Henriette Rosine Bernardt (* 22. Oktober 1844 z Baris ; † 26. Merz 1923 z Baris), isch e Schauspiilere gsi, aini vo de beruemtiste im 19. und frueje 20. Joorhundert.

Labe [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

D Sarah Bernhardt isch am 22. Oktober 1844 z Baris uf d Walt choo. Si isch d Dochter gsi vo dr Julie Bernardt, ere judische Niiderlandere. Bis si achti gsi isch het si e Chinderfrau gha, denn isch si in e Pensionaat und mit zaani in e Chlosterschuel z Versailles choo. Dr Duc de Morny , e Halbbrueder vom Napoleon III. wo denn dr Liebhaber vo iirer Mueter gsi isch, het sa, wo si vierzaani gsi isch, an dr Comedie-Francaise underbrocht, fur dass si en Usbildig zur Schauspiilere wurd uberchoo, und das isch denn e Brivileeg gsi. Vier Joor spooter het si dr Naame Sarah Bernhardt aagnoo und mit dr Ditelrolle in Iphigenie vom Racine debutiert. Es het aber usgsee. ass iiri Karriere scho noch e baar Moned ume sig: Wo si sich mit ere Kollegin verstritte het, isch si entloo worde und het joorelang nume umbedutendi Rolle uf chliine Buunene chonne spiile. 1864 isch iire Soon Maurice z Baris uf d Walt choo. Si Vater isch dr belgisch Furst Henri de Ligne gsi, wo si z Brussel kenne gleert het. Da het si au welle huroote, das het si Familie aber verhinderet.

Dr erst groossi Erfolg het si 1868 ghaa, wo si am Odeon , eme Bariser Theater am Jardin du Luxembourg , e Rolle in Kean vom Alexandre Dumas em Eltere gspiilt het. Im Chrieg mit Dutschland 1870/71 , wo alli Theater zue bliibe si, het si Verwundeti pflagt. Noch em Chrieg het si an d Comedie Francaise zrugg chonne. Si isch schnall ufgstiige und bald die beruemtisti Schauspiilere vo iirer Zit worde. Z Frankriich het ma sa gfiirt as ≪la voix d'or≫, die Goldigi Stimm , oder ≪la divine≫, die Gottligi .

1882 het si e junge Attaschee an dr griechische Bootschaft, dr Jacques Damala , ghurootet. Dr Damala het dankt, ass er gnueg begabt sig, zum Schauspiiler und dr Partner uf dr Buuni vo siner beruemte Frau warde. D Bernhardt het fur in en aignigs Theater under dr Laitig vo iirem Soon Maurice ufdoo. S het aber kai Erfolg ghaa und isch scho bald bankrott gsi. Ai Grund drfur isch dr griechisch Akzant vom Damala gsi, wo s Publikum lacherlig gfunde het, en andere, wil er Gald us dr Theaterkasse gnoo het, zum si Glucksspiil- und si Morphinsucht finanziere. Weniger as e Joor noch dr Huroot hai si sich dr Damala und d Bernhardt drennt. 1889 isch dr Damala im Alter vo vieredrissig an de Folge vo siner Morphin-Sucht gstorbe.

Underdesse isch d Sarah Bernhardt e Staar worde und ma het sa in ganz Europa wie au in Amerika vereert. Si het as en exzentrischi, vilmol uberspannti und luunischi Frau gulte und het e Hufe Liebhaber ghaa, drunder dr Charles Haas (beschriibe vom Marcel Proust in sim Roman Auf der Suche nach der verlorenen Zeit ), dr Schauspiiler Mounet-Sully und dr Mooler und Illustrator Gustave Dore . D Bernhardt het sich mit iirer Exzentrik en offentligs Imidsch gmacht: Si isch in ere Mongolfieere in dr Himmel uber Frankriich ufgstiige und het Fotene lo verchaufe, wo ma sa druf gseet, wie si im ene Sarg lit und iiri Rolle studiert oder schlooft. In iirer Wohnig het si e Menascherii vo iihaimische und exotische Dier gha.

D Sarah Bernhardt het sich iiri Arbetszit dailt zwusche Angaschemant z Baris und lange Gastspiilraise. Iiri Begaabig fur s emozionaale Schauspiil het er es mooglig gmacht, as groossi Dragoodin in klassische franzoosische Draamene wie au in modarne Gsellschaftsstuck, aber au in Mannerollen (zum Bischbil as Hamlet ) z uberzuuge. In iirer Heimetstadt het si meereri Theater glaitet und isch dort au salber ufdrate, so z. B. s ?Theatre des Nations“, wo si salber in ?Theatre Sarah Bernhardt“ umbenennt het und wo hute no eso haisst.

Nabe Romaan und Lustspiil het si 1907 ihri Memuaare ( Mein Doppelleben ) gschriibe, und si het mit dam e Hufe Schriftsteller inspiriert ? zum Bischbil dr Marcel Proust in A la recherche du temps perdu (?Auf der Suche nach der verlorenen Zeit“) zu dr Romaanfiguur vo dr Schauspiilere La Berma. Usser fur s Schriibe het si au fur s Moole und d Bildhauerei Dalant ghaa.

1906 het si e Brofessuur am Bariiser Konservatorium uberchoo, 1914 isch si Mitgliid vo dr franzoosische Eerelegioon worde.

1905 het d Bernardt im Victorien Sardou siiner La Tosca z Rio de Janeiro uf dr Buuni von ere Muure muesse gumpe und het sich schweer am Chneu verletzt. Joorelang het si wage dam Schmarze ghaa und 1915 het iir rachts Bai underhalb vo dr Hufte muesse amputiert warde. Aber au denn het si iiri Arbet nit ufgee. Wahrend em Erste Waltchrieg het si sich bi dr Betroijig vo de Druppe angaschiert und het hinder dr Front in Zalt, Schuure und Lazarett uf improvisierte Buune fur d Soldaate Theater gmacht. Si het sogaar non enmol e Durnee dur d USA gmacht.

D Sarah Bernhardt isch am 26. Merz 1923 z Bariis gstorbe. Si galtet as die beruhmtisti Schauspiilere vo iirer Zit und isch aine vo de erste Waltstar uberhaupt gsii. Si isch uf em Friidhoof Pere Lachaise im Oste vo Bariis begraabe.

Wark [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Zitgenosse hai d Sarah Bernhardt au fur e begabti Moolere und Bildhauere ghalte. Si het Theaterstuck ubersetzt, Roman gschriibe und e Buech uber s Schauspiil ( L’art du theatre ). 1907 het si iiri Memuare veroffentligt:

• Ma double vie. Memoires . Charpentier et Fasquelle, Paris 1907
  • dutsch als Mein Doppelleben . Schulze, Leipzig 1908

En Uswaal vo witere Wark:

• Dans les nuages. Impressions d’une chaise Charpentier , 1878
• L’aveu. Drame en un acte en prose , 1888
• Adrienne Lecouvreur . Drame en six actes , Paris 1908
• Un cœur d’homme. Piece en quatre actes , 1911
• Petite idole , 1920

Litratur [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

• Cornelia Otis Skinner: Madame Sarah. Das Leben der Schauspielerin Sarah Bernhardt . Fischer, Frankfurt am Main 1968
• Claudia Balk: Theatergottinnen. Inszenierte Weiblichkeit ( Clara Ziegler ? Sarah Bernhardt ? Eleonora Duse ) . Stroemfeld, 1994, ISBN 3-87877-485-0
• Claudia Thorun: Sarah Bernhardt. Inszenierungen von Weiblichkeit im Fin de siecle . Olms (Medien und Theater, Neue Folge 8), Hildesheim 2006, ISBN 978-3-487-13177-1
• Robert Gottlieb : Sarah: the life of Sarah Bernhardt , New Haven, Conn. [u. a.]: Yale Univ. Press, 2010, ISBN 978-0-300-14127-6

Weblingg [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Sarah Bernhardt  ? Sammlig vo Multimediadateie

• Theatre Sarah Bernhardt
• Sarah Bernhardt in de Internet Movie Database (anglisch)
• Umfangriichi Biographii (franzosisch; mit 24 Fotene under galerie )
• D Stimm vo dr Sarah Bernardt uf ere Waggswalzi

Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vum Artikel ? Sarah_Bernhardt “ vu de dutsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.