| Roose
|
|
|
| Systematik
|
|
|
| Wusseschaftlige Name
|
| Rosa
|
| L.
|
D
Roose
sind e
Gaddig
us de Pflanzefamilie vo de ≪Roosegwachs≫.
Dr Name vo dere Pflanzegaddig chunt vom
latyynische
Wort ≪rosa≫. Es git en bsunderi Wusseschaft, wo sech mit dene Pflanze befasst, das isch d ≪Rhodologii≫.
Zu dere Pflanzegruppe ghoret es baar hundert Aarte. Si hend d Bsunderhait, ass si a de Stangel Stachle hend ? i dr
Mundart
seit me-n-e ≪Doorne≫ ? und us de Bluete im Spootherbscht spezielli Frucht, d Hagebudde mache, wo vo de
Biolooge
zu de ≪Sammelnussfrucht≫ grachnet wardet.
D Gartner underscheidet d Wildroose vo de Kulturroose. Ma het die Bluemepflanze scho i der
Antike
als opis wartvols aagluegt und ere schynts denn scho d ≪Chonigin vo de Blueme≫ gsait. Si het fasch obligatoorisch zu de Pflanze i de Chlooschtergarte ghort, grad au wil verschideni Pflanzedaili i dr tradizionelle Volchsmedizin pruucht warde. Dr
Albart dr Gross
het i sym Warch ≪Vo de Pflanze≫ empfole, ime guete Garte au Roose z haa.
[1]
Und au i de spotere Bluemegarte hepma se sider garn gsee. Mid irem Ool ? em Rooseool ? machd me bis hut Parfuum.
As dails hoch zuchdeti Pflanze, wo in Garte und Paark und au uf ofentleche Gruenflechene vo
Stedt
und Dorfer mangmol ghuuft gsetzt wardet, sind d Kulturroose afellig fur vil
Chrankete
, bsunders uf e Befall mid baar Pilzarte, und Schedling.
Im Gebiet vo de
alemannische
Tielakt findt ma schooni um beruemti Roosegarte, zum Bischpiil d Roose vom Schlosspark vo Ludwigsburg, de ≪Roosenoihaitegarte≫ z
Baade
, de Roosegarte vo Haigerloch, de Roosesortimantsgarte z Noggeschwiil, denn i dr
Schwiiz
dr Garte vom Schloss Haidegg im
Kanton Luzarn
,
[2]
de Roosegarte vo
Barn
,
[3]
de z
Winti
,
[4]
d Samlig vo hischtorische Roose bi dr Kartause Ittige, und psunders bekant isch de itelianisch Roosepark uf dr Insle
Mainau
im
Bodesee
.
[5]
D Gsellschaft vo de Schwiizer Roosefrund het es Buech usegge, wo drin d Gaarte, wo me cha psueche, ufglischtet sind.
[6]
D Roose het e symboleschi Beduutig i dr Kultuur. Si chunt huufig als Zaiche in Wappe vor, i dr Regel mid em stilisierte Bild vo dr ≪heraldische Roose≫, so wie bi de Stedt
Rapperschwil
, wos au es baar Roosegarte zum Aaluege git, und
Staffis am See
.
- Heinz Henker:
Rosa.
In: Heinrich Egon Weber (Hrsg.):
Illustrierte Flora von Mitteleuropa.
Berlin, 2003,
ISBN 3-8263-3065-X
.
- ↑
Albart dr Gross:
De vegetabilibus
(Lib. VII, I, 14:
De plantatione viridariorum
)
- ↑
de Roosegarte vom Schloss Haidegg
- ↑
de Roosegarte z Barn
- ↑
de Roosegarte vo Winti
- ↑
de Itelianisch Roosegarte uf dr Insle Mainau
- ↑
Rosengarten und Garten mit Rosen in der Schweiz. Roseraies et Jardins de Roses en Suisse.