Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialakt-Enzyklopedy
Obersorbisch
(i der eigene Sproch
hornjoserb??ina
) isch e Sproch, wo in de dutsche Landschaft
Lausitz
, hutt z Sachse, gschwatzt wird. S isch e westslawischi Sproch und mit em
Tschechisch
verwandt.
D Gschicht vom Obersorbisch z Dytschland hat mit de Ywanderig vo de Slawe im 6. Johrhundert agfange. Sit em 12. Johrhundert hat s e massivi Fluet vo germanische Koloniste vo
Flandre
,
Sachse
,
Thuringe
und
Franke
ge. D Verwuestig vom Land durch Krieg devor hat de Afang vom Verschwinde vom Obersorbisch bedutet. Usserdem isch d Sproch z Sachse em
Dutsch
undergordnet gsi. Spoter, 1293, isch s Sorbisch im Berner Schloss verbotte worre, 1327 au z
Zwickau
und z
Leipzig
und 1424 z
Meiße
. In vyle Gilde vo de Stadt hat mer numme Dutschsprochigi akzeptiert. Lausitz isch relativ wenig vo de dutsche Sproch und vo de Verbott affektiert worde. Drum hat sich s Obersorbisch dort chonne entwickle. Bis ins ins 17. Johrhundert isch d Zahl vo Muetersprochler vom Obersorbisch bis uf 300'000 gstyge. De altst Beleg fur s Obersorbisch isch s Monument "Burger Eydt Wendisch", wo z
Bautze
entdeckt worre isch.
E zweisprochigs Ortsschild vo Bautze.
Mer schatzt, dass dodal 40'000 Lyt z Sachse Obersorbisch konne. In salle beide Lander isch Obersorbisch e offizialli Regionalsproch. Drum isch es noch
Danisch
,
Friesisch
und
Romanes
die vierti Minderheitssproch z Dutschland. Sall sin numme Schatzige; d Zahl vo de aktive Spracher cha gringer sy. Bstimmti Spezialiste behaupte, dass es in 20 bis 30 Johr numme no 13'000 Sprecher ge wird. Im Moment cha mer allerdings kei genaui Vorussag mache.
Mer schribt s Obersorbisch mit em
latynische Alphabet
, woby e baar Diakritika dezuegfuegt sin. S git im Ganze 34 Buechstabe, wyl Q, V und X normalerwis nit brucht werre.
| Buechstabe
|
Aa
|
Bb
|
Cc
|
??
|
Dd
|
D? d?
|
Ee
|
??
|
Ff
|
Gg
|
Hh
|
CH ch
|
Ii
|
| Ussproch
|
[
a
]
|
[
b
], [
p
]
|
[
t?s
]
|
[
t?
]
|
[
d
], [
t
]
|
[
d?
], [
t?
]
|
[
?
]
|
[
i
?
]
|
[
f
]
|
[
g
]
|
[
h
]
|
[
k?
]
|
[
i
]
|
| Buechstabe
|
Jj
|
Kk
|
Łł
|
Ll
|
Mm
|
Nn
|
??
|
Oo
|
Oo
|
Pp
|
(Qq)
|
Rr
|
??
|
| Ussproch
|
[
j
]
|
[
k
]
|
[
w
]
|
[
l
]
|
[
m
]
|
[
n
]
|
[
?
]
|
[
?
]
|
[
u
?
]
|
[
p
]
|
|
[
r
]
|
[
?
]
|
| Buechstabe
|
Ss
|
??
|
Tt
|
??
|
Uu
|
(Vv)
|
Ww
|
(Xx)
|
Yy
|
Zz
|
??
|
|
| Ussproch
|
[
s
], [
z
], [
?
]
|
[
?
]
|
[
t
], [
d
]
|
[
t?
]
|
[
u
]
|
|
[
v
], [
f
]
|
|
[
?
]
|
[
z
], [
s
], [
?
]
|
[
?
]
|
Im Obersorbische git s
Deklinatione
. S git im Ganze sybe Fall:
| Fall
|
nan
(Vatter)
|
?tom
(Baum)
|
wokno
(Fenster)
|
ramjo
(Schulder)
|
?ona
(Frau)
|
ruka
(Hand)
|
| Nominativ
|
nan
|
?tom
|
wokno
|
ramjo
|
?ona
|
ruka
|
| Genitiv
|
nana
|
?toma
|
wokna
|
ramjenja
|
?ony
|
ruki
|
| Dativ
|
nanej
|
?tomej
|
woknu
|
ramjenju
|
?onje
|
ruce
|
| Akkusativ
|
nana
|
?tom
|
wokno
|
ramjo
|
?onu
|
ruku
|
| Instrumentalis
|
z nanom
|
ze ?tomom
|
z woknom
|
z ramjenjom
|
ze ?onu
|
z ruku
|
| Lokativ
|
wo nanje
|
w ?tomje
|
na woknje
|
wo ramjenju
|
wo ?onje
|
w ruce
|
| Vokativ
|
nano
|
?tomo
|
?
|
D Wikipedia uff Obersorbisch
|
Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vum Artikel ?
Haut-sorabe
“ vu de franzeesische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch
do
z finde.
|
