Dr Laozi ( chin.   老子 , L?oz? , W.-G. Lao Tzu ?Alte Maischter“) isch e legandare chinesische Philosoph , wu im 6. Johrhundert v. Chr. soll glabt haa. Je no Umschrift wird dr Name au Laotse , Lao-Tse oder Lao-tzu gschribe. D Schryybwyys vu dr eltere Umschrifte isch im Artikel hinter dr Pinyin-Form in Chlammere aagee.

Dr L?oz? giltet as Begrinder vum Daoismus (Taoismus). S Daodej?ng (Tao Te King, ~Ching), di yyflussryychscht daoistisch Schrift, wird ihm zuegschribe un wage dam vilmol au aifach ?Laozi“ gnannt. S Warch isch aber wahrschyns erscht im 4. Johrhundert v. Chr. entstande beziehigswyys in syy hitigi Form brocht wore.

Drotz ass es sunscht iber Herrscher, Beamti un anderei Wirdedreeger vum alte China e yydrucksvolli Iberliiferig vu minuziese Chronike un Lischte git, isch iber dr L?oz? fascht nyt bekannt. Di eltschte Qualle, wun er din gnannt isch, sin Anekdote un Legande, dodrunter e Gschicht iber ihn im ?wohre Buech vom sidlige Blieteland“ vum Zhu?ngz? (Dschuang Dsi, Chuang-tzu). Di erscht historisch oder biografisch Qualle findet sich im Sh?ji (Shi chi) vum S?m? Qi?n (Ssu-ma Ch'ien), dr ?Ufzaichnige vum Chronischte“ us em 1. Johrhundert v. Chr., dr S?m? Qi?n schrybt aber salber, ass syy Quallelag seli uusicher sei un ass er widersprichligi Uussage iber dr L?oz? gfunde heeb, un wage dam nit sicher sei, eb dr L?oz? datsachli je glabt heeb.

Biografi [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

No dr Iberliiferig isch dr L?oz? in dr Prafektur K? ( 苦縣  /  苦? , K? Xian ) vum Staat Ch?, em hitige Chrais Luyi ( 鹿邑 ) im hitige Henan uf d Walt. Syy Sippename isch L? ( 李 ) gsii, syy Vorname ?r ( 耳 ?Ohr“), syy Gsellschaftsname ( 字 , zi ) Boyang ( 伯陽  /  伯? ). E andere Name fir ihn isch L?o D?n ( 老聃 ?Alt Langohr“; d?n: Ohr ohni Rand ). Dr L?oz? het as Archivar in dr Bibliothek vu dr Zh?u dient. Wun er Chaos un dr Verfall vum Ryych vorhar gsaane het, het er s Land verloo.

Ca. 70 km weschtli vu Xi’an, bi Louguantai git s am Shan-Gu Bass e Tampel, wu dr Yin Xi, au Yin Wenshi gnannt, e Glehrte vu dr Zhou us dr Period vu Friejohrs- Spotjohrsannale, e Durm zur Beobachtig vu Gstiirn un Watter het ufrichte loo. Do isch dr Laozi no dr Legand vu ebe dam Yin Xi ufgforderet wore, syy Wisse mitzdaile. D Sammlig vu syne Lehre, wun er do derno gschribe gha het, isch as Daodej?ng bekannt wore. S Sh?ji brichtet, dr L?oz? sei no dare Niderschrift im Weschte verschuwnde.

Dr Yin Wenshi, wu dr daoistisch Name Guanling drait het, isch Beroter vum Chronprinz gsii. Ar het no syre Begegnig mit em Laozi alli waltlige Amter niderglait un het ab do dr Regle vum frieje Daoismus glabt. Hite sin di verblibe Plattform un d Tampel drumumme fir Daoischte e wichtige Ort vu dr Verehrig.

No dr Legande isch dr L?oz? iber 160 Johr alt wore, no anderi Qualle sogar 200 Johr. Zue dam hoche Alter sei er chuu dur Vollkummehait im Dao (Tao). Aber in dam Punkt isch sogar di daoistisch Literatur widersprichlig. No syne aigene Lehre heeb dr L?oz? Zruckzogehait un Namelosigkait gsuecht. Des stoht im Widerspruch zue dr Bekannthait vu syre Person. Dr Zhu?ngz? het kritisiert: ?Go si eso fescht an sich z binde, mueß er Wort gsait haa, wun er nit het derfe sage ... des isch aber e Abwyyche vu dr himmlische Natur. ^[1]

No philologische Untersuechige un Exegese vu dr iberliiferete Fassige nimmt di hitig Wisseschaft aa, dass dr L?ozi wahrschyns nie glabt het, sundern dass s Warch daa Name in ere Zyt iberchuu het, wu lang tradierti mindligi Iberliiferige ufgschribe un mit eme Verfasser versaane wore sin. D Legande, wu sich um dr L?oz? drille, sin wohl us em Bedirfnis vu dr domolige Zyt uuse entstande, e Iberliiferig historisch gryfbar un zuen ere Schuel zuegherig z mache.

L?oz? as Gotthait [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Ab em 2. Johrhundert in dr Zyt vu dr Han-Dynaschti het sich d Gstalt vum L?oz? zum Hochgott vum Daoismus entwicklet, un ar isch as ain vu dr Drei Raine in s Pantheon vum Daoismus ufgnuu. Ar entspricht em Hailige, wien er im Zhuangzi un im Huainanzi bschribe wird un syy Ziig han sich mit dr Gotthaite Taiyi un Huang Di vermischlet. Ar giltet as Verkerperig vum Dao un syy Gstalt isch in dr Kosmos ghobe wore. Zem Byschpel het mer aagnuu, er diei im Staarnbild vum Scheffel (Große Waage) laabe un diei uf- un abstyyge as Vermittler zwische dr himmlische un dr irdische Walt. Syy Sitz isch dr Mittelpunkt vum Staarnehimmel un vu dr Himmelsrichtige, in dr Ikonografi isch er umgee vu dr vier Dier, wu d Himmelsrichtige symbolisiere. Dr Laozi wandlet sich mit dr Zykle vu dr Zyt un nimmt mankerlai Forme aa. Ar isch wie s Dao in dr Lag, sich ins Unandlig uuszdehne un unandlig chlai z ware.

In e Dail daoistische Schuele isch sogar aagnuu wore,. dr Laozi sei s Dao salbscht. No dane Schuele goht syy Exischtanz em Universum voruus, un ar dritt in ihm as Gstalter vu dr kosmische Ornig uf. In uuzellige Inkarnatione isch er dr wyys Beroter vu dr Chaiser un unterwyyst di daoistische Adepte, so dass er as Lehrer un Verchinder vu dr unterschidlige Schuele vum Daoismus erschyynt, wu immer widerchehrt.

Literatur [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

• Claudia von Collani: Lao-tse . In: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Band 4, Herzberg 1992, ISBN 3-88309-038-7 , Sp. 1133?1134.
• Ansgar Gerstner: Eine Synopse und kommentierte Ubersetzung des Buches Laozi sowie eine Auswertung seiner gesellschaftskritischen Grundhaltung auf der Grundlage der Textausgabe Wang-Bis, der beiden Mawangdui-Seidentexte und unter Berucksichtigung der drei Guodian-Bambustexte. Dissertation Universitat Trier, 2001 ( Online-Version ).
• Viktor Kalinke: Studien zu Laozi, Daodejing . Band 1: Text und Ubersetzung / Zeichenlexikon. Leipzig 2000, ISBN 3-934015-15-8
• Viktor Kalinke: Studien zu Laozi, Daodejing . Band 2: Anmerkungen und Kommentare. Leipzig 2000, ISBN 3-934015-18-2
• Viktor Kalinke: Studien zu Laozi, Daodejing . Band 3: Nichtstun als Handlungsmaxime. Essay, Leipzig 2011, ISBN 978-3-86660-115-4
• Max Kaltenmark: Lao-Tzu und der Taoismus. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1981, ISBN 3-518-11055-1 ( Edition Suhrkamp 1055 = NF 55), (Originaluusgab: Lao Tseu et le taoisme. 1965).
• Hilmar Klaus: Das Tao der Weisheit. Laozi - Daodejing. wortgetreu-sinngemaß-poetisch. Hochschulverlag, Aachen 2008, ISBN 978-3-8107-0041-4 .
• Hilmar Klaus: The Tao of Wisdom. Laozi - Daodejing. Chinese-English-German. Hochschulverlag, Aachen 2009, ISBN 978-3-8107-0055-1 .
• Livia Kohn: God of the Dao. Lord Lao in History and Myth. University of Michigan, Ann Arbor MI 1998, ISBN 0-89264-133-9 .
• Hans-Georg Moller: Laozi (Lao-tse). Meister der Spiritualitat. Herder, Freiburg im Breisgau 2003, ISBN 3-451-05080-3 ( Herder-Spektrum 5080.
• Isabelle Robinet: Geschichte des Daoismus. Diederichs, Munchen 1995, ISBN 3-424-01298-X .
• Rainald Simon: "Daodejing. Das Buch vom Weg und seiner Wirkung. Chinesisch / Deutsch, Reclam, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-15-010718-8
• Richard Wilhelm: Laotse - Tao Te King. Eugen Diederichs Verlag, Koln-Dusseldorf 1957.

Anne 2020 isch im Barner Lokwort-Verlag unter em Titel vo wage DO em Nils Balts sy barndutschi Ubersetzig vom Daodej?ng uusechoo:

• Laotse: vo wage DO. Ubersetzt von Nill Balts. Lokwort 2020. ISBN 978-3-906806-28-0

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Laozi  ? Sammlig vo Multimediadateie

• Warch vu Laozi . In: Zeno.org.
• Warch vu Laozi . In: Projekt Gutenberg-DE.
• Text un umfangrychi Literatur - Dytsch
• gmainfrei Herbuech Daodejing vum Laozi bi LibriVox
• Alan Chan:  ?Laozi“ in dr Stanford Encyclopedia of Philosophy (anglisch, mit Literaturaagabe)
• Ronnie Littlejohn:  ?Laozi (Lao-tzu)“ in dr Internet Encyclopedia of Philosophy (anglisch mit Literaturaagabe)
• 老子 L?oz? 道德經 Daodej?ng - ?音 P?ny?n + 王弼 WangBi + 馬王堆 M?wangdu? + 郭店 Gu?dian

Fueßnote [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

1. ↑ Dschuang Dsi: Das wahre Buch vom sudlichen Blutenland. Eugen Diederichs Verlag 1992

Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vu dere Version vum Artikel ? Laozi “ vu de dutsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.