Da Artikel beschaftigt sich mitem Mond Kallisto vum Planet Jupiter , anderi Beditige vu sallem Begriff findener under Kallisto

IV Kallisto
Dr Jupitermond Kallisto, ufgnumme vu dr Rumsonde Galileo im Mai 2001.
Zentralchorper	Jupiter
Eigeschafte vum Orbit [1]
Grossi Halbax	1.882.700 km
Periapsis	1.869.500 km
Apoapsis	1.895.800 km
Exzentrizitat	0,007
Bahnneigig	0,51 °
Umlaufzitt	16,689 Dag
Middleri Orbitalgschwindigkeit	8,20 km/s
Physikalischi Eigeschafte [1]
Albedo	0,19
Schinbari Helligkeit	5,7 mag
Middlerer Durchmesser	4820,6 km
Masse	1,076 × 10 23 kg
Oberflachi	7,2 × 10 7 km²
Middlere Dichti	1,830 g/cm³
Siderischi Rotation	16,689 Dag
Axneigig	0°
Fallbeschlunigung an dr Oberflachi	1,32 m/s²
Fluchtgschwindigkeit	2400 m/s
Oberflachetemperatur	134 ±11 K (80 ±5 - 165 ±5 K) K
Entdeckig
Entdecker	Galileo Galilei Simon Marius
Datum vu dr Entdeckig	7. Janner 1610
Amerkige	Eifach bundeni Rotation D'Kallisto het e Atmosphare mit <10 -6 Pa, iberwigend Chohledioxid.
Grosseverglich zwische dr Kallisto (unde links), em Erdmo (obe links) un dr Erde (massstabsgrechti Photomontage).

D' Kallisto (latinisiert Callisto ) isch dr usserscht vu dr vier grosse Mond vum Planet Jupiter .

Entdeckig un Gschicht [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

In dr Kallisto ihri Entdeckig wird im italianische Glahrte Galileo Galilei zuegsproche, wo anno 1610 si eifachs Fernrohr uf dr Jupiter grichtet het. Die vier grosse Mond Io , Europa , Ganymed un Kallisto werre au als die galileische Mond bezeichnet.

Allerdings het dr Dytsch Simon Marius in sinem 1614 erschinene Werch Mundus Jovialis d'Entdeckig vu dr Mond fier sich beasprucht. Er het behauptet, dass er die grosse Jupitermond scho einigi Nacht vorem Galilei entdeckt hab. Dr Galilei het sall azwifelet und het im Marius si Werch als Plagiat bezeichnet. Nooch hittige Erchenntnisse isch nit usz'schliesse, dass dr Marius die Mond unabhangig vum Galilei entdeckt gha het, jedefalls gen ihri Namme un kurioserwiis au d'Bezeichnig galileischi Mond uf Vorschlag vum Marius zruck.

Daift worre isch dr Mond uf dr Namme vu dr Kallisto , ere Gliebte vum Zeus us dr grichische Mythologi . Dr Sage nooch sin d'Kallisto un ihr Dochter spater in Bare verwandelet un an dr Sternehimmel versetzt worre. D'Kallisto isch mit em Sternbild Grosser Bar (Lat. Ursa Maior , bzw. Grosser Wage ) assoziiert worre.

Obwohl dr Namme Kallisto scho churz nooch ihrer Entdeckig vum Marius vorgschlage worre isch, het er sich iber langi Zitt nit durchsetze channe. Erscht in dr Middi vum 20. Johrhundert isch er wiider in Bruuch chu. Vocher sin die galileische Mond iblicherwiis mit romische Ziffere bezeichnet worre un d'Kallisto isch dr Jupitermond IV gsi.

Die galileische Mond sin so hell, dass mer sie scho mit eme Fernglas oder eme chleine Teleskop beobachte cha. Mit ere schinbare Helligkeit vu guet +4 ^m bis +5 ^m ware si sogar alli vier in Gegende ohni nachtlichi Liechtverschmutzig mit blossem Aug sichtbar, wenn si nit dr mit -2,5 ^m guet 100 Mol heller Jupiter iberstrahle dat.

Bahndate [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

D'Kallisto umchreist dr Jupiter ime middlere Abstand vu 1.833.000 km in 16 Dag 16 Stund un 32,2 Minute. D'Bahn wiist e Exzentrizitat vu 0,007 uf un isch 0,281° schwach gegeniber dr Aquatorebeni vum Jupiter gneigt.

Ufbau un physikalischi Date [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

D'Kallisto besitzt e middlere Durchmesser vu 4820,6 km un isch dodemit fascht gnau so gross wie dr chleinscht Planet Merkur , her aber numme e Drittel vu sallem sinere Masse.

D'Kallisto wiist die hochst Dichti an Impaktkrater im ganze Sunnesystem uf. Krater un bi dere ihrem Ischlag entstandeni konzentrischi ringformigi Erhebigi prage ihri Oberflachi, gresseri Gebirgszug sin nit vorhande. Sall losst druf schliesse, dass in dr Kallisto ihr Oberflachi iberwigend us Wasseriis zammegsetzt isch. E Iis-Chruste miesst namlich iber geologischi Zittruum hiwag us physikalische Grunde nochga, wobi alderi Chrater un Gebirgszug igebnet werre.

D' Nomenklatur vu dr Oberflachestrukture bedient sich bi dr Kallisto us dr germanische Mythologi. Zwei riisigi Ischlagsbecke, umgabe vu konzentrische Ringwalle, sin die uffalligschte Strukture uf dr Kallisto. S'grescht Becke, Valhalla , het e Durchmesser vu 600 km, e helli Zentralregion un viili Ring, wo sich bis iber 3.000 km usdahne. S'Becke Asgard dahnt sich insgsamt iber 1.600 km us. E anderi interessanti Struktur isch Gipul Catena , e Kette vu Ischlagskrater, wo als gradi Linie iber d'Oberflachi verlauft. Verursacht isch salli Struktur offesichtlich vu eme Himmelskorper wore, wo wie dr Komet Shoemaker-Levy 9 vor em Ischlag durch d' Gezittechraft vum Jupiter verrisse worre isch.

S'Alder vu dr Kallisto ihrer Oberflachi wird uf guet 4 Milliarde Johr gschatzt. D'Oberflachi isch sit dr Fruehzitt vu dr Entstehig vum Sunnesystem no offebar keine grossere Veranderige underworfe gsi, was beditet, dass dr Mond sit sallere Zitt an dr Oberflachi geologisch nimmi aktiv gsi isch. Anderscht wie dr nachschtinner Mond Ganymed mit sinere uffallige Oberflachi wiist d'Kallisto keini Azeiche vu Platte tektonik uf, obwohl si numme wanig chleiner isch. Ihr geologischi Entwicklig isch offesichtlich wesetlich einfacher verloffe, bzw. isch noch relativ churzer Zitt abgschlosse gsi, wahrend uf dr Oberflache vu dr ibrige galileische Mond komplexeri Vorgang stattgfunde han oder noch immer stattfinde.

Die sichtbar Oberflachi lit uf ere Iisschicht, mit ere gschatzte Machtigkeit vu 200 km. Drunter befindet sich vermuetlich e Ozean us flissigem Salzwasser mit ere Diefi vu 10 km, woruf magnetischi Messige vu dr Ruumsonde Galileo hiwiise. Sall isch insofern e echti Iberraschig gsi, wil Modelle, wo nooch em erschte Vorbiflueg vu dr Voyager-Sonde anno 1979 wage dr eifache Oberflachestruktur au kei oder numme e schwach usdifferenzierts Mondinnere agnumme han.

E witters Indiz fier flissigs Wasser isch d'Datsach, dass uf dr entgegegsetzte Site vum Krater Valhalla keini Bruch un Verwerfige sichtbar sin, wie si uf massive Korper, wie bim Erdmond oder bim Planet Merkur beobachtet werre channe. E Erklarig isch, dass e Schicht us flussigem Wasser die seismische Schockwelle dampft het, bevor si sich durch s'Mondinnere beweggt han.

Mit 1,851 g/cm ³ wiist d'Kallisto die gringscht Dichti vu dr galileische Mond uf. S'Inner vu dr Kallisto isch dorum wohl us 60 % silikatischem Gstei un 40 % Wasseriis ufbaut, wobi in dr Diefi dr Silikatadeil astigt. Vu ihrer Zammesetzig her ahnelt d'Kallisto im Saturnmond Titan un im Neptunmond Triton , wiist aber anderscht wie salli kei echti Atmosphari uf.

D'Kallisto besitzt im Vergliich zue dr andere galileische Mond e racht dunkli Oberflachi mit ere Albedo vu 0,2. Sall heisst, numme 20 % vum igstrahlte Sunneliecht werre reflektiert .

D'Kallisto rotiert in 16 Dag 16 Stund un 32,2 Minute um die eige Ax wie um dr Jupiter un wiist dodemit, wie dr Erdmo un die ibrige innere Jupitermond, e bundeni Rotation uf.

Atmosphari [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Aktuelli Beobachtige wiise druf hi, dass d'Kallisto e usserscht dunni "Atmosphari" us Chohledioxid besitzt.

Magnetfeld [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

D'Galilleosonde het bi ihrene Vorbiflug e schwachs Magnetfeld bi dr Kallisto gmesse, wo in dr Starchi variiert, wahrend sich dr Mond dur die extrem starch Magnetosphari vum Jupiter beweggt. Sall ditet uf s'Vorhandesi vu ere elektrisch leitende Flussigkeit, wie Salzwasser, underhalb vu dr Iischruschte hi.

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

  Commons: Kallisto  ? Sammlig vo Multimediadateie

Quelle [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

1. ↑ ^{1,0 1,1} NASA Jovian Satellite Fact Sheet , Apsiden, Bahngeschwindigkeit, Oberflache und Helligkeit daraus berechnet.

Mond vum Planet Jupiter Adrastea  | Aitne  | Amalthea  | Ananke  | Aoede  | Arche  | Autonoe  | Callirrhoe  | Carme  | Carpo  | Chaldene  | Cyllene  | Elara  | Erinome  | Euanthe  | Eukelade  | Euporie  | Europa  | Eurydome  | Ganymed  | Harpalyke  | Hegemone  | Helike  | Hermippe  | Himalia  | Io  | Iokaste  | Isonoe  | Kale  | Kallichore  | Kallisto  | Kalyke  | Kore  | Leda  | Lysithea  | Megaclite  | Metis  | Mneme  | Orthosie  | Pasiphae  | Pasithee  | Praxidike  | Sinope  | Sponde  | Taygete  | Thebe  | Thelxinoe  | Themisto  | Thyone no nit daifti Satellite: S/2000 J 11  | S/2003 J 2  | S/2003 J 3  | S/2003 J 4  | S/2003 J 5  | S/2003 J 9  | S/2003 J 10  | S/2003 J 12  | S/2003 J 15  | S/2003 J 16  | S/2003 J 17  | S/2003 J 18  | S/2003 J 19  | S/2003 J 23 Lueg au Lischte vu de naturliche Satellite

Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vum Artikel ? Kallisto_(Mond) “ vu de dutsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.