Schneeglockle
im Schnee
S
Friehjohr
, au
Fruelig
,
Langse
oder
Ustag
, isch eine vo de vier
Johreszite
vo dr
gmassigte Klimazon
. Uf s Friehjohr folgt dr
Summer
, druf s
Spotjohr
un schliessli dr
Winter
.
Je nochdam, ob uf dr
Sydhalbkugel
oder dr
Nordhalbkugel
Friehjohr isch, unterscheidet mer zwische
Nordfriehjohr
un
Siidfriehjohr
. Ufgrund vum wandernde
Zenitstand
(
subsolarer Punkt
) vo dr
Sunn
zwischem
siidliche
un
nordliche Wendekreis
widerholt sich s Friehjohr in jedere
Hemisphar
jahrlich
. Es isch wege dem au mogli, usem Siidfriehjohr e Nordspotjohr z'folgre un umkehrt.
Astronomischi un meteorologischi Definitione
[
andere
|
Qualltaxt bearbeite
]
Astronomisch
fangt s Friehjohr mitem
Friehjohrs-Tag-un-Nacht-Gliiche
a:
- uf dr Nordhalbkugel am 20. oder 21. Marz, in selteni Fall - zwische 2020 un 2100 aber sehr oft - scho am 19. Marz
- uf dr Siidhalbkugel am 22. oder 23. September.
D'Erdax stot tangential zue dr Erdbahn un dr
subsolar Punkt
uf dr Erdchugle yberschrittet dr Erdaquator vu Sude nooch Norde (Nordfruehling) bzw. umgchehrt bim Sudfruejohr.
D'Sunne trattet uf ihrer schinbare Bahn um d'Erde debi ins
Dierkreiszeiche
Widder (Nordfruelig) bzw. Woog (Sudfruehlig).
Meteorologisch
gsehe fangt s Friehjohr am 1. Marz a. D'Meteorolog ordne d' Johrszyte ganze Monat zue. Dr Winter hort fyr d' Meteorologe im Februar uf. Dr Fryhling umfasst d' Monat Marz, April un Mai. Des hangt mit em Sunnestand uf dr Erdoberflachi un domit mit dr igstrahlte Energi zamme, wo massgablich d'Temperature bestimmt.
Astronomisch hort s Friehjohr mit dr
Sommersunnwend
uf (21. Juni uf dr Nordhalbkugel, bzw. 21. oder 22. Dezember uf dr Siidhalbkugel). Wyl d
Umlaufbahn
vo dr Erd um d Sunn um 1,7 Prozent vun ra Kreisbahn abwicht, sin d' vier Jahreszyte nit ganz glich long. D Siidwinter sin wege dr grossri Entfernig vo dr Sunn theoretisch a bisli strenger als de Nordwinter, allerdings isch ufgrund vu dr Form vu dr
Antarktis
d'Sudhalbkugle sowiso chalter wie d'Nordhemisphari vu dr Erde.
Bliejige Grisebaum im Friehjohr
Dr
phanologisch
Friehjohrssaafang
(noch dr Entwicklung vun bstimmte Pflanze) ka vum astronomische erhebli abwiche un wird in verschiedeni Phase yteilt. Dr Itritt vo dari Phase wird durch de Beginn vo dr
Bliete
vun typische
Pflanze
definiirt. D Monet
Marz
,
April
un
Mai
in dr nordliche
Hemisphar
bzw.
September
,
Oktober
un
November
in dr siidliche Hemisphar ghore zum Friehjohr.
In viili Kulture git's a
Friehjohrsfescht
un Friehjohrsrite. So leite sich zum Bispiil diversi kirchlichi
biweglichi Fyrdi
vum Datum vum Friehjohrsonfang ab.
Nit vollschtandig klart sind d Ursache fyr d
Friehjohrsmidigkeit
.
- Frueligsgfuehl
bekummt eber, wu sich meischt ugwollt, plotzli zum andre Gschlecht hizoge fihlt.
- sin zweyte Fruelig
erlebt a Person, wu in hohrem Alter, no mol eine gern hat.
|
Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vum Artikel ?
Fruhling
“ vu de dutsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch
do
z finde.
|