Dutschi Rychsbaan
Unternahmensform	Staatsunternemme
Sitz	Berlin
Branche	Transport / Logischtik

Unter m Namme Deutsche Reichsbahn ( DR ) isch die Staatsbaan vo de Dutsche Demokratische Republik betribbe worre.

Si isch noch em Zweite Waltchrieg uss Deile vo de Gsamtdutsche Rychsbaan witergfuurt worre, wo sich i de Sowjetische Bsatzigszone (SBZ) sowie z Berlin befunde het. Die Dutsch Rychsbaan isch mit em Einigungsvodraag als Sondervomoge vom Bund in Bundesbsitz ubbergange un het noch de Widdervoeinigung vo Dutschland bis zum 31. Dezember 1993 bschtande. Die Dutsch Rychsbaan isch aaschließend mit de Dutsche Bundesbaan zum bundeseigene Konzern Dutschi Baan AG voeiniget worre. Zitwylig isch d DR de groschte Arbeitgaber vo de DDR gsi. ^[1]

Gschichte [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Sowjetischi Besatzigszone [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Fur d Baanyrichtunge isch d Bezeichnig Dutschi Rychsbaan bybhaalte worre. Uff Befeel vo de Sowjetische Milidaradminischtration z Dutschland (SMAD) isch die Dutsch Rychsbaan beuffdrait worre, de gregelte, schinnebundene Gueter- un Personevokeer im Gebiet vo de SBZ widderuffznaa (Befehl Nr. 8 vo de Transportabdeilig vo de SMAD). Mit Zueschtimmig vo de Wescht alliyrte sin die gsamte Aalaage i de drei Weschtsektore vo Berlin vo de Dutsche Rychsbaan betribbe worre (Fernbaannetz, Baanhoof, Betriebswarch un Vowaltigsyrichtunge vo de Baan). Sell het au d S-Baan i de drei Weschtsektore vo Berlin betroffe. Noch em erschte Berliner S-Baan-Streik im Summer 1949 isch de Rychsbaan abber uff alliyrti Aaordning d Nutzigsracht vom nit umittelbar em Betrieb dienende Vomoge un de Ligeschafte z Wescht-Berlin entzoge worre un de Vowaltig vom ehemolige Rychsbaanvomoge (VdeR) unterschtellt worre.

D DDR isch sich nit sicher gsi, ob si z Wescht-Berlin d Betriebsracht behaalte wurde, wenn sich de Name vo de Dutsche Rychsbahn andere wurd, well nu sellene sitens de Weschtalliyrte d Betrieesracht gwaart worre sin. Es het die Befurchtung gaa, dass enere DDR-Staatsbaan, wie au immer si firmyrt het, d Racht hettet voweigeret worre konne. Fur d DDR isch abber au propagandistisch wichtig, d DR-Stregge z Wescht-Berlin als eignes Territorium deklaryre z konne. Sell het bis zu de Widdervoeinigung 1990 immer widder zu Stritigkeite zwische oschtliche, weschtliche un alliyrte Behorde wege de unterschydliche Rechtsufffassige gfuurt. Au hen d Vomogenswert i de DR im Uusland, worubber sich DB un DR gschtritte hen, e Rolle dodeby gschpillt, de Namme z behaalte. Sell het bsunders d Servicegsellschaft Mitropa betroffe. E Diskussion ubber de Name vo de DDR-Staatsbaan isch i de DDR i de spote 1950er Johr vo de offizielle Site her unterbunde worre. Als ußerlich erkennbare Unterschyd zu andere DDR-Dienscht hen d Dienschtmutze vo de DR die schwarz-rot-goldeni Kokarde .

Am Aafang vo de Dutsche Rychsbaan noch em Zweite Waltchrieg isch s i de Folg vo de hoche Reparationsleischtige a d Sowjetunion en schwirige Betrieb gsi. So sin bis uff d Magischtrale Frankfurt (Oder) ? Berlin ? Halle / Leipzig ? Erfurt uff allne zweigleisige Stregge ei Gleis abbaut worre. De Widderuffbau vo de usegrissene Gleisaalaage icht bis hut nit vollschtandig abgschlosse (byschpillswys d Streggi Cottbus?Gorlitz , Juterbog?Falkebarg/Elschter un d Streggi Leipzig?Chemnitz ).

De 1945 widder ygrichtete elegtrische Betrieb im Dreiegg Magdeburg /Leipzig/Halle mi de Streggi noch Probstzella (Granzubbergang zu de Amerikanische Besatzigszone ) isch uff Aaordnig vo de sowjetische Bsatzungsmacht im Marz 1946 ygschtellt worre. D Aalaage sin abbaut worre un zamme mit de Lokomotyve spoter als Reparationsguet i d Sowjetunion brocht worre.

D Mitarbeiterziting vo de Dutsche Rychsbaan isch erschtmols am 1. Mai 1949 unter m Titel ?Frei Fahrt“, spoter umbenannt als ? Fahrt frei erschinne.“

Dutschi Demokratischi Republik [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Am 1. April 1949 sin fascht alli uff em Gebiet vo de DDR vobliebbene Brivatbaane vo de Dutsche Rychsbaan ubberno worre. ^[2] Mit de Durchsetzig vo Sicherungsmaßnaame a de Granz zu de Bundesrepublik Dutschland durch d Staatsfuurig endet 1952 de Vokeer uff villne, die innerdutschi Granz ubberschritende Baanschtregge.

De Bau vom Berliner Ußering isch ein vo de erschte große Inveschtitione vo de Dutsche Rychsbaan i de DDR. Unter Ybezieung vo altere Streggeabschnitt (Gueterußering, Umgehigsbaan, Umfaarigsstregge) isch er vo 1951 bis 1956 baut worre un ermoglicht im Baanvokeer die bolitisch erwunschti Umfaarig vo Wescht-Berlin.

1952 het d Sowjetunion die beschlaagnamte elegtrische Lokomotyve, Chraftwarks- un Faarleitigsaalaage vom mitteldutsche un schlesische Netz gege 300 neubauti Reisezugwage a d DR zrugg gaa. Domit het au d Diskussion drubber gendet, ob de Widderuffbau vo de elegtrische Zugforderig mit 25 kV 50 Hz Induschtryschtrom erfolge sott. Im Baanchraftwarch Muldeschtei isch am 27. Juli 1955 de erschti Turbosatz aagfaare un e Baanschtromleitig zum Unterwarch Kothe in Betrieb gno worre. Ab em 1. September 1955 sin widder elegtrischi Zuug zwusche Halle (Saale) un Kothen gfaare.

1952 sin Doppelschtoggzuug fur de Berufsvokeer in Betrieb gno worre. Die erschte Disellokomotyve het d DR 1960 (V 15, V 180) in Dienscht gschtellt, wo sich bis is Bahn-AG-Zitaalter behauptet hen. E Johr spoter het d DR mit de E 11 die erschti neui Elegtrischi Lokomotyve ubberno. Vohandlunge fur en Lizenzbau vo E-Loks vo de Dutschi Bundesbaan sin devor gschiteret. D E-Loks sin im VEB Lokomotyvbau Elegtrotechnischi Warche ?Hans Beimler“ (LEW) z Hennigsdorf broduzyrt worre. D Diselloks sin znagscht vo de Lokomotyvbau Karl Marx Babelsbarg , spoter noch sellem sini Umbrofilyrig vo de LEW hergschtellt worre.

1968 bet d DR mit em Dransport vo Großcontainer. Sukzessiv sin Containerbaanhoof ( GCUP ) baut worre, zwusche sebbe Ganzzuug mit Großcontainerdransportwage (spoter au im Einzelwagevokeer) vokeert hen.

Witti Streggedeil hen widder s zweite Gleis, s erschte Elegtrifizyrigsbrogramm isch bis 1970 voraadribbe worre. Denoch het d Staatsfuurig mee uff d Ablosig vom Dampfbetryb durch Diselloks gsetzt.

De Bau vo schwere Diselloks ( Baureihe V 180 / BR 118 ) i de DDR het noch em Beschluss vom RGW ygschtellt worre muese. Großdiselloks sin ab dort uss de Sowjetunion ( V 200 bzw. BR 120 , V 300 bzw. BR 130, 131, 132, 142 ) un uss Rumanie ( DR-Baureihe 119 ) ygfuurt worre. Bsunders die uss Rumanie importyrti Baureie 119 isch scho bi de Uusliferig technisch unzuereichend un im Betrieb storaafallig gsi, so dass selli Faarzuug vo de DR nu mit seer hochem Uffwand bis hy zum Motoreduusch duerhaft betriebstuchtig gmacht worre hen konne. Noch em End vom Importprogramm isch aagfange worre, die Disellokomotyve, wo uss DDR-Broduktion gschtammt sin, mit starkere Motore uuszruschte, selli neu motorisyrte BR 110 sin als BR 112 un BR 114 un die umbauto BR 118.2-4 als 118.6-8 bezeichnet worre.

Zitewys sin bi de Dutsche Rychsbaan mee Gueter dransportyrt worre wie uff em mee als doppelt so große Netz vo de Dutsche Bundesbaan . 1986 het d DR en Beforderigsgrad vn 86 % fur Ware erreicht (ubber denne iren gsamte Dransportwag un fur alli dransportyrte Gueter aaglueget).

Trotz de hoche wurtschaftliche Bedutig als Dransportmittel hen sich die wurtschaftliche Brobleem vo de DDR au uff s Schiennenetz uusgwurkt. D DR het doby bsunders unter de glegentlich unvorbereitet uss wurtschaftliche Zwang un bolitische Entscheidige entschtandene Brobleem z lyyde.

Erscht ab Aafang vo de 1970er Johr sin d Uffwendige fur Inschtandhaltige erhoht un au Obberbaumaschinne uss Oschterrych importyrt worre. Denoch hen die wichtigschte Magischtrale iri zweite Gleis zrugg chriegt un d Streggehogschstgschwindigkeit het widder uff 120 km/h aaghobbe worre chonne. Vo 1976 bis 1981 sin Bedongschwelle vobaut worre, wo uffgrund enere faalerhafte Bedongmischig mit Oschtseekys noch wenmige Johr alkaligschadigt vokeit sin. D Folge vo sellem Matriaalfaaler sin zaalrychi neui Langsamfaarschtelle gsi, denne iren Hohepunkt 1986 ydrette isch. Die meischtems kurz devor umbaute Streggeabschnitt het mo doher nu no mit 50 km/h befaare konne. D DR het hochi zuesatzlichi Uffwendige fur de erneute Umbau (Aktion Netzschtabilisyrig) gha, um die kabutte Schwelle z ersetze. Unter andrem het mo zwei Schnellumbaumaschinne un sibbe Hochleischtigsmaschinnekomplex (wo uss kontinuyrlich schaffende Stopfmaschinne , Schotterpflueg un Dunamische Gleisschtabilisator bschtande hen) bi Plasser & Theurer bschafft. Die gschadigte Schwelle sin i de Folgejohr schrittwys uusgwechslet odder die Gleis stillglait un zruggbaut worre.

Stygendi Erdolpriis un rugglaufigi Import hen ab 1976 e raschi Streggeelegtrifizyrig notwendig gmacht. Als erschtes isch d Elegtrifizyrig vo de Stregge zss em Sude vo de DDR gu Berlin vorgsaa gsi, denoch de Aaschluss vo de Seehafe un em Faarhafe Mukran a s elegtrische Netz un schließlich d Umschtellung vo de Kolleabfuurstregge uss em Nidderlausitzer Bruunkollerevyr. Dezue sin vill Erganzungsstregge cho. Groschtedeils durch direkt uss em 50-Hertz-Landesnetz gschpysti, rotyrendi Sunchron-Sunchron-Umformer isch e dezentraali Energyvosorgig vo de neu elegtrifizyrte Stregge uffbaut worre. Energydrager isch vorwygend heimischi Bruunkolle gsi. Ab 1982 het e ?Zentrals FDJ- Jugendobjekt “ de Streggeuusbau ubberno. Bis zum 30. September 1989 sin 2000 km Obberleitig neu baut worre. S E-Lok-Neubauprogramm isch mit de Baureie 250 un 243 erfolgrych lancyrt worre, villi vo selle Faarzuug sin 2012 no in Betrieb gsi. Die 1982 vo de LEW vorgschtellti Baureie 112/212 bzw. 143/243 isch eini vo de erfolgrychschte E-Lok-Konschtruktione vo de dutsche Ysebaane gsi. Hut faared Loks vo sellere Baureie im gsamte Bundesgebiet.

1976 isch es Sischteem vo de Stadteexpresszuug gschartet worre, wo jewyls morgens uss de meischte Bezirksschtadt i de Hauptschtadt Berlin ydroffe sin un si obends widder voloo hen (im Volksmund au ? Bonzeschluuder e“ tauft). Die Wage ? urschprunglich alli Bauart 1. Klasse ? sin uss enere blaante Liferung a d ?SSR abzwygt worre, welli abber dort wege Geldmangel nit abgno worre isch. I de 1980er Johr sin Stadteexpress-Wage uss DR-eigener Broduktion (UIC-Z-Wage) (vom Raw Halberschtadt ) i de Vokeer glangt.

1979 het d Streggelangi 14.164 Kilometer bedrait, devo sin 1.621 Kilometer elegtrifizyrt un insgsamt 290 Kilometer schmalschpurig gsi.

1981 sin die olgfuerte Dampfloks bis uff die 18 201 un ei Maschinne vo de Baureie 50 abgschtellt worre. Defur sin widder voschtarkt kollegfuerti Dampfloks gfaare. Zaalrychi Dampfloks sin uff Roschtfuerig zruggbaut worre, Maschinne vo de schu abgschtellte Baureie 01 un 41 reaktivyrt worre. De Blaanbetrieb vo Dampfloks uff Regelschpur het erscht 1988 gendet.

D Faarpriis im Personevokeer sin vir Johrzehnt lang bi 8 Pfennig pro Kilometer fur die zweit Wageklass un 11,6 Pfennig pro Kilometer fur die erscht Klass plus Zueschlaag fur Eil-, D- un Expresszuug glege. Durch deilwys schlechte Obberbauzueschtand (Langsamfaarschtelle), no villo eingleisigi Stregge un intensivi Streggenutzig sin die Reisezite allerdings lang gsi. D Hogschstgschwindigkeit vo de Zuug im Reisevokeer isch bi 120 km/h glege. Voschpotige sin vo allem i de letschte Johr huufig vorcho. Blaanige fur Stregge bis 160 km/h sin nit realisyrbar gsi.

Fur de Schutz vo de Baanhoof un Aalaage vo de DR isch d Dransportbolizei voantwortlich, die Deil vom Minischteriums vom Innere gsi isch, sowie vom Minischterium fur Staatssicherheit (Stasi) . Durch die zaalryche Milidardransport fur d NVA un die sowjetischi Armee ( GSSD ) isch d DR als bsunders sicherungsbedurftig aaglueget worre. Fur d Sicherung vo selle Dransport im Fall von em Chrieg sin villi nit blaanmaßig gnutzti Vobindigskurve aaglait worre, unter anderem fur d Umfaarig vo Knotebaanhoof un großere Bruggene.

S Netz vo de Rychsbaan sich um 1990 zu oppe 30 % (3829 km) elegtrifizyrt gsi un zu 70 % eigleisig (4223 km) befaarbar. Beschaftiget sin 1990 224.000 Mitarbeiter gsi. ^[3]

S Faarblaanagebot isch unter de gnannte Umschtand wennig attraktiv gsi; so het s kein leischtungsfahige Persone(fern)vokeer gaa, denn d Zuug vom Stadteschnell-/Stadteexpress-Vokeers un d D-Zuug, abaer au d Novokeersleischtige bsunders i de "Flachi" sin nit votaktet gsi un hen nu e gringi Reisegschwindigkeit. Well abber au de motorisyrte Individualvokeer kein adaquati Alternative dargschtellt het, isch de DR trotzdemm e großi Bedutig im Personevokeer zuecho.

Berlin (Wescht) [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Bis zu de Grundig vo de Bundesrepublik Dutschland (23. Mai 1949) un de DDR (7. Oktober 1949) het d Ysebaan i de amrikanische, de britische un de sowjetische Besatzigszone vo Dutschlands als Dutschi Rychsbaan firmyrt. Es het de jewylige Zuesatz vo de Besatzigszone: ?USSR-Zone“, ? Brit-US-Zone “ un ?Zone Fr“ a de Gueterwage gaa. I de franzosische Zone sin d Baane formal zu de Betriebsvoeinigung vo de Sudweschtdutsche Ysebaane (SWDE) zammegfasst worre.

De Namme ?Dutschi Rychsbaan“ het uss formaljuristische Grund erhaalte blybe, well die weschtliche Alliyrte nu de Dutsche Rychsbaan d Erlaubnis erteilt hen, z Wescht-Berlin z vokeere. Frankrych het sich erfolglos gege de Wortdeil Rychs- gweert, well Bezeichnige, die a s Reich erinneret hen, uss em Wortschatz hettet tilgt worre solle.

Dezue isch s nit offiziell protokollyrte Beschtreebe vo de Sowjetische Milidaradminischtration z Dutschland (SMAD), d Racht vo de Zivilvowaltig vo de SBZ (spoter DDR) z begranze. D Transportabteilig vo de SMAD isch no langi Zit gegeubber de Dutsche Rychsbaan wysigsbefuegt. Au wurtschaftlichi Erwagige sin vo allem bezueglich de hohe Koschte, mit denne e Nammnsumschtellig vobunde gsi worre war (byschpiolswys neui Schilder, Drucksache, Anderig vo bschtehende Vodraag uff ein neue Namme usw.), hen e Rolle gschpillt. De Ysebaaner un de Bevolkerig i de DDR isch selle Grund meischtens vorgauklet worre, wenn d Bezeichnig Dutschi Rychsbaan zur Diskussion gschtande isch. Ebbeso het sich d DDR en Zuegriff uff uuslandisches Rychsbaanvomoge gsicheret. En große Deil het d Bundesbaan (stillschweigend) ubberno. Etlichi Immobilie sin in andri Hand ubbergange.

Au noch em Muerbau vo 1961 het die Dutsch Rychsbaan d Betriebsracht fur de Ysebaa- un S-Baan-Vokeer z Berlin (Wescht) bhaalte. Dodurre isch e großes Intersse vo de DDR-Staatsfuurig an ere gsicherte Prasenz z Berlin (Wescht), wo au fur bolitischi un adminischtrativi Aktivitate ußerhalb vom Baanbetrieb nutzlich gsi sin.

Zuedemm het d Priisbolitik vo de S-Baan vo de DDR d Moglichkeit zu de bolitische Propaganda gaa, idem die als kapidalistisch bezeichnete Taryf vo de BVG aaprangeret worre hen konne. Ab 1972 isch de S-Baan-Tarif analog zu de BVG-Faargelder aabasst worre. Noch em erschte Rychsbaanerschtreik 1949 isch es im Johr 1980 zum zweite Rychsbaanerschtreik vo de z Berlin (Wescht) aagschtellte Mitarbeiter vo de Rychsbaan cho, nochdem selli en S-Baan-Faarblaan vorglait hen, wo en Betriebsschluss um nuuni obends uff allne Stregge i de Weschtsektore vo Berlin mit Uusnaam vo de Streggeabschnitt zwusche Berlin-Fridrichschtroß un Berlin-Charlotteburg enthaalte het. De Streik het sich vor allem gege des mit de Faarblaanyschrankig vobundene Wegkeie vo de Nachtzuelaag fur d Ysebaaner sowie gege de absehbare Personalabbau grichtet. D Rychsbaan het de Streik gnutzt, um witeri Yschrankige im Wescht-Berliner S-Bahn-Netz vorznaa. So sin noch em Streik nu no d Abschnitt Berlin Fridrichschtroß?Berlin-Wannsee, Frohnau?Lichterade sowie Heiligesee ?Schonholz un Papeschtroß (hut Sudchrutz )?Lichterfalde Sud widder in Betrieb gno worre. Ußer m Abschnitt Fridrichschtroß un Zoologische Garte isch denoch um nuuni obends de Betrieb ygschtellt worre. Noch em Streik sin vo de DR villi Mitarbeiter vp de Dienschtschtelle i de Weschtsektore vo Berlin entloo worre. Zum 9. Januar 1984 het d DR d Betriebsracht fur d S-Baan z Berlin (Wescht) unbefrischtet a de Berliner Senat abgaa. De Betrieb isch wurtschaftlich nimmi intressant gsi, d Betriebskoschte hen (au wege m S-Bahn-Boykott ) nimmi deggt worre konne. Durch d Entschpannigsbolitik isch de Betrieb vo de S-Baan z Berlin (Wescht) als Mittel vom Kaalte Chrieg nimmi tauglich gsi.

Bundesrepublik Dutschland [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Im Zug vo de dutsche Widdervoeinigung am 3. Oktober 1990 het sich d DR un d VdeR zue nem Bundesysebaavomoge fusionyrt un het ab denn s Sondervomoge Dutschi Rychsbaan vo de Bundesrepublik Dutschland bildet. Deile vo de Wescht-Berliner Ligeschafte sin vo de VdeR direkt i d Vowaltig vom Bundesysebaavomogen ubbergange. ^[4] Die Aaghorige vo de Dransportbolizei hen zum Bundesgranzschutz (BGS).

En massyve Personalabbau sit Aafang vo de Waarigs-, Wurtschafts- un Sozialunion am 1. Juli 1990 un Blaan fur d Entlassig vo 60.000 vo dotal 240.000 Rychsbaaner bis 1995 hen zu vyl Lempe un im November 1990 sogar zue nem Streik gfuurt. En witere Grund fur de Arbetskampf sin die im Voglych zu de Dutsche Bundesbaan (DB) bi de Dutsche Rychsbaan zaalte gringere Loon. De Streik het zu de Unterbrechig vom fascht em gsamte Fern- un Guetervokeer i de neue Bundeslander gfuurt. Au in Richtig Weschtdutschland un Oschteuropa isch es zu starke Yschrankige vom Vokeer cho. De Arbetskampf isch am 29. November 1990 mit em Kompromiss zwusche de dutsche Ysebaaner-Gwerkschaft (GdED) un de Dutsche Rychsbaan beendet woore: De neui Taryfvodraag het vorgsaa, dass bis Mitti vo 1991 kein Rychsbaaner het solle entloo worre. Noch einere am 26. April 1991 droffene Regelig hen d Mitarbeiter vo de Dutsche Rychsbaan vom 1. Juli 1991 aa 60 % vo de bi de Dutsche Bundesbaan zaalte Loon erhaalte. De Personalbeschtand vo de DR isch vo 253.000 Beschaftigte Mitti 1990 uff 138.000 bis Endi Dezember 1993 gschrumpft, sell isch en Rugggang um 45 % gsi.

Am 1. Januar 1991 het d DR noch mee als 40 Johr zum erschte Mol d Faarpriis erhoht. De Priis pro Kilometer isch i de 2. Klass vo acht uff zwolf Pfennig gschtige, i de 1. Klass vo 11,6 uff 18 Pfennig.

Am 4. Januar 1991 sin i de Betriebswarch Monnem  1 un Dortmund die erschte vo 50 Elegtrolokomotyve vp de Baureie 243 vo de Dutsche Rychsbaan ydroffe. S Rychsbaanuusbesserungswarch Dessau het im Februar 1991 d Inschtandsetzig vo DB-Lokomotyve vo de Baureie 110, 140 un 150 ubberno. Ußerdemm hen d Rychsbaanuusbesserigswarch Eberswalde , Potsdam un Zwickau Uffdraag vo de Dutsche Bundesbaan ubbercho.

D Entscheidig fur e einheitlichs Drybfaarzuug-Kennzeichnigssischteem vo de DR un DB isch am 3. Mai 1991 gfallt worre. D Rychsbaan het druffhy zum 1. Januar 1992 iri Lokomotyve un Drybwage umzeichnet. Am 2. Juni 1991 isch noch vir Johrzeent Unterbrechig widder e gsamtdutsches Kursbuech in Chraft drette. D Yfuurig von em einheitliche Nummeresischteem fur d Stregge z Oscht- un Weschtdutschland isch erscht am 31. Mai 1992 erfolgt. Am 2. Mai 1992 isch bi de Dutsche Rychsbaan d Dienschtkleidig vo de Dutsche Bundesbaan ygfuurt worre.

Am 1. Februar 1993 isch de Betryb uff de Schmalschpurbaanstregg e vom Harz a d Harzer Schmalschpurbaan GmbH (HSB) ubbergange. Domit het d DR die erschti vo ire Schmalschpurbaane regionalisyrt.

Mit folgende Uusbaumaßnaame zwusche m Netz vo de Dutsche Rychsbaan un em Netz vo de Dutsche Bundesbaan, de durchgangige Elegtrifizyrig un de vowirklichte Vokeersbrojekt ?Baanbau Dutschi Einheit“ isch de Oscht-Wescht-Reisevokeer im Weschtniveau aabasst worre. In Betrieb gange sin zwusche m 3. Oktober 1990 un em 31. Dezember 1993:

• 25. Mai 1991: Umbau Eisenach ? Herleshuuse ? Gerschtunge , im Gegezug Stilllegige vom Abschnitt Fortha ? Gerschtunge
• 28. September 1991: Luggeschluss Rentwertshuuse ? Mellrichschtadt
• 28. September 1991: Luggeschluss Sunnebarg ? Neuschtadt bi Coburg
• 22. Mai 1993: Uusbau Plaue ? Hof a de Saale
• 23. Mai 1993: Umbau Marieborn ? Helmschtedt

Im Winterfaarblaan 1990/91 sin die erschte InterRegio -Zuug zwusche Oscht- un Weschtdutschland vokeert: drei Zugbaar Berlin?Koln sowie je ei Zugbaar Erfurt?Kassel?Aache, Leipzisch?Nurnbarch un zwei Zugbaar Leipzisch?Nurnbarch?Munche. Sit em 1. September 1990 sin Berlin un Hamburg schu durch e InterCity -Barli vobunde gsi.

Die Dutsch Bundesbaan het iri InterCity- un InterRegio-Linnie bis Berlin, Leipzisch un Dresde volangeret. De am 31. Mai 1992 ygfuurte Faarblaan het de Dutsche Rychsbaan ? wie 1991 de Dutsche Bundesbaan ? die groscht Umschtellig sit Johrzeent brocht. Fuuf IC-Linnie hen d Netz vo beide Baane vobunde. D Zaal vo de Euro- un InterCitys isch uff 88 gschtige. Am 23. Mai 1993 isch die neui, elegtrifizyrti Streggi Marieborn?Magdeburg in Betrieb gno worre un Berlin mit de Linnie 6 a s ICE -Netz aabunde worre.

Am 1. Januar 1994 isch d Baanreform in Chraft drette. Uss de Behorde Dutschi Rychsbaan un Dutschi Bundesbaan isch die uusschließlich unternemmerisch gfuurti Dutschi Baan AG bildet worre (DB AG), wo sich vollschtandig in Bundeseigedum befunde het. ^[5] De neugfassti Artikel 87 d vom Grundgsetz het die Zueschtandigkeit vom Bund fur d Ysebaanvokeersvowaltig feschtglait. Im Ysebaa-Bundesamt (EBA) hen ab denn die hoheitliche Uffgabe wie Blaanfeschtschtellig oblage, ebbeso d Ysebaauffsicht un Bauuffsicht. Am 5. Januar 1994 het sich d DB AG i s Handelsregischter vom Amtsgricht Charlotteburg ydrait, denn Sitz vo de Gsellschaft isch Berlin.

Organisation [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Generaldirektion [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

D DR isch von eim Generaldirektor (GD) gleitet worre, de meischtens au Vokeersminischter vo de DDR gsi isch. De 1. Stellvodretter vom Minischter isch doby uusschließlich fur d Ysebaa zueschtandig gsi.

Generaldirektore vo de DR sin gsi:

• Willi Beesener : 1946 bis Januar 1949
• Willi Kreikemeyer : 1949/50 (als ?Weschtschpion“ i de DDR-Haft gschtorbe)
• Erwin Kramer : 1950 bis 15. Dezember 1970
• Otto Arndt : 16. Dezember 1970 bis November 1989, ab 1964 ein vo de Stellvodretter vom Minischter, ab 1970 Vokeersminischter
• Herbert Keddi : November 1989 bis 31. Mai 1990
• Hans Klemm : 1. Juni 1990 bis 31. August 1991 (nu GD, wege muetmaßlicher IM-Tatigkeit abgsetzt)
• Heinz Durr : 1. September 1991 bis 31. Mai 1992, nu GD

Zum 1. Juni 1992 isch ei gmeinsame Vorschtand vo de DR un de Dutsche Bundesbaan bildet worre, de ebbefalls vom Heinz Durr gleitet worre isch.

Die zentrali operativi Betriebsleitig isch durch die Hauptdispatcherleitig (Hdl) erfolgt, uss Sicherheitsgrund in eim Dienschtobjekt z Berlin-Spindlersfald. Heinz Kruger isch letschte Betriebsleiter un Chef vom Stab vo de operative Betriebsleitig gsi. D Hdl isch mit alle Obberdispatcherleitige (Odl) bi de Rychsbaandirektione mittels de baaninterne Fernkonferenzwechselsprechaalaag ( FKWA ) vobunde gsi.

Zentrali Orgaan [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Rechezentrum vo de Dutsche Rychsbaan

• isch voantwortlich fur d Organisation un Sicherig vo de technische un kaufmannische Umsetzig vo rechetechnische Losige. S unterdeilt sich in Recheschtatione (RST) vo de einzelne Rychsbaandirektione. Großbrojekt sin EPLA ? Elegtronischi Platzreservyrig, IS Stave ? Granzvokeer, Dransportvokeer, ADAG ? Leerwaggonvokeer, ZEFBA ? Frachtberechnige un alli Abrechnige wie Loon- un Rechnigsschtellige.

Uusbildig [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Hogschsti Bildigsschtatti fur d Uusbildig vo Diplomingenieur, Diplomdransporttechnologe u. a. isch d Hochschuel fur Vokeerswese (HfV) z Dresde , wo direkt im Minischterium fur Vokeerswese unterschtande isch. Denebbe het s no e Fachschuel z Dresde ( Ingenieurschuel fur Vokeerstechnig ) sowie z Gotha d Ingenieurschuel fur Dransportbetriebstechnig fur d Uusbildig vo Ingenieur. D Berufsuusbildig isch i de Voantwortig vo Betriebsberufsschuele , wo einzelne Dienschtschtelle zuegordnet gsi sin, gschtande.

Rychsbaandirektione (Rbd) [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Die Dutsch Rychsbaan isch regional glideret gsi i die:

• Rychsbaandirektion Berlin (Granzdirektion gu Berlin (Wescht) un de VR Pole)
  • Rychsbaanamt Berlin 1 (Vowaltigssitz Berlin Oschtbaanhof)
  • Rychsbaanamt Berlin 2 (Vowaltigssitz Potsdam)
  • Rychsbaanamt Berlin 3 (Vowaltigssitz Wuschtermark), isch am 1. Januar 1968 uffglost
  • Rychsbaanamt Berlin 4 (Vowaltigssitz Nordbahahof). Ym sin d Stregge in Berlin (Wescht), de Baanhof Fridrichstroß un d Nord-Sud-S-Baan.
  • Rychsbaanamt Frankfurt (Oder)

• Rychsbaandirektion Cottbus (Granzdirektion zu de VR Pole un ?SSR), uffglost am 30. September 1990. Stregge vom Rba Bautze (ußer Stregge Horka?Hohebocka (a) un Horka?Wyßwasser) sin zu de Rbd Dresde cho, Stregge vo de Rba Senftebarg un Cottbus zu de Rbd Berlin.
  • Rychsbaanamt Bautze
  • Rychsbaanamt Cottbus
  • Rychsbaanamt Senftebarg

• Rychsbaandirektion Dresde (Granzdirektion zu de Bundesrepublik un de ?SSR)
  • Rychsbaanamt Dresde
  • Rychsbaanamt Karl-Marx-Stadt
  • Rychsbaanamt Zwickau

• Rychsbaadirektion Erfurt (Granzdirektion zu de Bundesrepublik)
  • Rychsbaanamt Erfurt
  • Rychsbaanamt Meininge
  • Rychsbaanamt Nordhause
  • Rychsbaanamt Saalfald

• Rychsbaandirektion Greifswald (Granzdirektion zu Schwede un VR Pole), uffglost am 30. September 1990, isch zu de Rbd Schwerin.
  • Rychsbaanamt Neuschtrelitz
  • Rychsbaanamt Pasewalk
  • Rychsbaanamt Stralsund
  • Faarschiffamt Saßnitz (ab 2. Februar 1993 Sassnitz)

• Rychsbaandirektion Halle (Binnedirektion)
  • Rychsbaanamt Halle
  • Rychsbaanamt Leipzig
  • Rychsbaanamt Lutherschtadt Wittebarg

• Rychsbaandirektion Magdeburg (Granzdirektion zu de Bundesrepublik), uffglost am 30. September 1990, isch zu de Rbd Halle cho.
  • Rychsbaanamt Ascherslabbe (ym isch de gsamte Ysebaavokeer vom Harz unterschtande)
  • Rychsbaanamt Magdeburg
  • Rychsbaanamt Stendal

• Rychsbaandirektion Schwerin (Granzdirektion zu Danemark un de Bundesrepublik)
  • Rychsbaanamt Guschtroo
  • Rychsbaanamt Roschtogg
  • Rychsbaanamt Wittebarg

Zuesatzlich het z Berlin die Direktion fur d Uusbesserungswarch vo de Dutsche Rychsbaan (Rbd Aw) un d Rychsbaanbaudirektion (Rbbd) gaa. Rychsbaanuusbesserungswarch (Raw) fur umfangrychi Reparature, Hauptuntersuchige un au Neubaute het s u. a. z Berlin, Cottbus, Delitzsch, Dessau, Eberswalde, Gorlitz, Halberschtadt, Halle, Karl-Marx-Stadt (hut wie fruener Chemnitz), Magdeburg, Malchin, Meininge, Potsdam, Stendal, Wittebarg un Zwickau. Witerhy het s es Chraftwageuusbesserigswarch z Greifswald gaa.

Nachgordneti Dienschtschtelle [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Jeddi Rychsbaandirektion isch von eim Brasidente un meerere Vizebrasidente gleitet worre. D Rychsbaandirektione hen sich widderum i die Rychsbaanamter unterglyderet. Ine unterschtellt sin d Bahnhoof gsi.

Baanbetriebswarche (Bw), Baanschtromwarche (Bsw), Starkschtrommeischtereie (Stm) hen zum Hauptdienschtzweig Maschinnewurtschaft ghort un sin direkt de Rbd unterschtellt worre.

Witeri Dienschtschtelle sin gsi:

• Baanbetriebswagewarche (Bww), vorher Wagemeischtereie (Wm)
• Baanmeischtereie (Bm)
• Obberbauwarche (Obw)
• Inschtandhaltigswarch fur Sicherigs- un Telekommunikationstechnig (IwST), vorher Inschtandhaltigswarche fur Sicherigs-, Fernmelde- un Prozeßautomatisyrigstechnig (IwSFP) (bis 1986 Signal- un Fernmeldemeischtereie [Sfm])
• Aalaagebau fur Sicherigs-, Fernmelde- un Prozeßautomatisyrigstechnig (ASFP), vorher Signal- un Fernmeldewarche Sfw
• Hochbaumeischtereie (Hbm)
• Inschtandhaltigswarche fur Bruggene un Kunschtbaute (IwBK), vorher Bruggemeischtereie (Brm)
• Kraftwagebetriebswarch (Kbw)
• Vosuechs- un Entwickligsschtelle (VES), z. B. VES-M Halle Vosuechs- un Entwickligsschtelle Maschinnewurtschaft

Transportvolume [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Bis zu de Grundig vo de DB AG isch d Forderleischtig vo de DR bragt vo de staatlich vofolgte Lenkig vo Transport uff de Schinne. S het wenniger okologischi Grund gha, sondern isch mee uff Engpass i de Volkswurtschaft vo de DDR zrugg z fuure, ase isch s Stroßenetz enere adaquate Steigerig vom Stroßevokeer proportional zum Wachstum vo de Wurtschaft nit gwachse gsi. Glychzitig isch d Autobroduktion ( LKW un PKW ) hinter de Bedurfnis vo de Wurtschaft un Bevolkerig zrugg blibbe. Dritte Grund fur die maximaali Nutzig vo de Ysebaa sin die spezifisch gunschtigere Transport- bzw. Energykoschte gsi.

Regischtryrti Transportleischtunge ^[6]

Transportleischtig	Baangsellschaft	1960	1970	1980	1986
Guetervokeer in Milliarde Tonnekilometer	Dutschi Rychsbaan	32,9	41,5	56,4	58,9
	Dutschi Bundesbaan	56,2	72,6	65,3	61,1
Personevokeer in Milliarde Personekilometer	Dutschi Rychsbaan	21,3	17,7	22,0	22,4
	Dutschi Bundesbaan	38,4	37,5	41,4	41,4

Schweri Uufall [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

I de Gschichte vo de Dutsche Rychsbaan hen sich e Reie vo schwere Uufall ereignet. Bsunders s Johr 1967 isch mit em Zuguugluck mit 94 Dote, drunter 44 Chind, i d Gschichte vo de Dutsche Rychsbaan ygange.

Literadur [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

• Frits A. Bodde, Thomas Bohnke, Henning Folz: Reichsbahn im Wandel seit 1989. Transpress, Stuttgart 2002, ISBN 3-613-71110-9 .
• Burghard Ciesla: Als der Osten durch den Westen fuhr. Die Geschichte der Deutschen Reichsbahn in Westberlin. Bohlau, Koln 2006, ISBN 3-412-30505-7 .
• Alfred B. Gottwaldt: Deutsche Reichsbahn. Kulturgeschichte und Technik. Transpress, Stuttgart 2002, ISBN 3-613-71148-6 .
• Thomas Hanna-Daoud, Birgit Kneip (Red.): Eisenbahn in der DDR ? Die Deutsche Reichsbahn 1945?1990. Sconto, Munchen 2006, ISBN 3-86517-080-3 .
• Bernd Kuhlmann: Bahnknoten Berlin. Die Entwicklung des Berliner Eisenbahnnetzes seit 1838. GVE, Berlin 2000, ISBN 3-89218-003-2 .
• Bernd Kuhlmann: Brisante Zugfahrten auf Schienen der DR. Geheime Technik, gefahrliche Frachten, ?Rote Prominenz“. GVE, Berlin 1999, ISBN 3-89218-057-1 .
• Bernd Kuhlmann: Zuge durch Mauer und Stacheldraht. GVE, Berlin 1998, ISBN 3-89218-050-4 .
• Detlef Radke: 150 Jahre Eisenbahnen in Mecklenburg. Radke, Schwerin 1997, ISBN 3-932614-00-3 .
• Horst Regling: Schienenverkehr in der DDR. Transpress, Stuttgart 2001, ISBN 3-613-71156-7 .

Weblink [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

Einzelnochwys [ andere | Qualltaxt bearbeite ]

1. ↑ Verkehrswesen der DDR uf hfv-dresden.de (Memento vom 22. Septamber 2014 im Internet Archive )
2. ↑ Uusnaame: Strausbarger Ysebaan , Erfurter Baan
3. ↑ 10 Jahre Bahnreform . In: Eisenbahn-Revue International , Heft 3/2004, ISSN 1421-2811 , S. 114?116.
4. ↑ Art. 26 Einigungsvertrag
5. ↑ Dutsche Bundesdaag : Gesetz zur Neuordnung des Eisenbahnwesens Matthias Dorfler, 4. August 2010, S. 2, abgruefen am 18. Februar 2007
6. ↑ Staatliche Zentralverwaltung fur Statistik: Statistisches Jahrbuch 1989 der DDR , Staatsvolaag vo de DDR, 1. Ufflaag, Berlin Juni 1989, VLN 610 DDR, LSV-Nr. 9815, ISSN 0323-4258, Aahang II Site 93.

Da Artikel basiert uff ere fraie Ubersetzig vu dere Version vum Artikel ? Deutsche_Reichsbahn_(1945?1993) “ vu de dutsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.