Der
Abraham
(
hebraisch
?
?????????
?
Avr?h?m
?Vater vo de vile [Volker]“,
aramaisch
?????
Abrohom
,
arabisch
?????????
Ibr?h?m
) isch as Stammvater vo de
Israelite
e zentrali Figur im
Tanach
und denn au im
Alte Testamant
.
Er galtet au als dr Stammvater vo de
Araber
; vo sim Soon
Ismael
soll dr Brofeet vom
Islam
, dr
Mohammed
, abstamme.
Im Abraham si Gschicht wird im
biblische
Buech
Genesis oder Bereschit
, 12?25, vrzelt. Noch dam ghort er zamme mit sim Soon
Isaak
und sim Ankel
Jakob
zu de “Erzvater”. Vo deene chomme noch dr biblische Uberliiferig die Zwolf Stamm vom Volk Israel.
Naben em
Juudedum
beruefe sich au s
Christedum
und dr Islam uf en Abraham as Stammvater. Doorum bezaichnet ma alli drei au as
abrahamitischi Religioone
.
I der Bibel lehre mer der Abraham am Afang under em Name Abram kenne. Sy Vater isch der
Terach
, wo us der Linie vom
Sem
, em Sohn vom
Noah
stammt. Der Terach het insgesamt drei Sohn. Der Abram, der
Nahor
u der Haran. Der
Lot
isch der Sohn vom Haran u so mit isch der Abram der Unggle vom Lot. Nach em Tod vom Haran huratet der Abram d Sarai u der Nahor d
Milka
. Doch d Sarai blybt Chinderlos da si zu dam Zytpunkt unfruchtbar isch. (1Mose 11,26-30
ELB
)
Der Terach zuglet spater mit em Lot, em Abram u der
Sarai
vo Ur in Chaldaa richtig
Kanaan
. Wo d Familie z Haran (hutigi
Turkei
) achunnt, stirbt der Terach im Alter vo 205i. (1Mose 11,31-32
ELB
)
Der Abram isch also z Haran woner vo Gott ufgforderet wird sys Vaterhuus z verla. Ar isch 75i woner zame mit em Lot u der Sarai Haran verlat. Wo der Abram ds Zalt zwusche
Bethel
u Ai ufgstellt het, erschynt ihm der
Herr
u da verspricht ihm, dass das Land woner hie gseht, syne Nachkomme wird ghore. Das Versprache fuehrt derzue, das der Abram Gott en Altar bout. (1Mose 12,1-9
ELB
)
E Hungersnot zwingt der Abram derzue nach
Agypte
z fluchte. Churz bevor ar z Agypte achunnt git ar der Sarai der Uftrag sech als syni Schwoscht us z ga. Z Agypte git’s aber genau wag dam es Problem. Em
Pharao
gfallt namlech d Sarai u drum holt ar se zu sich. Um d Sarai us dere missleche Lag z befreie, straft Gott ds Huus vom Pharao mit Plage. Der Pharao isch nid begeischteret woner merkt das sech’s um d Frou vom Abram handlet u so stellt ar ne zur redt. So chunnt us das der Abram Angscht um sys Labe gha het. Uf die Gschicht abe muess der Abram ds Land wider verla. Damit dene beidne nut passiert warde si vo Soldate begleitet. So chunnt der Abram wider i ds Sudland.(1Mose 12,10-20
ELB
)
Im Gebiet zwusche Ai u Bethel git’s zwusche de Hirte vom Lot u dene vom Abram krach. Der Grund isch das es eifach nid gnueg Fueter fur alli Herde i dere Gagend git. So muess sech der Abram vom Lot trenne. Der Lot geit i ds fruchtbare Jordantal u labt i der Neechi vo Sodom u Gomorra. Nach der Trennig vom Lot erschynt Gott erneut im Abram u widerholt d Verheissig vo der ubernam vom Land. Nach dere Verheissig lat ar sech in
Mamre
i der Neechi vo
Hebron
nider. (1Mose 13
ELB
)
I der Gagend vo Sodom u Gomorra bricht e Chrieg us. Der usloser isch, das es paar Chonige wo salber em Chonig Kedor-Laomer muesse diene, der Dienscht numm wei leischte. Waret dam Chrieg wird der Lot u syni Familie vom Heer wo der Kedor-Laomer agfuehrt het entfuehrt. Wo das der Abram vernimmt, ruschtet ar 318 Maa u verfolgt die Chonige, wo mit em Kedor-Laomer zame der Chrieg agfange hei, bis nach Dan. Dert teilt der Abram ds Heer i zwoi Teili u uberrascht ds Lager i der Nacht. De verfolgt ar se bis nach
Damaskus
. Nach der Befreiig vom Lot u syre Familie, begagnet der Abram em Melchisedek u da sagnet der Abram im Chonigstal. (1Mose 14
ELB
)
Nach dene Gschichte erschynt Gott im Abram erneut. Jitz wird ganz konkret uber e Nachkomme gredt. Da der Abram salber scho sehr alt isch u ds Glyche ou uf syni Frou Sarai zue trifft, muess ar befurchte, das der Elieser vo Damaskus sy erschti Chnacht alles Erbt. Gott seit ihm aber klar, das das nid wird passiere. Ar schickt der Abram us em Zalt u seit ihm nar das syni Nachkomme so Zahlrych warde sy, wi d Starne am Himmel. Denn chunnt’s zum Bund zwusche Gott u em Abram. Derzue muess der Abram e dru Jahrigi
Chue
, e dru Jahrigi Geiss u e dru Jahrige Schafsbock halbiere u die Stuck enand gagenuber lege. Zu dem Bund bruucht’s ou no e
Tuube
u e
Turteltuube
. Nach dam das alles so lyt, schlaft der Abram y u erfahret alles was syne Nachkomme in Zuekunft wird passiere u de fahrt Gott i Form vo nere Flamme dur die Stuck dure. (1Mose 15
ELB
)
Da sech die Verheissig vo mene Nachkomme lang nid erfullt, macht d Sarai der Vorschlag, der Abram soll doch d
Hagar
, ihri agyptischi Magd zur Frou nah. D Sarai hoffet das si dur ihri Magd zum ne Chind chunnt. Nach dam der Abram 10 Jahr z Kanaan labt, geit ar uf e Vorschlag vo syre Frou i u so git d Sarai d Hagar im Abram zur Frou. D Hagar wird sofort schwanger. Churz druuf abe git’s Lampe zwusche de beide Froue. Da Erger fuehrt derzue das d Sarai zum Abram geit u ihm d Schuld git fur das Ganze. Doch der Abram gmacht klar das d Hagar immer no der Sarai ihri Magd isch u’s a ihren isch, d Hagar z demuetige. Di aschliessendi handlig vo der Sarai fuehrt zur Flucht vo der Hagar. Nach dam d Hagar wider zrugg isch, bringt si der Ismael uf d Walt. Der Abram isch den grad 86i. (1Mose 16
ELB
)
Wo der Abram 99i isch, erschynt ihm Gott erneut. Waret dere Offebarig chunnt der Abram e neue Name uber. In Zuekunft soll ar nume no Abraham heisse. Der Grund isch das der Abraham der Vater vo vil ne Volker soll sy. Ou d Sarai chunnt e neue Name uber. Jitz soll si Sara heisse. Der Grund isch, dass Gott d Sara wott sagne u im Abraham ou vo ihre es Chind wott schanke. Doch der Abraham bemerkt das ar 100i doch keis Chind me cha becho u d Sara mit 90i ou scho z alt isch. Drum wunscht sech der Abraham eigentlech nur das der Ismael Erwachse wird. Doch Gott seit ihm, dass ar anderi Plan het. Das ar ihm vo der Sara es Chind wott schanke u das di das Chind solle Isaak nenne. Ar erhort aber ou der Wunsch vom Abraham im Bezug uf e Ismael u verspricht ihm das da 12 Furschte wird z Labe schanke. Denn wird d
Beschnydig
ygfuehrt. Der Abraham isch bi der Beschnydig 99i. No im glyche Jahr chunnt’s derzue das der Abraham z Mamre Bsuech uberchunnt. Der Abraham erchennt die drei Manne sofort als Bote Gottes. Nach dam ar se begruesst het, isch ar sehr Gaschtfrundlech u Schlachtet sogar es Chalbli. Nach dam d Manne gasse hei, verheisse si em Abraham nomal e Sohn. Denn mache sech zwee Manne uf e Wag richtig Sodom. Es chunnt zum beruehmte Handel zwusche Gott u em Abraham. I dam Handel bringts der Abraham fertig, das Gott verspricht, das ar d Stadt verschont wenn ar 10 grachti findet. Da’s i dere Stadt aber nur vier grachti git, namlech der Lot, syni Frou u syner zwo Tochtere, vernichtet Gott d Stadt. Allerdings nid ohni die vier us der Stadt z fuehre.(1Mose 17-19
ELB
)
Vo Mamre us isch du der Abraham richtig Gerar zoge u het sech dert nider gla. Da ar wider Angscht um sys Labe het, git ar syni Frou erneut als syni Schwoscht us. D Konsequanz vo dam verhalte isch, das der Chonig
Abimelech
d Sara zu sich nimmt. Wag dere Tat erschynt em Abimelech Gott im ne Troum u macht ihm klar, das ar d Frou wider muess a Abraham zrugg ga. Es isch da Troum wo Gott der Abraham i der Bibel es einzigs mal als Prophet bezeichnet. Nur wil der Abimelech d Sara no nid aglangt het, chunnt ar glimpflech dervo. Am nachschte Tag stellt der Chonig der Abraham zur redt u es stellt sech use, dass d Sara em Abraham syni Halbschwoscht isch. Am Schluss vo dere Begagnig, battet der Abraham fur d Froue vom Abimelech damit die wider choi Chind uber cho. (1Mose 20
ELB
)
Wo der Abraham 100 jahrig isch, chunnt d Sara tatsachlech no es Chind uber. Si gabe em Chind der Name Isaak so wi’s der Herr ihne het uftreit gha. Am achte Tag wird der Isaak beschnitte. Der Abraham isch so begeischteret das ar es Fescht usrichtet wo der Isaak entwohnt wird. Wahret dam Fescht git’s Lampe mit em Ismael. Da Erger sorgt derfur das der Abraham der Ismael u d Hagar muess verjage. Wo di beide wag sy, chunnt eines Tages der Chonig Abimelech verby. Ar wott e Bund schliesse mit em Abraham. Der Abimelech weiss namlech das Gott der Abraham begleitet. So chunnt’s zum Bund bi
Beerscheba
. (1Mose 21
ELB
)
Denn wird der Abraham vo Gott uf d Prob gstellt. Gott git ihm der Uftrag mit em Isaak nach
Morja
z ga. Dert soll ar uf em Barg der Isaak opfere. Obe uf em Barg acho macht der Abraham der Altar zwag, fesslet der Isaak u liet ne uf e Altar. Im letschte Momant gryft aber Gott i u der Abraham cha e Schafsbock a stell vom Isaak opfere. Gott verspricht em Abraham nomal das syni Nachkomme so Zahlrych warde si wi der Sand am Meer. De go die beide zrugg nach Beerscheba u dert erfahrt der Abraham das der Nahor sy Bruetsch e raglete Chind het uber cho. (1Mose 22
ELB
)
Der Abraham isch 136 jahrig wo d Sara stirbt. Ar befindet sech zu dere Zyt in
Hebron
. Dert verhandlet ar mit de Hetiter damit ar es Familiegrab (Erbbegrabnis) cha choufe. Der Efron isch du bereit d Hohli samt sym Acher z verschanke. Doch der Abraham wott nut gschankt. Schliesslech chouft der Abraham em
Efron
der Acher mit der
Machpela
Hohli ab. U d
Hetiter
bestatiget da verchouf. Nach dam d Sara beardiget isch, git ar im Chnacht wo sy Huushalt verwaltet der Uftrag nach Haran (hutigi
Turkei
) z ga um em Isaak e Frou us syre Familie z hole. So findet de ou d
Rebekka
der Wag zum Huushalt vom Abraham. Der Abraham huratet nar no d
Ketura
. Us dere Verbindig git's no sachs Chind. Die Chind schickt der Abraham no zu syr Labzyt richtig Oschte. Der Abraham stirbt im Alter vo 175 u wird vom Ismael u em Isaak nabe der Sara begrabe. (1Mose 23-25
ELB
)
- Israel Finkelstein, Neil A. Silbermann:
Keine Posaunen vor Jericho.
Beck, Munchen 2002,
ISBN 3-406-49321-1
.
- Andre Flury-Scholch:
Abrahams Segen und die Volker. Synchrone und diachrone Untersuchungen zu Gen 12,1?3 unter besonderer Berucksichtigung der intertextuellen Beziehungen zu Gen 18, 22, 26, 28, Sir 44, Jer 4 und Ps 72.
(Forschung zur Bibel, 115). Wurzburg 2007,
ISBN 978-3-429-02738-4
.
- Hartmut Gese
:
Die Komposition der Abrahamserzahlung.
In:
Alttestamentliche Studien.
Tubingen 1991, S. 29?51.
- Thomas Hieke:
Abraham
.
In: Michaela Bauks, Klaus Koenen, Stefan Alkier (Hrsg.):
Das
wissenschaftliches Bibellexikon im Internet.
(WiBiLex) Stuttgart 2006 ff.
- Søren Kierkegaard
:
Furcht und Zittern.
1843.
- Karl-Josef Kuschel:
Streit um Abraham. Was Juden, Christen und Muslime trennt ? und was sie eint.
Munchen 1994,
ISBN 3-492-03739-9
.
- Michael Niehaus, Wim Peeters (Hrsg.):
Mythos Abraham. Texte von der Genesis bis Franz Kafka.
Reclam, Stuttgart 2009,
ISBN 978-3-15-020180-0
.
- Abraham Segal:
Abraham, enquete sur un Patriarche.
Plon, 1995,
ISBN 2-259-02664-8
.
- Peter Weimar:
Art. Abraham
, in:
Neues Bibellexikon.
Band 1. Zurich 1991, S. 14?21.
- Benjamin Ziemer:
Abram?Abraham
,
Berlin
/ New York 2005,
ISBN 3-11-018294-7
.
- Robert Martin-Achard:
Abraham ? I. Im Alten Testament
. In:
Theologische Realenzyklopadie
(TRE). Band 1, de Gruyter, Berlin/New York 1977,
ISBN 3-11-006944-X
, S. 364?372.
- Klaus Berger:
Abraham ? II. Im Fruhjudentum und Neuen Testament
. In:
Theologische Realenzyklopadie
(TRE). Band 1, de Gruyter, Berlin/New York 1977,
ISBN 3-11-006944-X
, S. 372?382.
- Rolf P. Schmitz:
Abraham ? III. Im Judentum
. In:
Theologische Realenzyklopadie
(TRE). Band 1, de Gruyter, Berlin/New York 1977,
ISBN 3-11-006944-X
, S. 382?385.
- Jan Hjarpe:
Abraham ? IV. Religionsgeschichtlich
. In:
Theologische Realenzyklopadie
(TRE). Band 1, de Gruyter, Berlin/New York 1977,
ISBN 3-11-006944-X
, S. 385?387.
- Scherer, Steinmeyer:
Abraham, Arbram
. In:
Realencyklopadie fur protestantische Theologie und Kirche
(RE). 3. Auflage. Band 1, Hinrichs, Leipzig 1896, S. 102?112.
- Thomas Hieke:
Abraham.
In:
Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon
(BBKL). Band 24, Nordhausen 2005,
ISBN 3-88309-247-9
, Sp. 1?49.