in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Bata-hoofkwartier in die 1930's
Zlin
([zliːn],
Duits
:
Zlin
) is 'n
Tsjeggiese
stad in die suidooste van
Morawie
, gelee aan die D?evnice-rivier. Die ontwikkeling van die moderne stad is nou verbonde aan die
Bata
-skoenfabriek wat in die laaste dekade van die 19de eeu hier deur Toma? Ba?a (1876?1932), 'n boorling van Zlin, gevestig is en, volgens sy beleid van korporatiewe sosiale verantwoordelikheid, na die
Eerste Wereldoorlog
moderne behuising en ander geriewe soos sportfasiliteite en vermaaklikheidsgeriewe aan sy personeel verskaf het - as deel van 'n "totale omgewing".
Die onderneming het moderne vervaardigingsprosesse ingevoer wat deur
Henry Ford
se motoraanlegte geinspireer is en tot 'n wereldleier in die skoenbedryf gegroei. Bata het ook in
Suid-Afrika
bekendheid verwerf met sy skoene vir skoolkinders, die befaamde
Toughees
wat in 1954 as handelsmerk ingevoer is.
[1]
Bata
se hoofkwartier, die
wolkekrabber
"Bata gebou nr. 21", was in sy ontstaanstyd die hoogste gebou in Europa.
Met die kommunistiese magsoorname in
Tsjeggo-Slowakye
in 1948 is
Bata
se plaaslike aanlegte en bates genasionaliseer, terwyl die onderneming in westerse lande voortbestaan het as 'n privaatmaatskappy in familiebesit. Na 'n kort herlewing in die post-kommunistiese markekonomie is die laaste skoenfabrieke, wat lankal nie meer met mededingers op die wereldmark tred kon hou nie, in die 1990's gesluit. Zlin is tussen 1949 en 1990 hernoem as Gottwaldov, ter ere van die kommunistiese politikus Klement Gottwald.
Naas sy funksionalistiese 20ste eeuse boukuns en skoenvervaardiging staan Zlin bekend as filmstad. Meer as 2000 rolprente het hier ontstaan, waaronder rolprente vir kinders en klassieke Tsjeggiese tekenrolprente. Een van die grootste en belangrikste filmfeeste ter wereld, wat aan kinderrolprente gewy is, word in Zlin gehou.
[2]
'n Universiteit, wat na die entrepreneur Toma? Ba?a genoem is, het sy deure in 2001 geopen.
In die nuwe nywerheidsone oos van Zlin, wat in 2001 gevestig is, het - naas fabrieke wat voedsel verwerk - aanlegte van Tsjeggiese en buitelandse ondernemings ontstaan wat huishoudelike toestelle, motoronderdele, plastiekprodukte en metaalverwerkingsmasjiene ontwikkel en vervaardig.
