in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Romeinse reg
is die regstelsel van
antieke Rome
, insluitend die regsontwikkelinge wat strek oor 'n duisend jaar van regspraak, van die Twaalf Tafels (c. 449 vC), tot die Corpus Juris Civilis (AD 529), wat deur Oos-Romeinse keiser
Justinianus I
beveel is. Die Romeinse reg vorm die basiese raamwerk vir siviele reg, die regstelsel wat vandag die meeste gebruik word, en die terme word soms sinoniem gebruik. Die historiese belangrikheid van die Romeinse reg word weerspieel deur die voortgesette gebruik van
Latynse
regsterminologie in baie regstelsels wat daardeur beinvloed word, insluitend die gemenereg.
Na die ontbinding van die Wes-Romeinse Ryk het die Romeinse reg in die Oos-Romeinse Ryk van krag gebly. Vanaf die 7de eeu was die regstaal in die Ooste
Grieks
.
Die Romeinse reg het ook die regstelsel aangedui wat in die grootste deel van
Wes-Europa
tot aan die einde van die 18de eeu toegepas is. In
Duitsland
het die Romeinse regspraktyk langer in plek gebly onder die
Heilige Romeinse Ryk
(963?1806). Die Romeinse reg het dus gedien as basis vir regspraktyk regdeur die Wes-kontinentale Europa, sowel as in die meeste voormalige kolonies van hierdie Europese nasies, insluitend
Latyns-Amerika
, en ook in Ethiopie. Engelse en Anglo-Amerikaanse gemenereg is ook deur die Romeinse reg beinvloed, veral in hul Latynse regswoordelys (byvoorbeeld stare decisis, culpa in contrahendo, pacta sunt servanda). Oos-Europa is ook beinvloed deur die regspraak van die Corpus Juris Civilis, veral in lande soos Middeleeuse Roemenie (Walagia,
Moldawie
en 'n paar ander Middeleeuse provinsies/historiese streke) wat 'n nuwe stelsel geskep het, 'n mengsel van Romeinse en plaaslike reg. Die Oos-Europese reg is ook beinvloed deur die "Boerewet" van die Middeleeuse Bisantynse regstelsel.
Voor die Twaalf Tafels (754?449 vC) het die Romeinse burgerreg (ius civile Quiritium) bestaan ??wat slegs op Romeinse burgers van toepassing was, en aan godsdiens gebonde was. Dit was onontwikkeld, met eienskappe van streng formalisme, simboliek en
konserwatisme
, bv. die rituele praktyk van mancipatio ('n vorm van verkoop). Die regsgeleerde Sextus Pomponius het gese: "Aan die begin van ons stad het die mense hul eerste aktiwiteite begin sonder enige vaste wet, en sonder enige vaste regte: alle dinge is despoties regeer, deur konings". Daar word geglo dat die Romeinse Reg gewortel is in die
Etruskiese
godsdiens, met die klem op ritueel.
[1]
[2]