Roberto Gastone Zeffiro Rossellini
[1]
[2]
(8 Mei 1906 ? 3 Junie 1977) was ’n
Italiaanse
regisseur, vervaardiger en draaiboekskrywer. Hy was een van die regisseurs van die Italiaanse neorealistiese rolprentbeweging en het met prente soos
Roma citta aperta
(
Rome, Oop Stad
, 1945) daartoe bygedra.
Rossellini was die seun van Angiolo Giuseppe "Beppino" Rossellini, wat ’n boumaatskappy besit het,
[3]
en Elettra Bellan, ’n huisvrou wat in Rovigo, Veneto, gebore is. Sy ma was van
Franse
afkoms en ’n afstammeling van immigrante wat tydens die
Napoleontiese Oorloe
na Italie gekom het.
[4]
Rossellini se pa het die eerste rolprentteater in Rome, die Barberini, gebou en sy seun kon gratis daar gaan fliek. Na sy pa se dood het hy as ’n klankmaker vir prente gewerk en ondervinding van verskillende aspekte van rolprentvervaardiging opgedoen. Rossellini se broer, Renzo, was ’n komponis en het later vir baie van sy prente die musiek geskryf het.
Hy is in 1936 met die kostuumontwerper Marcella de Marchis getroud na ’n vinnige nietigverklaring van sy huwelik met Assia Noris, ’n
Russiese
aktrise wat in Italiaanse rolprente gespeel het. Hy en Marcella het twee seuns gehad, Marco Romano en Renzo.
In 1937 het Rossellini sy eerste dokumenter,
Prelude a l'apres-midi d'un faune
, gemaak. Hy het Goffredo Alessandrini daarna gehelp met die maak van die prent
Luciano Serra pilota
, een van die suksesvolste Italiaanse prente van die eerste helfte van die
20ste eeu
.
Sommige skrywers beskryf die eerste deel van sy loopbaan as ’n reeks trilogiee. Sy eerste vollengteprent,
The White Ship
(1941), is die eerste fliek van sy "Fascistiese Trilogie", saam met
A Pilot Returns
(1942) en
The Man with a Cross
(1943). Hy het in die tyd vriende gemaak met
Federico Fellini
en
Aldo Fabrizi
en saam met hulle begin werk. Die Fascistiese regering het in 1943 tot ’n val gekom en net twee maande na die bevryding van Rome op 4 Junie 1944, het Rossellini reeds voorberei vir sy anti-Fascistiese prent
Roma citta aperta
. Fellini het gehelp met die draaiboek en Fabrizi het die rol van die preister gespeel, terwyl Rossellini self die vervaardiger was. Die dramatiese prent was onmiddellik ’n sukses.
Hierna het Rossellini sy sogenaamde "Neorealistiese Trilogie" gemaak. Die tweede van die drie prente was
Paisa
(1946), met nieprofessionele akteurs, en die derde een,
Germany, Year Zero
(1948) is geborg deur ’n Franse vervaardiger en is in
Berlyn
se Franse sektor verfilm. Weer het hy nie ware akteurs gebruik nie. Dit was een van die redes vir die sukses van sy prente: hy het ’n draaiboek herskryf na gelang van die nieprofessionele akteurs se gevoelens en geskiedenis. Hul ware streeksaksente,
dialekte
en kostuums is in die prente gebruik.
Hierna het Rossellini twee prente gemaak wat as sy "Oorgangsrolprente" beskou word:
L'Amore
(1948) en
La macchina ammazzacattivi
(1952), wat gehandel het oor die vermoe van rolprente om realiteit en die waarheid uit te beeld.
In 1948 het Rossellini ’n brief van ’n beroemde buitelandse aktrise ontvang waarin sy voorstel dat hulle saamwerk:
- Geagte mnr. Rossellini,
- Ek het jou rolprente Open City en Paisan gesien en hulle baie geniet. As jy ’n Sweedse aktrise nodig het wat baie goed Engels praat, wat nie haar Duits vergeet het nie, wat nie baie verstaanbaar in Frans is nie en in Italiaans net "ti amo" ken, is ek gereed om te kom en ’n prent saam met jou te maak.
- Ingrid Bergman
Met die brief het een van die bekendste liefdesverhale in die rolprentgeskiedenis begin, toe Bergman en Rossellini albei op die kruin van hul loopbaan was. Hul eerste prent saam was
Stromboli terra di Dio
(1950) op die eiland
Stromboli
, waarvan die
vulkaan
gerieflik uitgebars het tydens verfilming. Hul verhouding het ’n groot skandaal in sommige lande veroorsaak (Bergman en Rossellini was albei met ander mense getroud) en dit het toegeneem toe Bergman swanger raak met Roberto Ingmar Rossellini. Die paar het nog twee kinders gehad:
Isabella Rossellini
(’n aktrise en model) en haar tweelingsuster, Ingrid Isotta. Hy en Bergman het weer saamgewerk aan
Europa '51
(1952),
Siamo Donne
(1953),
Journey to Italy
(1954),
La paura
(1954) en
Giovanna d'Arco al rogo
(1954).
In 1957 het Jawaharlal Nehru, die destydse Indiese eerste minister, Rossellini na
Indie
genooi om die dokumenter
India
te maak en nuwe lewe te blaas in die tanende Indian Films Division. Hoewel hy toe met Bergman getroud was, het hy ’n affair aangeknoop met Sonali Das Gupta, ’n draaiboekskrywer, wat getroud was met die plaaslike rolprentmaker Hari Sadhan Dasgupta, wat ook aan die prent gewerk het.
[5]
Dit het weer ’n enorme skandaal veroorsaak in Indie en
Hollywood
.
[6]
Rossellini het saam met Sonali, toe net 27 jaar oud, weggeloop en hulle is later, in 1957, getroud. Hy het haar jong seun, Arjun, aangeneem en hom Gil Rossellini herdoop. Rossellini en Sonali het saam ’n dogter, Raffaella Rossellini, gehad wat ook ’n aktrise en model is.
[6]
[7]
Rossellini het Sonali in 1973 verlaat vir ’n jong vrou, Silvia D'Amico.
Rossellini se rolprente na sy vroee neorealistiese prente ? veral die saam met Bergman ? was kommersieel onsuksesvol, hoewel
Journey to Italy
in sommige kringe hoog aangeskryf word. Sekere resensente soos die Fransman Francois Truffaut het hom as ’n meester beskou. Truffaut het in 1963 in ’n essay gese Rossellini se invloed in Frankryk was so groot dat hy in elke opsig beskou kan word as "die vader van die Franse New Wave".
Sy nadoodse oudskoonseun die regisseur
Martin Scorsese
het ook Rossellini se invloed op sy dokumenter
My Voyage to Italy
erken ? die titel self is na aanleiding van Rossellini se
Viaggio in Italia
(
Voyage to Italy
).
- Dafne
(1936)
- Prelude a l'apres-midi d'un faune
(1937)
- La Fossa degli angeli
- Luciano Serra, Pilot
(1938)
- La Vispa Teresa
(1939)
- Il Tacchino prepotente
(1939)
- Fantasia sottomarina
(1940)
- Il Ruscello di Ripasottile
- The White Ship
(1941)
- A Pilot Returns
(1942)
- The Man with a Cross
(1943)
- Rome, Open City
(1945)
- Desiderio
(1946)
- Paisa
(1946)
- L'Amore
(segmente: "Il Miracolo" en "Una voce umana") (1948)
- Germany, Year Zero
(1948)
- L'Invasore
(1949)
- Stromboli terra di Dio
(1950)
- Francesco, giullare di Dio
(1950)
- Les Sept peches capitaux
(segment: "Envie, L'Envy") (1952)
- Machine to Kill Bad People
(1952)
- Europa '51
(1952)
- Siamo donne
(segment: "Ingrid Bergman") (1953)
- Amori di mezzo secolo
(segment: "Napoli 1943") (1954)
- Journey to Italy
(1954)
- La Paura
(1954)
- Giovanna d'Arco al rogo
(1954)
- India: Matri Bhumi
(1959)
- General della Rovere
(1959)
- Escape by Night
(1960)
- Viva l'Italia!
(1961)
- Vanina Vanini
(1961)
- Uno sguardo dal ponte
(1961)
- Anima nera
(1962)
- Benito Mussolini
(1962)
- Ro.Go.Pa.G.
(segment: "Illibatezza") (1963)
- Les Carabiniers
(1963)
- The Taking of Power by Louis XIV
(1966)
- Da Gerusalemme a Damasco
(1970)
- Rice University
(1971)
- Intervista a Salvador Allende: La forza e la ragione
(1971)
- Augustine of Hippo
(1972)
- Concerto per Michelangelo
(1974)
- The World Population
(1974)
- Anno uno
(1974)
- Il messia
(1975)
- Beaubourg, centre d'art et de culture Georges Pompidou
(1977)