’n
Geestesteuring
of
geestesversteuring
, ook onder baie ander name bekend, van
sielsiekte
tot
geestesongesteldheid
, is ’n geestelike gedragspatroon of aandoening wat lei tot of lyding of ’n mindere vermoe om in die alledaagse lewe te funksioneer, en wat nie as "normaal" beskou word wat betref persoonlikheidsontwikkeling of sosiale aanvaarbaarheid nie. Geestesteurings word gewoonlik gedefinieer deur ’n kombinasie van hoe ’n persoon voel, optree, dink of dinge waarneem. Dit kan verbind word met sekere streke of funksies van die
brein
of die res van die
senustelsel
, gewoonlik in ’n sosiale konteks. Geestesteurings is een aspek van
geestesgesondheid
. Die wetenskaplike studie daarvan word
psigopatologie
genoem.
Die oorsake van geestesteurings is uiteenlopend en in sommige gevalle onduidelik, en teoriee kan bevindinge van ’n verskeidenheid terreine insluit. Dienste word in psigiatriese hospitale of as deel van gemeenskapsdienste aangetref en ondersoeke word gedoen deur
psigiaters
,
kliniese sielkundiges
en
kliniese maatskaplike werkers
met die gebruik van verskeie metodes soos veral waarneming en ondervraging. Behandelings word verskaf deur verskeie professionele geestesgesondheidswerkers.
Psigoterapie
en
medikasie
is twee belangrike behandelingsopsies, asook maatskaplike ingryping, steun deur vriende en familie, en selfhelp. In ’n minderheid gevalle kan daar ook onvrywillige opneming in ’n instelling of onvrywillige behandeling wees as die reg dit toelaat. ’n Stigma en diskriminasie kan bydra tot die lyding en beperkings wat met geestesteurings verbind word, daarom is daar verskeie sosiale bewegings wat ’n begrip daarvoor aanwakker. Voorkoming is nou deel van sommige gesondheidstrategiee.
Die definisie en klassifikasie van geestesteurings is ’n sleutelkwessie vir navorsers en diensverskaffers, asook vir die wat daarmee gediagnoseer word. Vir ’n geestestoestand om as ’n steuring geklassifiseer te word, moet dit gewoonlik ’n disfunksie veroorsaak.
[1]
Daar is tans twee algemeen gevestigde stelsels wat geestesteurings klassifiseer:
Albei lys kategoriee van steurings en verskaf gestandaardiseerde kriteria vir diagnose. Die twee handleidings se kodes is in onlangse hersienings by mekaar aangepas sodat maklike vergelykings moontlik is, hoewel daar steeds aansienlike verskille is. Ander klassifikasies word soms in nie-Westerse beskawings gebruik, soos die
Chinese Klassifikasie van Geestesteurings
, en ander gidse bestaan vir alternatiewe terreine, soos die
Psigodinamiese Diagnostiese Handleiding
. In die algemeen word geestesteurings apart geklassifiseer van
neurologiese
steurings, leerprobleme en intellektuele aandoenings.
Daar is baie verskillende kategoriee geestesteurings en baie verskillende fasette van menslike gedrag en persoonlikhede wat ’n steuring kan word.
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Angstigheid of vrees wat inmeng met normale werksaamheid kan as ’n
angssteuring
geklassifiseer word.
[7]
Algemeen erkende kategoriee sluit in spesifieke
fobies
, algemene angssteuring, sosiale angssteuring, panieksteuring,
agorafobie
,
obsessief-kompulsiewe
en
posttraumatiese stressteuring
.
Ander gemoedsprosesse kan ook ’n steuring word. ’n
Gemoedsteuring
wat ongewoon intense en langdurige hartseer, swaarmoedigheid of wanhoop insluit, is unipolere gemoedsteurnis (ook bekend as
kliniese depressie
). ’n Minder intense depressie wat ook lank aanhou, kan gediagnoseer word as
distimie
.
Bipolere gemoedsteuring
(ook bekend as maniese depressie) sluit in abnormale "hoe" gemoedstoestande (bekend as manie of hipomanie), afgewissel deur normale of depressiewe gemoedstoestande. Die mate waarin unipolere en bipolere gemoedsteuring verskillende kategoriee verteenwoordig of vermeng in ’n spektrum van gemoedsteurnisse, is die onderwerp van wetenskaplike bespreking.
[8]
Patrone van geloof, taalgebruik en die persepsie van die werklikheid kan ’n steuring word (bv. delusie, denksteurnis of hallusinasies). Psigotiese steurnisse in hierdie domein sluit in
skisofrenie
en waansteuring.
Persoonlikheidsontwikkeling ? die fundamentele karaktertrekke van ’n persoon wat sy gedagtes en gedrag beinvloed in verskillende situasies en oor tye ? kan as ’n steuring beskou word as daar gereken word dit is abnormaal rigied of wanaangepas. ’n Aantal verskillende
persoonlikheidsteurings
word gelys, insluitende die wat gewoonlik as "eksentriek" beskryf word soos paranoiese, skisoiede en skisotipiese persoonlikheidsteurings; soorte wat as "dramaties" of "emosioneel" beskryf word soos antisosiale, histrioniese (melodramatiese) en
narsistiese
steurings; en die wat as angsverwant beskryf word soos angsvermydende, onafhanklike of obsessief-kompulsiewe steurings. Die persoonlikheidsteurings ontstaan gewoonlik in die kinderjare, of minstens teen adolessensie of vroee volwassenheid.
Daar is toenemende konsensus dat die steurings, in ooreenstemming met persoonlikhede in die algemeen, eintlik ’n mengsel insluit van akute disfunksionele gedrag wat in ’n kort tyd kan verdwyn en wanaangepaste temperamentele eienskappe wat meer blywend is.
[9]
Eetsteurings
behels ’n belangstelling in kos en gewig wat buite verhouding is.
[7]
Kategoriee sluit in
anoreksie
,
bulimie
, ’n beheptheid met oefening en ooreet. Slaapsteurings soos
slapeloosheid
behels ’n steuring in gewone slaappatrone of ’n gevoel van moegheid al lyk die slaappatroon normaal.
Seksuele en gendersteurings sluit in dispareunie,
gender-identiteitsteuring
,
egodistoniese seksuele orientasie
en seksuele stimulering deur voorwerpe, situasies of individue wat skadelik of abnormaal is.
Mense met ’n besondere onvermoe om sekere impulse en drange te onderdruk wat vir hulle of vir ander skadelik kan wees, kan gediagnoseer word met impulsbeheersteuring, of steurings soos kleptomanie (steel) of piromanie (brandstigting). Verskeie soorte gedrag soos dobbelverslawing kan as ’n steuring geklassifiseer word. Obsessief-kompulsiewe steurings is soms ’n onvermoe om sekere gedrag te weerstaan, maar word apart geklassifiseer as ’n angssteuring.
Die gebruik van
dwelmmiddels
(wettig of onwettig, insluitende
alkohol
) kan as ’n steuring geklassifiseer word as dit voortduur ondanks aansienlike probleme wat daardeur veroorsaak word. Die woord "dwelmverslawing" word nie tans gebruik nie, eerder middelafhanklikheid en middelmisbruik.
Mense wat kwaai steurnisse ondervind met betrekking tot selfidentiteit, geheue of algemene bewustheid van die self en die omgewing, kan gediagnoseer word met dissosiatiewe steurings soos ontverpersoonlikingsteuring of
dissosiatiewe steuring
self (wat ook al "gesplete persoonlikheid" genoem is). Ander geheuesteurings sluit in geheueverlies of verskeie soorte ouderdomsdemensie.
’n Verskeidenheid ontwikkelingsteurings wat aanvanklik in die kinderjare ontstaan, kan gediagnoseer word soos
outismespektrumsteurings
, teenstanduitdagingsteuring, gedragsteuring en aandaggebrek-hiperaktiwiteitsteuring (AGHS), wat tot in volwassenheid kan voortduur.
Gedragsteurings wat tot in volwassenheid voortduur, kan gediagnoseer word as antisosiale of dissosiale persoonlikheidsteuring. Etikette wat dikwels gebruik word soos "
psigopaat
" (of "sosiopaat") word nie in die DSM of ICD gebruik nie, maar word deur sommige verbind met hierdie steurings.
Somatoforme steurings behels probleme wat lyk of dit in die liggaam ontstaan en vermoedelik manifestasies van ’n geestesteuring is soos
somatisasiesteuring
. Daar is ook steurings met betrekking tot die manier waarop ’n persoon sy liggaam beskou soos liggaamsdismorfiesteuring. Neurastenie is ’n ou diagnose wat somatiese klagtes behels, asook moegheid en depressie. Dit word nie meer erken nie.
[10]
Faktiewe steurings soos Munchausensteuring het te doen met simptome wat met opset geskep (voorgegee) word vir persoonlike gewin.
Daar is pogings om ’n kategorie vir verhoudingsteurings te skep, waar die diagnose van ’n verhouding gemaak word eerder as van ’n individu in ’n verhouding. Die verhouding kan tussen kinders en hul ouers wees, tussen pare of tussen ander mense. Daar is reeds onder die kategorie psigose ’n diagnose van gedeelde psigotiese steuring, waar twee of meer individue ’n sekere delusie deel weens hul hegte verhouding.
Daar is ’n aantal ongewone psigiatriese sindrome wat dikwels genoem is na die persoon wat dit die eerste beskryf het, soos Capgras-, De Clerambault-, Othello-, Ganser-, Cotard- en Ekbom-sindroom.
[11]
Verskeie nuwe soorte geestesteurings word gereeld voorgestel. Onder die omstrede voorstelle wat tans deur die amptelike komitees van die diagnostiese handleidings oorweeg word, is selfverydelingsteuring, sadistiese persoonlikheidsteuring, passief-aggressiewe steuring en premenstruele disforiesteuring.
Die waarskynlike verloop en gevolge van geestesteurings verskil. Dit hang af van verskeie faktore wat op die steuring self betrekking het, die individu as geheel en die sosiale omgewing. Sommige steurings is van verbygaande aard, terwyl ander meer chronies is.
Selfs die steurings wat dikwels as die ernstigste en minste beheerbaar beskou word, verloop verskillend, soos skisofrenie, psigotiese steurings en persoonlikheidsteurings. Internasionale langtermynstudies van skisofrenie het bevind meer as die helfte van die individue het herstel wat simptome betref en sowat ’n vyfde tot ’n derde wat simptome en funksionering betref; van hulle het geen medikasie nodig gehad nie. Terselfdertyd het baie van hulle jare lank ernstige probleme en ondersteuningsbehoeftes gehad, hoewel ’n "laat" herstel steeds moontlik was. Die Wereldgesondheidsorganisasie het tot die gevolgtrekking gekom dat die studies se bevindings saamwerk met ander studies "om pasiente, versorgers en kliniekwerkers te verlig van die chronisiteitsparadigma wat denke deur die grootste deel van die 20ste eeu oorheers het."
[12]
[13]
Sowat die helfte van mense wat aanvanklik met bipolere gemoedsteuring gediagnoseer word, herstel binne ses weke wat simptome betref (en voldoen dus nie meer aan die kriteria vir die diagnose nie), en feitlik almal binne twee jaar. Feitlik die helfte kry hul beroeps- en woonstatus in die tyd terug. Amper die helfte ondervind egter ’n nuwe episode van manie of ernstige depressie binne die volgende twee jaar.
[14]
Funksionering verskil; dit is swak tydens periodes van ernstige depressie of manie, maar andersins redelik tot goed, en moontlik uitstekend tydens periodes van hipomanie in Bipoler II.
[15]
Die voorkoms van neuropsigiatriese toestande wereldwyd per 100 000 inwoners in 2004.
??
<2200
??
2200?2400
??
2400?2600
??
2600?2800
??
2800-3000
??
3000-3200
| ??
3200-3400
??
3400-3600
??
3600-3800
??
3800?4000
??
4000?4200
??
>4200
|
Die voorkoms van bipolere gemoedsteuring wereldwyd per 100 000 inwoners in 2009.
??
<180
??
180-186
??
186-190
??
190-195
??
195-200
??
200-205
| ??
205-210
??
210-215
??
215-220
??
220-225
??
225-230
??
230-235
|
Sommige steurings het ’n beperkte invloed op funksionering, terwyl ander uiters beperkend is en groot ondersteuning verg. Die graad van ongeskiktheid kan wissel oor tyd of verskillende lewensvlakke. Verder word voortdurende ongeskiktheid verbind met opneming in ’n instelling, diskriminasie en sosiale uitsluiting, sowel as die inherente uitwerking van die steuring. Funksionering kan ook beinvloed word deur onder meer die stres daarvan om ’n toestand by die werk of skool weg te steek of deur die nadelige uitwerking van medikasie of ander middels.
[16]
Hoewel steurings in die algemeen in ’n negatiewe lig beskou word, kan sommige eienskappe of toestande wat as steurings geklassifiseer word, lei tot bogemiddelde kreatiwiteit, doelgerigtheid, nougesetheid en meelewing.
[17]
Die publiek se persepsie van die vlak van ongeskiktheid wat met geestesteurings verbind word, kan ook verander.
[18]
Mense rapporteer wereldwyd dieselfde of groter ongeskiktheid weens algemene geestestoestande as weens fisieke toestande, veral in hul sosiale rolle en persoonlike verhoudings. Die deel wat toegang het tot professionele hulp vir geestesteurings is egter baie kleiner, selfs onder die wat volgens die ondersoekers ’n uiters stremmende toestand gehad het.
[19]
Ongeskiktheid in hierdie verband kan dinge soos die volgende insluit, of nie:
- Basiese, alledaagse bedrywighede, wat behels om hulself te versorg (gesondheidsorg, algemene versorging, aantrek, inkopies doen, kook, ens.) of na hul blyplek om te sien (gewone en selfdoentake, ens.).
- Interpersoonlike verhoudings, insluitende kommunikasievermoens, die vermoe om verhoudings te vorm en hulle te onderhou, die vermoe om die huis te verlaat en in ’n skare of spesifieke opset te funksioneer.
- Beroepslewe, wat insluit om ’n werk te kry en te behou, kognitiewe en sosiale vermoens vir die werk, om die werkplekkultuur te hanteer, of om te studeer as dit ’n student is.
In terme van die jare nodig vir ongeskiktheidsaanpassing, wat ’n raming is van hoeveel jaar van ’n lewe verlore gaan na die voortydige dood van ’n geliefde of weens swak gesondheid of ongeskiktheid, tel geestesteurings onder die mees stremmende toestande. Unipolere gemoedsteuring is die derde grootste oorsaak van ongeskiktheid wereldwyd, onder geestes- en fisieke toestande. Dit veroorsaak altesaam 65,5 miljoen verlore jare. Die syfers neem nie net individuele ongeskiktheid in ag nie, maar ook hoe algemeen die toestand is. Skisofrenie is byvoorbeeld die individueel stremmendste geestesteuring, maar is minder algemeen.
Alkoholmisbruik is ook hoog op die algehele lys; dit is wereldwyd verantwoordelik vir 23,7 miljoen verlore jare, terwyl die telling vir ander dwelmmisbruik 8,4 miljoen is. Skisofrenie sorg vir 16,8 miljoen en bipolere steuring vir 14,4 miljoen verlore jare. Die telling vir panieksteurings is 7 miljoen, vir obsessief-kompulsiewe steuring 5,1 miljoen, vir slaaploosheid 3,6 miljoen en vir post-traumatiese stressteuring 3,5 miljoen.
[20]
Die heel eerste sistematiese beskrywing van wereldwye ongeskiktheid onder die jeug, wat in 2011 gepubliseer is, het bevind feitlik die helfte van alle ongeskiktheid onder 10- tot 24-jariges (tans en volgens voorspelling ook in die toekoms) is weens geestes- en neurologiese toestande, insluitende middelgebruik en toestande wat selfskending insluit. Daarna volg beserings weens ongelukke (meestal verkeersongelukke), 12%, en aansteeklike siektes, 10%. In die hoe-inkomstelande was dit unipoler (20%) en alkoholmisbruik (11%), in die
Middellandse See
-gebied unipoler (12%) en skisofrenie (7%) en in
Afrika
unipoler (7%) en bipoler (5%).
[21]
Selfmoord
, wat dikwels toegeskryf word aan ’n onderliggende geestesteuring, is die grootste oorsaak van die dood onder tieners en volwassenes onder 35.
[22]
[23]
Daar is elke jaar ’n geraamde 10 miljoen tot 20 miljoen onsuksesvolle selfmoordpogings wereldwyd.
[24]
Risikofaktore vir geestesiektes sluit in oorerflikheid, soos ouers met depressie.
[25]
Ouerskapsredes sluit in ongelyke behandeling,
[26]
en daar is ook ’n verband met groot
daggagebruik
.
[27]
Risikofaktore vir skisofrenie en psigose sluit in migrasie en diskriminasie, kindertydtrauma, verlies of skeiding in gesinne en dwelmmisbruik,
[28]
insluitende dagga.
[27]
Die risikofaktore vir angssteurings sluit in familiegeskiedenis (bv. van angstigheid), temperament en houdings (bv. pessimisme),
[29]
asook ouerskapfaktore soos verwerping, die gebrek aan warmte, vyandigheid, uiters streng dissipline, angstige leweskenking, disfunksionele gedrag of middelmisbruik, en kindermishandeling (emosioneel, fisiek en suksueel).
[30]
In Februarie 2013 het ’n studie ’n algemene genetiese verband gevind tussen vyf groot geestesteurings: outisme, AGHS, bipolere en unipolere steuring en skisofrenie.
[31]
Studies het aangedui verskeidenheid in gene kan ’n belangrike rol speel in die ontwikkeling van geestesteurings, hoewel die betroubare identifikasie van ’n verband tussen spesifieke gene en spesifieke kategoriee steurings moeiliker blyk te wees. Omgewingsgebeure tydens
swangerskap
en
geboorte
is ook dalk faktore. Traumatiese breinbeskadiging kan die risiko verhoog vir die ontwikkeling van sekere steurings. Tentatiewe, teenstrydige bewyse is ook gevind vir ’n verband met sekere
virusinfeksies
, middelmisbruik en algehele gesondheid.
Die oorsake van geestesteurings kan uit verskeie bronne kom, en in baie gevalle is daar nie tans ’n enkele aanvaarde of konsekwente oorsaak nie. ’n Mengsel van modelle kan gebruik word om spesifieke steurings te verduidelik. Die primere patroon van moderne Westerse psigiatrie is ’n biopsigososiale model, wat insluit
biologiese
,
psigologiese
en sosiale faktore, hoewel dit dalk nie altyd in die praktyk toegepas word nie.
Psigiaters streef daarna om ’n mediese diagnose van individue te maak deur ’n ontleding van die simptome en tekens wat met ’n spesifieke soort geestesteuring verbind word. Ander geestesgesondheidswerkers, soos kliniese sielkundiges, kan dieselfde metodes gebruik om ’n pasient se probleme en omstandighede te ontleed.
[32]
Die meeste geestesgesondheidsprobleme word minstens aanvanklik deur algemene praktisyns ondersoek en behandel, en hulle kan die pasient in akute of chroniese gevalle verwys vir ’n meer gespesialiseerde diagnose.
Die roetinepraktyk om ’n diagnose te maak sluit gewoonlik ’n onderhoud in wat bekend is as ’n geestestoestandondersoek, waartydens gekyk word na voorkoms en gedrag, selfgerapporteerde simptome, die persoon se geestesgesondheidsgeskiedenis en huidige lewensomstandighede. Die menings van ander kenners, asook familielede en ander derde partye kan ook oorweeg word. ’n Fisieke ondersoek kan volg waar uitgekyk word vir swak gesondheid of die uitwerking van medisyne of ander middels. Psigologiese toetse word soms gedoen deur middel van vraelyste waarop gestandaardiseerde diagnostiese kriteria afgemerk word, en in seldsame gevalle kan neurobeeldvormingstoetse volg.
[33]
[34]
Die Amerikaanse sielkundige en menseregteaktivis
Paula Caplan
bevraagteken sedert die 1980's die subjektiwiteit van psigiatriese diagnose en die idee dat mense na willekeur ’n "psigiatriese etiket" kry. Omdat psigiatriese diagnose nie beheer word nie, word daar volgens haar nie van dokters verwag om baie tyd te bestee om die pasient te ondervra of ’n tweede mening te kry nie. Die DSM-handleiding kan meebring dat ’n psigiater op ’n kort lys van simptome fokus en nie in ag neem wat werklik die pasient se probleme veroorsaak nie. Volgens Caplan staan die psigiatriese diagnose en etiket dus dikwels in die pad van herstel.
[35]
In 2013 het die psigiater
Allen Frances
’n artikel, "The New Crisis of Confidence in Psychiatric Diagnosis", geskryf waarin hy se psigiatriese diagnose "maak steeds uitsluitlik staat op feilbare, subjektiewe beoordelings eerder as objektiewe biologiese toetse". Hy was ook bekommerd oor "onvoorspelbare oordiagnose".
[36]
Jare lank al beskuldig psigiaters soos
Peter Breggin
en
Thomas Szasz
asook ander kritici soos
Stuart A. Kirk
psigiatrie van die "stelselmatige vermedikalisering van normaliteit". Meer onlangs het sulke kritiek gekom van mense in die binnekring wat vir die Amerikaanse Psigiatriese Vereniging gewerk en hulle ondersteun het, soos
Robert Spitzer
en
Allen Frances
.
[37]
’n Artikel in 2002 in die
British Medical Journal
waarsku teen misplaaste vermedikalisering wat lei tot siekteskepping, waar die grense van siektedefinisies verskuif word om persoonlike probleme in te sluit by mediese probleme, of waar klem gele word op die risiko's van siektes om die mark vir medikasie te vergroot.
[38]
Volgens die 2004-verslag "Voorkoming van Geestesteurings" van die WGO is voorkoming van geestesteurings "een van die doeltreffendste maniere om die siektelas te verklein".
[39]
Die 2011-riglyne van die Europese Psigiatriese Vereniging (EPA) vir die voorkoming van geestesteurings verklaar daar is aansienlike getuienis dat die voorkoming van verskeie psigiatriese toestande moontlik is.
[40]
Die Britse departement van gesondheid se in ’n 2011-verslag oor die finansiele aspekte van voorkoming dat baie maniere van ingryping besonder goeie waarde vir geld en mettertyd selffinansierend is, met die gevolg dat openbare uitgawes verminder.
[41]
Ouerskapmetodes het ’n groot invloed op geestesgesondheid en daar is getuienis dat geestesgesondheidsprobleme verminder kan word deur ouers te help om hul kinders doeltreffender te hanteer.
[42]
[43]
Ondersoeke wys daar is ’n vermindering in nuwe gevalle van depressiesteurings wanneer mense betrokke is by ingrypingsmetodes, byvoorbeeld met 22% en 38% in meta-ontledings.
[44]
[45]
[46]
[47]
[48]
[49]
[50]
[51]
[52]
[53]
[54]
In ’n ondersoek van pasiente met onderdrempeldepressie was die voorkoms van ’n ernstige depressiesteuring ’n jaar later onder die wat minimale-kontak-psigoterapie ontvang het, ’n derde minder as by die kontrolegroep (12% eerder as 18%).
[55]
[56]
Sulke ingrypings bespaar ook koste.
[57]
Die
Nederlandse
gesondheidsorgstelsel maak voorsiening vir voorkomende ingrypings, soos ’n kursus
bewussynsgedragsterapie
vir mense met onderdrempeldepressie. ’n Meta-ontleding wys dat mense wat die kursus gevolg het, ’n 38% kleiner kans gehad het om ’n ernstige depressiesteuring te ontwikkel as die kontrolegroep.
[58]
In een ondersoek oor depressie is egter bevind die uitwerking van bewussynsgedragsterapie is neutraal in vergelyking met persoonlike, sosiale en gesondheidsopvoeding. Hulle het ook genoem dat depressiegetalle kan toeneem omdat mense wat die soort terapie ontvang, meer geneig kan wees om bestaande simptome van depressie en negatiewe denkpatrone self te herken en erken.
[59]
Ook in ander studies is bevind die doeltreffendheid van bewussynsgedragsterapie stem ooreen met die van ander ingrypings,
[60]
of is neutraal.
[61]
[62]
[63]
Bewussynsgedragsterapie vir mense met ’n risiko van angssteurings het die voorkoms van algemene angssteuring en ander angssimptome aansienlik verminder.
[29]
[64]
[65]
Ander maatreels soos beter ouerskapmetodes, probleemoplossings en kommunikasievermoens het ook groot voordele ingehou.
[29]
Ook lyers aan onderdrempel-panieksteurings het groot voordeel getrek uit bewussynsgedragsterapie.
[66]
[67]
In die geval van psigose en skisofrenie is bevind die gebruik van ’n aantal dwelmmiddels hou verband met die ontwikkeling van die steurings, onder meer dagga,
kokaien
en
amfetamiene
.
[68]
Studies het gedui op ’n verlaging in die ontwikkeling van die steurings deur middel van voorkomende bewussynsgedragsterapie,
[69]
[70]
[70]
[71]
hoewel steeds daaroor gedebatteer word.
[72]
Nog ’n studie het getoon die voorkoms van skisofrenie by mense met ’n groot genetiese risiko is aansienlik beinvloed deur die ouerskap- en gesinsomgewing.
[73]
Volgens ’n meta-ontleding kan dit moontlik wees om die oorgang na psigose by mense met ’n hoe risiko te vertraag of voorkom.
[74]
Wat bipolere steuring betref, is bevind stres (weens rampspoed in die kinderjare of konflik in families) veroorsaak dit nie spesifiek nie, maar verhoog geneties en biologies kwesbare persone se risiko vir ’n ernstiger verloop van die steuring.
[75]
Daar is al heelwat gedebatteer oor die verband tussen die gebruik van dagga en die voorkoms van bipolere steuring.
[76]
Verdere navorsing is nodig oor die oorsake van steurings sowel as die doeltreffendheid van voorkomingsprogramme.
[29]
[53]
[77]
Behandeling en ondersteuning vir geestesteurings word verskaf in psigiatriese hospitale en klinieke en deur ’n verskeidenheid gemeenskapsgesondheidsdienste. ’n Aantal beroepe het ontwikkel wat spesialiseer in behandeling. Dit sluit in psigiatrie,
[78]
[79]
[80]
kliniese sielkunde
[81]
en maatskaplike werk.
[82]
Daar is ook ’n groot verskeidenheid psigoterapeute, beraders en openbaregesondheidswerkers, asook ondersteuningsnetwerke waar persoonlike ondervindings van soortgelyke probleme die primere bron van kundigheid is.
[83]
[84]
[85]
[86]
In sommige lande is dienste veral ingestel op herstel: steun vir elke individu se persoonlike reis na die soort lewe wat hy wil he. Daar is verskillende soorte behandeling, en die regte soort hang af van die spesifieke steuring en die persoon self. In ’n minderheid gevalle kan behandeling teen die pasient se wil wees, en dit kan probleme veroorsaak wat afhang van hoe die behandeling uitgevoer en waargeneem word.
Psigoterapie is ’n belangrike opsie vir baie geestesteurings. Verskeie soorte bestaan. Bewussynsgedragsterapie word algemeen gebruik en is geskoei op die verandering van die denk- en gedragspatrone wat met die spesifieke steuring verbind word. Psigoanalise, wat onderliggende psigiese konflikte en verdedigings behandel, is al lank ’n dominante skool van psigoterapie. Sistemiese of familieterapie word soms gebruik, wat ook mense na aan die pasient betrek.
’n Belangrike opsie vir baie steurings is psigiatriese
medikasie
, waarvan daar verskeie soorte is.
Antidepressante
word gebruik vir die behandeling van unipolere gemoedsteuring (kliniese depressie), sowel as vir angs en ’n klomp ander steurings. Middels teen paniek, onder meer kalmeermiddels, help vir angsverwante steurings soos slaaploosheid. Gemoedstabiliseerders word veral vir bipolere gemoedsteuring gebruik. Antipsigotiese middels word vir psigotiese steurings ingespan, veral vir skisofrenie, maar al hoe meer vir ander steurings ook. Stimulante word ook gebruik, veral vir AGHS.
Ondanks die algemene name vir die onderskeie medisynegroepe is daar ’n oorvleueling van die steurings waarvoor hulle gebruik word. Daar kan probleme wees met newe-effekte van die middels en die nakoming van die voorskrifte, en daar is ook kritiek oor die bemarking van die middels en die botsing van professionele belange.
Elektrokonvulsieterapie word soms in erge gevalle gebruik wanneer ander behandelingsmetodes misluk het. Psigochirurgie word as eksperimenteel beskou, maar word deur sekere neuroloe gesteun vir sekere uitsonderlike gevalle.
[87]
[88]
Berading (professioneel en tussen pasiente) kan gebruik word. Psigo-opvoedingsprogramme kan help om mense van inligting te voorsien sodat hulle hul probleme beter kan verstaan en bestuur. Kreatiewe terapie word soms ingespan, soos musiek-, kuns- en dramaterapie. Maatreels vir leefstylaanpassings en ondersteuning word dikwels gebruik. Sommige mense staan ook dieetaanvullings voor.
[89]
Geestesteurings is algemeen. In die meeste lande rapporteer meer as een uit drie mense die een of ander tyd in hul lewe voldoende kriteria vir minstens een steuring. In die
VSA
kwalifiseer 46% die een of ander tyd vir ’n geestesteuring.
[90]
’n Voortgesette opname dui daarop dat angssteuring die algemeenste in alle lande behalwe een is, gevolg deur gemoedsteuring in alle lande behalwe twee. Middelmisbruik- en impulsbeheersteuring was oral minder algemeen.
[91]
In die VSA is angssteuring die volopste (28,8%), gevolg deur gemoedsteuring (20,8%), impulsbeheersteuring (24,8%) en middelmisbruiksteuring (14,6%).
[90]
[92]
[93]
Volgens ’n studie in 2004 is die volgorde in
Europa
gemoedsteuring (13,9%), angssteuring (13,6%) en alkoholsteuring (5,2%). Sowat een uit tien het in ’n periode van twaalf maande aan kriteria voldoen. ’n Oorsig oor opnames in 16 Europese lande het in 2005 getoon 27% van volwasse Europeers word in ’n periode van 12 maande deur minstens een steuring geraak.
[94]
’n Internasionale oorsig van studies oor die voorkoms van skisofrenie het in 2005 gedui op ’n gemiddelde syfer van 0,4% vir lewenslange skisofrenie; dit was konsekwent laer in armer lande.
[95]
Studies oor die voorkoms van persoonlikheidsteurings is kleiner en minder algemeen, maar een
Noorweegse
studie het bevind daar was oor vyf jaar ’n voorkoms van byna 1 uit 7 (13,4%). Die syfers vir spesifieke steurings het gewissel van 0,8% tot 2,8%, en dit het verskil tussen lande, geslagte, opvoedingsvlakke en ander faktore.
[96]
Hoewel die voorkoms van geestesteurings by mans en vroue dieselfde is, kom depressie meer by vroue voor. Elke jaar word 73 miljoen vroue deur ernstige depressie geraak, en selfmoord is die 7de grootste oorsaak van die dood by vroue tussen 20 en 59. Depressiesteurings sorg vir 41,9% van die ongeskiktheid weens neuropsigiatriese steurings onder vroue, in vergelyking met 29,3% onder mans.
[97]
Situasie in Suid-Afrika
[
wysig
|
wysig bron
]
Baie faktore, onder meer siektes, armoede, mishandeling, politieke geweld en die agteruitgang van die tradisionele waardestelsel, dra by tot die hoe voorkoms van geestesgesondheidsprobleme in
Suid-Afrika
. In ’n studie deur die Geestesgesondheid-en-armoede-navorsingsprogram is bevind sowat 16,5% van die volwasse bevolking ly aan geestesteurings, met 1% wat ’n ernstige belemmerende steuring het.
[98]
[99]
Die statistieke word egter as ’n onderskatting beskou. Onder die inheemse bevolking klou baie mense nog vas aan die tradisionele geloof dat geestesteurings die gevolg van duiwelbesetenheid is. Daarom hou baie families ’n steuring geheim uit vrees vir sosiale verwerping in plaas daarvan om mediese hulp te soek.
[99]
Die mense word nie in die statistieke verteenwoordig nie.
Politieke geweld is waarskynlik een van die grootste redes vir geestesteuring in Suid-Afrika. Daar is bevind 23% van volwassenes tussen 16 en 64 is in die vorige jaar blootgestel aan traumatiese gebeure in verband met politieke geweld. Onder hulle was die voorkoms van geestesteurings soos
posttraumatiese stressteuring
8,5 keer so hoog as onder die algemene bevolking.
[100]
Nog ’n faktor is die hoe voorkoms van
middelmisbruik
. Omdat die regering nie die nodige geld het om die verspreiding van onwettige
dwelmmiddels
te keer nie, is dit geredelik beskikbaar.
[99]
Veral
daggagebruik
is algemeen onder alle ouderdomsgroepe. Daar is bevind 52% van straatkinders rook daagliks dagga.
[101]
Die gebruik van
tik
neem ook kommerwekkende afmetings aan, veral onder jongmense. Hulle besef dikwels nie die gevaar van middelmisbruik nie omdat opvoedingsprogramme skaars is.
Siektes soos
malaria
,
ingewandskoors
en
MIV/vigs in Suid-Afrika
dra ook aansienlik by tot geestesprobleme. Van die siektes het ’n direkte psigologiese uitwerking op die pasient. Erger is egter die sielkundige letsel wat ’n siekte kan laat. Die voorkoms van geestesteurings onder mense met MIV/vigs is byvoorbeeld 43,7% in vergelyking met 16,5% in die algemene bevolking.
[102]
’n Oorsaak wat dikwels misgekyk word, is verstedeliking. Finansiele en sosiale vooruitsigte lok mense uit die tradisionele omgewings en so word families en dorpies opgebreek. Die familienetwerk, wat eens beskou is as die emosionele, morele en sosiale middelpunt van die gemeenskap, word ondermyn.
[103]
Antieke beskawings het ’n aantal geestesteurings beskryf en behandel. In Antieke Griekeland en Rome is kranksinnigheid vereenselwig met ’n doellose ronddwaling en geweld.
Sokrates
het erken hy beleef wat nou bekend is as "beheerde hallusinasies" (hy het dit sy "demoon" genoem).
Pythagoras
het ook stemme gehoor.
[104]
Hippokrates
het steurings geklassifiseer, soos paranoia, melancholie (swaarmoedigheid), manie en
epilepsie
.
[105]
Die teorie van
humorale patologie
is ook in die tyd ontwikkel; dit is die idee dat ’n wanbalans in die mens se liggaamsvloeistowwe temperament en gesondheid nadelig beinvloed.
Vanwee hul lang kontak met die Grieke en eindelike oorname van Griekeland het die Romeine baie Griekse (en ander) idees oor geneeskunde aanvaar.
[106]
Die Griekse dokter
Asklepiades
, wat tot 40 v.C. in Rome gepraktiseer het, het die idee van humorale patologie verwerp en steurings begin behandel met natuurlike terapie soos diete en masserings.
Skrywers soos
Homeros
,
Sophokles
en
Euripides
het geskryf oor mense wat tot waansin gedryf is deur die gode, ongebalanseerde humores en omstandighede. Die geneesheer
Celsus
het gemeen kranksinnigheid word veroorsaak deur die verbeelding en het voorgestel mense heel hulself deur filosofie en persoonlike krag. Hy het algemene praktyke van die tyd beskryf soos diete,
bloedlating
, medikasie, praatterapie, opneming in tempels, duiweluitdrywing en behandeling met voorwerpe met toorkrag, asook "martelings", soos om die persoon uit te honger, skielik skrik te maak, te stenig of te slaan. Die meeste mense het egter nie behandeling gekry nie en het by familie gebly of is toegelaat om deur die strate te dwaal.
Steurings is ook beskryf en behandelings ontwikkel in
Persie
, Arabie en die
Middeleeuse
Islamitiese
wereld.
Die siening van kranksinnigheid in die
Middeleeue
in
Christelike
Europa
was ’n mengsel van goddelike, duiwelse en magiese idees.
Humorale patologie
is in die tyd ook weer toegepas ? soms apart (’n kwessie van "fisika") en soms saam met teoriee van bose geeste (’n kwessie van "geloof").
Arnaldus de Villanova
(1235?1313) het "bose geeste" en die vier humores gekombineer en skedelboring vir behandeling aanbeveel, waar ’n gat in die skedel geboor is om demone en die oormaat humores te laat ontsnap.
In die 16de eeu was sommige mense met geestesteurings die slagoffers van heksejagte, en daarna is hulle al hoe meer opgeneem in plaaslike arbeidsplekke en tronke of soms private inrigtings. "Behandelings" het ingesluit bloedlating en geseling. Kranksinnigheid is dikwels beskou as ’n morele kwessie ? of as ’n straf vir sonde of as ’n toets vir geloof en karakter. In die Christelike teologie is verskeie soorte terapie voorgestaan soos vas, gebed en duiweluitdrywing.
[107]
Ander verklarings vir steurings sluit in te veel alhohol of werk asook droefheid
[108]
en die invloed van die
maan
[109]
[110]
of van die maangodin
Luna
[111]
Baie terme vir steurings wat alledaags geword het, het in die 16de en 17de eeu ontstaan.
Teen die einde van die 17de eeu en aan die begin van die
Verligting
is kranksinnigheid toenemend beskou as ’n organiese fisieke verskynsel met geen geestelike verbintenis en geen morele verantwoordelikheid nie. Die lewe in inrigtings was ongenaakbaar en mense is soos wilde diere behandel; sommige is in kettings gehou om hulle te beheer. Teen die einde van die 18de eeu het die idee van morele behandeling begin ontwikkel en meer menslike en persoonlike benaderings is aanvaar. Duidelike beskrywings van geestestoestande was egter skaars tot met die 19de eeu.
Industrialisasie en bevolkingsgroei het in die 19de eeu gelei tot ’n groot toename in die getal en grootte van inrigtings in elke Westerse land. Wette is aanvaar om owerhede te dwing om mense te behandel wat deur hul familie en deur dokters kranksinnig verklaar is. Hoewel morele behandeling die grondslag daarvan was, was die inrigtings groot en onpersoonlik. Hulle is gevul met ’n groot aantal mense met ’n verskeidenheid geestelike en sosiaal-ekonomiese probleme.
[112]
Die sukses van morele behandeling het twyfel gewerp op die mediese benadering en baie mense het dit teengestaan, maar teen die middel van die 19de eeu het die idee posgevat dat albei benaderings nodig is. Min terapeutiese aktiwiteite het egter in die inrigtings plaasgevind en die mediese versorgers was dikwels nie veel meer as administrateurs wat min vir die pasiente gedoen het nie.
[113]
Verskeie klassifikasies en diagnostiese terme soos skisofrenie is ontwikkel deur verskillende owerhede, en die term
psigiatrie
het ontstaan.
Aan die begin van die 20ste eeu is psigoanalise ontwikkel, asook
Kraepelin
se klassifikasiestelsel. Daar is toenemend na mense in inrigtings verwys as "pasiente" en na die inrigtings self as "hospitale".
’n Geesteshigiene-beweging het in die 20ste eeu in Amerika ontstaan in ’n poging om geestesteurings te voorkom. Kliniese sielkunde en maatskaplike werk het as beroepe ontwikkel. Na die
Eerste Wereldoorlog
was daar ’n enorme toename in toestande wat die naam
bomskok
gekry het.
Tydens die
Tweede Wereldoorlog
is ’n nuwe psigiatriese handleiding ontwikkel om geestesteurings te klassifiseer. Saam met bestaande stelsels vir sensusopnames en hospitaalstatistieke het dit gelei tot die eerste Diagnostiese en Statistiese Handleiding van Geestesteurings (DSM). Die Internasionale Klassifikasie van Siektes (ICD) het ook ’n afdeling vir geestestoestande geskep. Die term "
stres
" is al hoe meer gebruik vir geestesteurings.
Elektrokonvulsie- en insulienskokterapie, breinlobsnyding en teenpsigose-medikasie is teen die middel van die eeu gebruik. In die 1960's was daar baie kritiek teen die begrip geestesiekte. Psigiaters soos
Thomas Szasz
het gereken geestesiektes was ’n mite wat gebruik is om morele konflikte weg te steek; sosioloe soos
Erving Goffman
het gese geestesiektes is bloot ’n voorbeeld van hoe die gemeenskap nie-konformiste etiketteer en beheer; gedragsielkundiges het psigiatrie se basiese vertroue op onwaarneembare verskynsels gekritiseer; en
gayregte
-aktiviste het beswaar gemaak teen die APA se opname van homoseksualiteit as ’n geestesteuring.
De-institusionalisering het in die Weste begin toeneem, met verafgelee psigiatriese hospitale wat gesluit is ten gunste van gemeenskapsdienste vir geestesgesondheid. Ander soorte psigiatriese medisyne is ook ontwikkel.
Vorderings in neurowetenskap, genetika en sielkunde het gelei tot nuwe navorsingsagendas. Bewussynsgedragsterapie en ander soorte behandeling is ontwikkel. Die DSM en ICD het nuwe kriteria-gebaseerde klassifikasies aanvaar, en die getal "amptelike" diagnoses het baie toegeneem. In die 1990's het nuwe soorte antidepressante die middels geword wat wereldwyd die meeste voorgeskyf is, nes teenpsigose-middels later. Ook ’n herstelbenadering is in die 1990's aanvaar.
- ↑
Stein, DJ (Des. 2013). "What is a mental disorder? A perspective from cognitive-affective science".
Canadian journal of psychiatry. Revue canadienne de psychiatrie
.
58
(12): 656?62.
PMID
24331284
.
- ↑
Gazzaniga, M.S., & Heatherton, T.F. (2006).
Psychological Science
. New York: W.W. Norton & Company, Inc.
- ↑
WebMD Inc (1 Julie 2005).
Mental Health: Types of Mental Illness
. Besoek op 19 April 2007, by
http://www.webmd.com/mental-health/mental-health-types-illness
- ↑
United States Department of Health & Human Services. (1999).
Overview of Mental Illness
. Besoek op 19 April 2007
- ↑
NIMH (2005)
Teacher's Guide: Information about Mental Illness and the Brain
Geargiveer
12 Oktober 2007 op
Wayback Machine
Curriculum byvoegsel tot The NIH Curriculum Supplements Series
- ↑
Phillip W. Long M.D. (1995?2008).
"Disorders"
(in Engels). Internet Mental Health.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2020
. Besoek op
5 Oktober
2009
.
- ↑
7,0
7,1
"Mental Health: Types of Mental Illness"
(in Engels). WebMD.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 11 Mei 2020
. Besoek op
29 September
2009
.
- ↑
Akiskal, Hagop S.; Benazzi, Franco (2006). "The DSM-IV and ICD-10 categories of recurrent \major] depressive and bipolar II disorders: Evidence that they lie on a dimensional spectrum".
Journal of Affective Disorders
.
92
(1): 45?54.
doi
:
10.1016/j.jad.2005.12.035
.
PMID
16488021
.
- ↑
Clark, Lee Anna (2007). "Assessment and Diagnosis of Personality Disorder: Perennial Issues and an Emerging Reconceptualization".
Annual Review of Psychology
.
58
: 227?57.
doi
:
10.1146/annurev.psych.57.102904.190200
.
PMID
16903806
.
- ↑
Gamma, Alex; Angst, Jules; Ajdacic, Vladeta; Eich, Dominique; Rossler, Wulf (2006). "The spectra of neurasthenia and depression: Course, stability and transitions".
European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience
.
257
(2): 120?7.
doi
:
10.1007/s00406-006-0699-6
.
PMID
17131216
.
- ↑
Trimble, Michael (2002).
"Uncommon psychiatric syndromes, 4th edn"
.
Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry
.
73
(2): 211?c.
doi
:
10.1136/jnnp.73.2.211-c
.
PMC
1738003
.
- ↑
Harrison, G.; Hopper, K; Craig, T; Laska, E; Siegel, C; Wanderling, J; Dube, KC; Ganev, K; Giel, R; An Der Heiden, W; Holmberg, SK; Janca, A; Lee, PW; Leon, CA; Malhotra, S; Marsella, AJ; Nakane, Y; Sartorius, N; Shen, Y; Skoda, C; Thara, R; Tsirkin, SJ; Varma, VK; Walsh, D; Wiersma, D (2001). "Recovery from psychotic illness: A 15- and 25-year international follow-up study".
The British Journal of Psychiatry
.
178
(6): 506?17.
doi
:
10.1192/bjp.178.6.506
.
PMID
11388966
.
- ↑
Jobe, TH; Harrow, M (2005). "Long-term outcome of patients with schizophrenia: A review".
Canadian journal of Psychiatry
.
50
(14): 892?900.
PMID
16494258
.
- ↑
Tohen, Mauricio; Zarate Jr, Carlos A.; Hennen, John; Khalsa, Hari-Mandir Kaur; Strakowski, Stephen M.; Gebre-Medhin, Priscilla; Salvatore, Paola; Baldessarini, Ross J. (2003). "The McLean-Harvard First-Episode Mania Study: Prediction of Recovery and First Recurrence".
American Journal of Psychiatry
.
160
(12): 2099?107.
doi
:
10.1176/appi.ajp.160.12.2099
.
PMID
14638578
.
- ↑
Judd, Lewis L.; Akiskal, HS; Schettler, PJ; Endicott, J; Leon, AC; Solomon, DA; Coryell, W; Maser, JD; Keller, MB (2005). "Psychosocial Disability in the Course of Bipolar I and II Disorders: A Prospective, Comparative, Longitudinal Study".
Archives of General Psychiatry
.
62
(12): 1322?30.
doi
:
10.1001/archpsyc.62.12.1322
.
PMID
16330720
.
- ↑
Center for Psychiatric Rehabilitation
What is Psychiatric Disability and Mental Illness?
Geargiveer
4 Januarie 2012 op
Wayback Machine
Boston University. Besoek in Januarie 2012
- ↑
Pilgrim, David; Rogers, Anne (2005).
A sociology of mental health and illness
(3de uitg.). Milton Keynes: Open University Press.
ISBN
0-335-21583-1
.
{{
cite book
}}
: AS1-onderhoud: meer as een naam (
link
)
- ↑
Ferney, V. (2003)
The Hierarchy of Mental Illness: Which diagnosis is the least debilitating?
Geargiveer
17 Januarie 2013 op
Wayback Machine
New York City Voices
Ja./Ma.
- ↑
Ormel, Johan; Petukhova, Maria; Chatterji, Somnath; Aguilar-Gaxiola, Sergio; Alonso, Jordi; Angermeyer, Matthias C.; Bromet, Evelyn J.; Burger, Huibert; Demyttenaere, Koen; De Girolamo, G.; Haro, J. M.; Hwang, I.; Karam, E.; Kawakami, N.; Lepine, J. P.; Medina-Mora, M. E.; Posada-Villa, J.; Sampson, N.; Scott, K.; Ustun, T. B.; Von Korff, M.; Williams, D. R.; Zhang, M.; Kessler, R. C. (2008).
"Disability and treatment of specific mental and physical disorders across the world"
.
The British Journal of Psychiatry
.
192
(5): 368?75.
doi
:
10.1192/bjp.bp.107.039107
.
PMC
2681238
.
PMID
18450663
.
- ↑
Collins, Pamela Y.; Patel, Vikram; Joestl, Sarah S.; March, Dana; Insel, Thomas R.; Daar, Abdallah S.; Bordin, Isabel A.; Anderson, E. Jane; Dhansay, Maureen; Phillips, Christopher; Shurin, Roger I.; Walport, Wayne; Ewart, Yueqin; Savill, Steven E.; Bordin, Kay; Costello, Sylvia; Durkin, Shitij; Fairburn, Arthur; Glass, Adesola; Hall, Angel; Huang, Mu-Ming; Hyman, Vijayalakshmi; Jamison, Barbara J.; Kaaya, Shekhar; Kapur, Peter A.; Kleinman, Dan J.; Ogunniyi, Warwick; Otero-Ojeda, Muhammad A.; Poo, Wendy; Ravindranath, Anthony; Scientific Advisory Board the Executive Committee of the Grand Challenges on Global Mental Health (2011).
"Grand challenges in global mental health"
.
Nature
.
475
(7354): 27?30.
doi
:
10.1038/475027a
.
PMC
3173804
.
PMID
21734685
.
- ↑
Gore, Fiona M; Bloem, Paul JN; Patton, George C; Ferguson, Jane; Joseph, Veronique; Coffey, Carolyn; Sawyer, Susan M; Mathers, Colin D (2011). "Global burden of disease in young people aged 10?24 years: A systematic analysis".
The Lancet
.
377
(9783): 2093?102.
doi
:
10.1016/S0140-6736(11)60512-6
.
PMID
21652063
.
- ↑
"CIS: UN Body Takes On Rising Suicide Rates ? Radio Free Europe / Radio Liberty 2006"
(in Engels).
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 3 Maart 2016.
- ↑
O'Connor, Rory; Sheehy, Noel (29 Januarie 2000).
Understanding suicidal behaviour
. Leicester: BPS Books. pp. 33?37.
ISBN
978-1-85433-290-5
.
- ↑
Bertolote, Jose Manoel; Fleischmann, Alexandra (2002).
"Suicide and psychiatric diagnosis: A worldwide perspective"
.
World Psychiatry
.
1
(3): 181?5.
PMC
1489848
.
PMID
16946849
.
- ↑
Sellers, R.; Collishaw, S.; Rice, F.; Thapar, A. K.; Potter, R.; Mars, B.; Harold, G. T.; Smith, D. J.; Owen, M. J.; Craddock, N.; Thapar, A. (2012). "Risk of psychopathology in adolescent offspring of mothers with psychopathology and recurrent depression".
The British Journal of Psychiatry
.
202
(2): 108?14.
doi
:
10.1192/bjp.bp.111.104984
.
PMID
23060622
.
- ↑
Pillemer, Karl; Suitor, J. Jill; Pardo, Seth; Henderson Jr, Charles (2010).
"Mothers' Differentiation and Depressive Symptoms Among Adult Children"
.
Journal of Marriage and Family
.
72
(2): 333?345.
doi
:
10.1111/j.1741-3737.2010.00703.x
.
PMC
2894713
.
PMID
20607119
.
- ↑
27,0
27,1
http://www.rcpsych.ac.uk/mentalhealthinfo/problems/alcoholanddrugs/cannabis.aspx
- ↑
"The Report"
(in Engels). The Schizophrenia Commission. 13 November 2012. Geargiveer vanaf
die oorspronklike
op 10 Augustus 2014
. Besoek op
23 April
2013
.
- ↑
29,0
29,1
29,2
29,3
Bienvenu, O. Joseph; Ginsburg, Golda S. (2007). "Prevention of anxiety disorders".
International Review of Psychiatry
.
19
(6): 647?54.
doi
:
10.1080/09540260701797837
.
PMID
18092242
.
- ↑
O'Connell, Mary Ellen; Boat, Thomas; Warner, Kenneth E., reds. (2009). "Table E-4 Risk Factors for Anxiety".
Prevention of Mental Disorders, Substance Abuse, and Problem Behaviors: A Developmental Perspective
. National Academies Press. p. 530.
ISBN
978-0-309-12674-8
.
- ↑
Catherine Griffin (28 Februarie 2013).
"Five Very Different and Major Psych Disorders Have Shared Genetics"
.
Science World Report
(in Engels).
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 9 September 2019
. Besoek op
28 Februarie
2013
.
- ↑
Kinderman, Peter; Lobban, Fiona (2000). "Evolving Formulations: Sharing Complex Information with Clients".
Behavioural and Cognitive Psychotherapy
.
28
(3): 307?10.
doi
:
10.1017/S1352465800003118
.
- ↑
HealthWise (2004)
Mental Health Assessment.
Geargiveer
26 Junie 2006 op
Wayback Machine
Yahoo! Health
- ↑
Davies, T. (1997).
"ABC of mental health: Mental health assessment"
.
BMJ
.
314
(7093): 1536?9.
doi
:
10.1136/bmj.314.7093.1536
.
PMC
2126757
.
PMID
9183204
.
- ↑
Paula J. Caplan (28 April 2012).
"Psychiatry's bible, the DSM, is doing more harm than good"
.
Washington Post
.
- ↑
Allen Frances (17 Mei 2013).
"The New Crisis in Confidence in Psychiatric Diagnosis"
.
Annals of Internal Medicine
(in Engels). Geargiveer vanaf
die oorspronklike
op 20 Oktober 2013.
- ↑
Kirk, S. A., Gomory, T., & Cohen, D. (2013).
Mad Science: Psychiatric Coercion, Diagnosis, and Drugs
. Transaction Publishers. p. 185.
{{
cite book
}}
: AS1-onderhoud: meer as een naam (
link
)
- ↑
Moynihan, Ray; Heath, Iona; Henry, David (13 April 2002).
"Selling sickness: the pharmaceutical industry and disease mongering"
.
BMJ
.
324
(7342): 886?891.
doi
:
10.1136/bmj.324.7342.886
.
PMC
1122833
.
PMID
11950740
. Besoek op
22 Maart
2012
.
- ↑
http://www.who.int/mental_health/evidence/en/prevention_of_mental_disorders_sr.pdf
- ↑
Campion, J.; Bhui, K.; Bhugra, D.; European Psychiatric, Association (2012). "European Psychiatric Association (EPA) guidance on prevention of mental disorders".
European Psychiatry
.
27
(2): 68?80.
doi
:
10.1016/j.eurpsy.2011.10.004
.
PMID
22285092
.
- ↑
"Mental health promotion and mental illness prevention: The economic case"
(in Engels). London School of Economics and Political Science. 2 Februarie 2011.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 29 Junie 2017
. Besoek op
17 Mei
2013
.
- ↑
Barth, Richard P. (2009).
"Preventing Child Abuse and Neglect with Parent Training: Evidence and Opportunities"
(PDF)
.
The Future of Children
.
19
(2): 95?118.
doi
:
10.1353/foc.0.0031
.
JSTOR
27795049
.
PMID
19719024
. Geargiveer vanaf
die oorspronklike
(PDF)
op 12 Maart 2014
. Besoek op
8 Junie
2014
.
- ↑
Sarah L. Stewart-Brown* and Anita Schrader-Mcmillan.
"Hea Promo Int"
. M.heapro.oxfordjournals.org
. Besoek op
15 April
2014
.
- ↑
- ↑
"argiefkopie"
(PDF)
. Geargiveer vanaf
die oorspronklike
(PDF)
op 12 Mei 2013
. Besoek op
8 Junie
2014
.
- ↑
Cuijpers, Pim; Van Straten, A; Smit, F; Mihalopoulos, C; Beekman, A (2008). "Preventing the Onset of Depressive Disorders: A Meta-Analytic Review of Psychological Interventions".
American Journal of Psychiatry
.
165
(10): 1272?80.
doi
:
10.1176/appi.ajp.2008.07091422
.
PMID
18765483
.
- ↑
Cuijpers, Pim; Beekman, AT; Reynolds Cf, CF (2012).
"Preventing Depression: A Global Priority"
.
JAMA
.
307
(10): 1033?4.
doi
:
10.1001/jama.2012.271
.
PMC
3397158
.
PMID
22416097
.
- ↑
- ↑
Merry, Sally; McDowell, Heather; Wild, Chris J.; Bir, Julliet; Cunliffe, Rachel (2004). "A Randomized Placebo-Controlled Trial of a School-Based Depression Prevention Program".
Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry
.
43
(5): 538?47.
doi
:
10.1097/00004583-200405000-00007
.
PMID
15100560
.
- ↑
Gillham, Jane E.; Reivich, Karen J.; Freres, Derek R.; Chaplin, Tara M.; Shatte, Andrew J.; Samuels, Barbra; Elkon, Andrea G. L.; Litzinger, Samantha; Lascher, Marisa; Gallop, Robert; Seligman, Martin E. P. (2007). "School-based prevention of depressive symptoms: A randomized controlled study of the effectiveness and specificity of the penn resiliency program".
Journal of Consulting and Clinical Psychology
.
75
(1): 9?19.
doi
:
10.1037/0022-006X.75.1.9
.
PMID
17295559
.
- ↑
Horowitz, Jason L.; Garber, Judy; Ciesla, Jeffrey A.; Young, Jami F.; Mufson, Laura (2007). "Prevention of depressive symptoms in adolescents: A randomized trial of cognitive-behavioral and interpersonal prevention programs".
Journal of Consulting and Clinical Psychology
.
75
(5): 693?706.
doi
:
10.1037/0022-006X.75.5.693
.
PMID
17907851
.
- ↑
Garber, Judy; Clarke, GN; Weersing, VR; Beardslee, WR; Brent, DA; Gladstone, TR; Debar, LL; Lynch, FL; d'Angelo, E; Hollon, Steven D.; Shamseddeen, Wael; Iyengar, Satish (2009).
"Prevention of Depression in At-Risk Adolescents: A Randomized Controlled Trial"
.
JAMA
.
301
(21): 2215?24.
doi
:
10.1001/jama.2009.788
.
PMC
2737625
.
PMID
19491183
.
- ↑
53,0
53,1
Munoz, Ricardo F.; Beardslee, William R.; Leykin, Yan (2012). "Major depression can be prevented".
American Psychologist
.
67
(4): 285?95.
doi
:
10.1037/a0027666
.
PMID
22583342
.
- ↑
"JAMA Network | JAMA Psychiatry | Prevention of Depression in At-Risk Adolescents: Longer-term Effects"
. Archpsyc.jamanetwork.com
. Besoek op
4 Desember
2013
.
- ↑
Willemse, G. R. W. M.; Smit, F; Cuijpers, P; Tiemens, BG (2004). "Minimal-contact psychotherapy for sub-threshold depression in primary care: Randomised trial".
The British Journal of Psychiatry
.
185
(5): 416?21.
doi
:
10.1192/bjp.185.5.416
.
PMID
15516551
.
- ↑
Smit, F.; Willemse, G; Koopmanschap, M; Onrust, S; Cuijpers, P; Beekman, A (2006). "Cost-effectiveness of preventing depression in primary care patients: Randomised trial".
The British Journal of Psychiatry
.
188
(4): 330?6.
doi
:
10.1192/bjp.188.4.330
.
PMID
16582059
.
- ↑
Smit, Filip; Ederveen, A; Cuijpers, P; Deeg, D; Beekman, A (2006). "Opportunities for Cost-effective Prevention of Late-Life Depression: An Epidemiological Approach".
Archives of General Psychiatry
.
63
(3): 290?6.
doi
:
10.1001/archpsyc.63.3.290
.
PMID
16520434
.
- ↑
Cuijpers, Pim; Munoz, Ricardo F.; Clarke, Gregory N.; Lewinsohn, Peter M. (2009). "Psychoeducational treatment and prevention of depression: The "coping with depression" course thirty years later".
Clinical Psychology Review
.
29
(5): 449?58.
doi
:
10.1016/j.cpr.2009.04.005
.
PMID
19450912
.
- ↑
Stallard, P.; Sayal, K.; Phillips, R.; Taylor, J. A.; Spears, M.; Anderson, R.; Araya, R.; Lewis, G.; Millings, A.; Montgomery, A. A. (2012).
"Classroom based cognitive behavioural therapy in reducing symptoms of depression in high risk adolescents: Pragmatic cluster randomised controlled trial"
.
BMJ
.
345
: e6058.
doi
:
10.1136/bmj.e6058
.
PMC
3465253
.
PMID
23043090
.
- ↑
Gould, Rebecca L.; Coulson, Mark C.; Howard, Robert J. (2012). "Cognitive Behavioral Therapy for Depression in Older People: A Meta-Analysis and Meta-Regression of Randomized Controlled Trials".
Journal of the American Geriatrics Society
.
60
(10): 1817?30.
doi
:
10.1111/j.1532-5415.2012.04166.x
.
PMID
23003115
.
- ↑
Clarke, Gregory N.; Hawkins, Wesley; Murphy, Mary; Sheeber, Lisa (1993). "School-Based Primary Prevention of Depressive Symptomatology in Adolescents: Findings from Two Studies".
Journal of Adolescent Research
.
8
(2): 183?204.
doi
:
10.1177/074355489382004
.
- ↑
"argiefkopie"
(PDF)
. Geargiveer vanaf
die oorspronklike
(PDF)
op 20 Maart 2014
. Besoek op
8 Junie
2014
.
- ↑
"The dark side of universal prevention: Limited effectiveness and harmful effects of classroom-based CBT in preventing adolescent depression"
(in Engels). The Mental Elf. 5 Maart 2014.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 3 Mei 2015
. Besoek op
15 April
2014
.
- ↑
Seligman, Martin E. P.; Schulman, Peter; Derubeis, Robert J.; Hollon, Steven D. (1999). "The prevention of depression and anxiety".
Prevention & Treatment
.
2
(1).
doi
:
10.1037/1522-3736.2.1.28a
.
- ↑
Schmidt, Norman B.; Eggleston, A. Meade; Woolaway-Bickel, Kelly; Fitzpatrick, Kathleen Kara; Vasey, Michael W.; Richey, J. Anthony (2007). "Anxiety Sensitivity Amelioration Training (ASAT): A longitudinal primary prevention program targeting cognitive vulnerability".
Journal of Anxiety Disorders
.
21
(3): 302?19.
doi
:
10.1016/j.janxdis.2006.06.002
.
PMID
16889931
.
- ↑
Meulenbeek, P.; Willemse, G.; Smit, F.; Van Balkom, A.; Spinhoven, P.; Cuijpers, P. (2010). "Early intervention in panic: Pragmatic randomised controlled trial".
The British Journal of Psychiatry
.
196
(4): 326?31.
doi
:
10.1192/bjp.bp.109.072504
.
PMID
20357312
.
- ↑
Gardenswartz, Cara Ann; Craske, Michelle G. (2001). "Prevention of panic disorder".
Behavior Therapy
.
32
(4): 725?37.
doi
:
10.1016/S0005-7894(01)80017-4
.
- ↑
Picchioni, M. M; Murray, R. M (2007).
"Schizophrenia"
.
BMJ
.
335
(7610): 91?5.
doi
:
10.1136/bmj.39227.616447.BE
.
PMC
1914490
.
PMID
17626963
.
- ↑
Hutton, P.; Taylor, P. J. (2013). "Cognitive behavioural therapy for psychosis prevention: A systematic review and meta-analysis".
Psychological Medicine
: 1?20.
doi
:
10.1017/S0033291713000354
.
PMID
23521867
.
- ↑
70,0
70,1
Stafford, M. R.; Jackson, H.; Mayo-Wilson, E.; Morrison, A. P.; Kendall, T. (2013).
"Early interventions to prevent psychosis: Systematic review and meta-analysis"
.
BMJ
.
346
: f185.
doi
:
10.1136/bmj.f185
.
PMC
3548617
.
PMID
23335473
.
- ↑
McGorry, Patrick D.; Nelson, Barnaby; Phillips, Lisa J.; Yuen, Hok Pan; Francey, Shona M.; Thampi, Annette; Berger, Gregor E.; Amminger, G. Paul; Simmons, Magenta B.; Kelly, Daniel; Dip, Andrew D.; Thompson, Alison R.; Yung, AR (2013). "Randomized Controlled Trial of Interventions for Young People at Ultra-High Risk of Psychosis".
The Journal of Clinical Psychiatry
.
74
(4): 349?56.
doi
:
10.4088/JCP.12m07785
.
PMID
23218022
.
- ↑
http://www.thementalelf.net/treatment-and-prevention/medicines/antipsychotics/psychosis-and-schizophrenia-in-adults-updated-nice-guidance-for-2014/
- ↑
Tienari, P.; Wynne, LC; Sorri, A; Lahti, I; Laksy, K; Moring, J; Naarala, M; Nieminen, P; Wahlberg, KE (2004). "Genotype-environment interaction in schizophrenia-spectrum disorder: Long-term follow-up study of Finnish adoptees".
The British Journal of Psychiatry
.
184
(3): 216?22.
doi
:
10.1192/bjp.184.3.216
.
PMID
14990519
.
- ↑
Stafford, MR; Van Os, H; Mayo-Wilson, E; Morrison, AP; Kendall, T (8 Januarie 2013).
"Early interventions to prevent psychosis: systematic review and meta-analysis"
.
BMJ : British Medical Journal
. Ncbi.nlm.nih.gov.
346
(3): f185.
doi
:
10.1111/acps.12028
.
PMC
3548617
.
- ↑
Miklowitz, David J.; Chang, Kiki D. (2008).
"Prevention of bipolar disorder in at-risk children: Theoretical assumptions and empirical foundations"
.
Development and Psychopathology
.
20
(3): 881?97.
doi
:
10.1017/S0954579408000424
.
PMC
2504732
.
PMID
18606036
.
- ↑
Khan, MA; Akella, S (2009).
"Cannabis-induced bipolar disorder with psychotic features: A case report"
.
Psychiatry
.
6
(12): 44?8.
PMC
2811144
.
PMID
20104292
.
- ↑
Merry, S. N.; Stasiak, K. (2012). "Preventing depression in adolescents".
BMJ
.
345
: e6720.
doi
:
10.1136/bmj.e6720
.
PMID
23044782
.
- ↑
Andreasen, NC (1997). "What is psychiatry?".
The American Journal of Psychiatry
.
154
(5): 591?3.
PMID
9137110
.
- ↑
"What is Psychiatry?"
(in Engels). University of Melbourne. 19 Augustus 2005.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 2 Julie 2010
. Besoek op
19 April
2007
.
- ↑
"Frequently Asked Questions About Psychiatry & Psychiatrists"
. California Psychiatric Association. 28 Februarie 2007. Geargiveer vanaf
die oorspronklike
op 16 April 2007
. Besoek op
19 April
2007
.
- ↑
American Psychological Association, Division 12,
http://www.apa.org/divisions/div12/aboutcp.html
- ↑
Golightley, M. (2004) Social work and Mental Health Learning Matters, UK
- ↑
Goldstrom, Ingrid D.; Campbell, Jean; Rogers, Joseph A.; Lambert, David B.; Blacklow, Beatrice; Henderson, Marilyn J.; Manderscheid, Ronald W. (2005). "National Estimates for Mental Health Mutual Support Groups, Self-Help Organizations, and Consumer-Operated Services".
Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research
.
33
(1): 92?103.
doi
:
10.1007/s10488-005-0019-x
.
PMID
16240075
.
- ↑
The Joseph Rowntree Foundation (1998)
The experiences of mental health service users as mental health professionals
Geargiveer
28 September 2007 op
Wayback Machine
- ↑
Chamberlin, Judi (2011). "User/consumer involvement in mental health service delivery".
Epidemiologia e Psichiatria Sociale
.
14
(1): 10?4.
doi
:
10.1017/S1121189X00001871
.
PMID
15792289
.
- ↑
McCann, Terence V.; Baird, John; Clark, Eileen; Lu, Sai (2006). "Beliefs about using consumer consultants in inpatient psychiatric units".
International Journal of Mental Health Nursing
.
15
(4): 258?65.
doi
:
10.1111/j.1447-0349.2006.00432.x
.
PMID
17064322
.
- ↑
Mind Disorders Encyclopedia
Psychosurgery
[Retrieved on August 5th 2008]
- ↑
Mashour, George A.; Walker, Erin E.; Martuza, Robert L. (2005). "Psychosurgery: Past, present, and future".
Brain Research Reviews
.
48
(3): 409?19.
doi
:
10.1016/j.brainresrev.2004.09.002
.
PMID
15914249
.
- ↑
Lakhan, Shaheen E; Vieira, Karen F (2008).
"Nutritional therapies for mental disorders"
.
Nutrition Journal
.
7
: 2.
doi
:
10.1186/1475-2891-7-2
.
PMC
2248201
.
PMID
18208598
.
- ↑
90,0
90,1
Kessler, Ronald C.; Berglund, P; Demler, O; Jin, R; Merikangas, KR; Walters, EE (2005). "Lifetime Prevalence and Age-of-Onset Distributions of DSM-IV Disorders in the National Comorbidity Survey Replication".
Archives of General Psychiatry
.
62
(6): 593?602.
doi
:
10.1001/archpsyc.62.6.593
.
PMID
15939837
.
- ↑
"The World Mental Health Survey Initiative"
(in Engels). Harvard School of Medicine. 2005.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 20 April 2020.
- ↑
Kessler, Ronald C.; Chiu, WT; Demler, O; Merikangas, KR; Walters, EE (2005).
"Prevalence, Severity, and Comorbidity of 12-Month DSM-IV Disorders in the National Comorbidity Survey Replication"
.
Archives of General Psychiatry
.
62
(6): 617?27.
doi
:
10.1001/archpsyc.62.6.617
.
PMC
2847357
.
PMID
15939839
.
- ↑
"The Numbers Count: Mental Disorders in America"
(in Engels). National Institute of Mental Health. 24 Mei 2013.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 30 Julie 2014
. Besoek op
27 Mei
2013
.
- ↑
Wittchen, Hans-Ulrich; Jacobi, Frank (2005). "Size and burden of mental disorders in Europe?a critical review and appraisal of 27 studies".
European Neuropsychopharmacology
.
15
(4): 357?76.
doi
:
10.1016/j.euroneuro.2005.04.012
.
PMID
15961293
.
- ↑
Saha, Sukanta; Chant, David; Welham, Joy; McGrath, John (2005).
"A Systematic Review of the Prevalence of Schizophrenia"
.
PLoS Medicine
.
2
(5): e141.
doi
:
10.1371/journal.pmed.0020141
.
PMC
1140952
.
PMID
15916472
.
- ↑
Torgersen, S.; Kringlen, E; Cramer, V (2001). "The Prevalence of Personality Disorders in a Community Sample".
Archives of General Psychiatry
.
58
(6): 590?6.
doi
:
10.1001/archpsyc.58.6.590
.
PMID
11386989
.
- ↑
"Gender disparities and mental health: The Facts"
. World Health Organization.
Geargiveer
vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2020
. Besoek op
12 Januarie
2012
.
- ↑
Inge, P., Arvin, B., Victoria, C., Sithembile, M., Crick, L., Sharon, K., & … the Mental Health and Poverty Research Programme, C. (2009). Planning for district mental health services in South Africa: a situational analysis of a rural district site. Health Policy & Planning, 24(2), 140. Besoek by EBSCOhost. bl. 141
- ↑
99,0
99,1
99,2
Okasha, A. (2002). Mental health in Africa: the role of the WPA. World Psychiatry 1(1), 32?35. Web. Besoek by PubMed.
- ↑
Hirschowitz, R., & Orkin, M. (1997). Trauma and mental health in South Africa. Social Indicators Research, 41(1?3), 169. Besoek by EBSCOhost. bl. 169
- ↑
Kilonzo, G.P., & Simmons, N.N. (1998). Development of Mental Health Services in Tanzania: A Reappraisal for the Future. Social Science & Medicine, 47(4), 419. Besoek by EBSCOhost. bl. 422
- ↑
Freeman, M., Nkomo, N., Kafaar, Z., & Kelly, K., 2008. Mental disorder in people living with HIV/AIDS in South Africa. South African Journal of Psychology, 38, bl. 489?500.
- ↑
Fleck, F. (2011). Mental health beyond the crises … Dr Mustafa Elmasri. Bulletin of the World Health Organization, 89(5), 326?327. doi:
10.2471/BLT.11.040511
bl. 327
- ↑
Pilgrim, D (2007). "The survival of psychiatric diagnosis".
Social science & medicine (1982)
.
65
(3): 536?47.
doi
:
10.1016/j.socscimed.2007.03.054
.
PMID
17470381
.
- ↑
Stephen Hinshaw, The Mark of Shame, p57
- ↑
Von Staden, "Liminal Perils: Early Roman Receptions of Greek Medicine," in
Tradition, Transmission, Transformation
, red. F. Jamil Ragep en Sally P. Ragep met Steven Livesey (Leiden: Brill, 1996), bl. 369?418.
- ↑
Laffey, P (2003). "Psychiatric therapy in Georgian Britain".
Psychological Medicine
.
33
(7): 1285?1297.
doi
:
10.1017/S0033291703008109
.
PMID
14580082
.
- ↑
Kroll, J.; Bachrach, B. (1984). "Sin and mental illness in the Middle Ages".
Psychological Medicine
.
14
(3): 507?514.
doi
:
10.1017/S0033291700015105
.
PMID
6387755
.
- ↑
Delgado, J.M.; Doherty, A.M.S.; Ceballos, R.M.; Erkert, H.G. (2000).
"Moon Cycle Effects on Humans: Myth or Reality?"
(PDF)
.
Salud Mental
.
23
: 33?39.
- ↑
Online Etymology Dictionary
Lunatic (Adj)
- ↑
Reaume, G (2002). "Lunatic to patient to person: nomenclature in psychiatric history and the influence of patients' activism in North America".
International journal of law and psychiatry
.
25
(4): 405?26.
doi
:
10.1016/S0160-2527(02)00130-9
.
PMID
12613052
.
- ↑
Wright, D (1997).
"Discussion point. Getting out of the asylum: understanding the confinement of the insane in the nineteenth century"
.
Social History of Medicine
.
10
(1): 137?55.
doi
:
10.1093/shm/10.1.137
.
PMID
11619188
.
- ↑
Crossley, N. (2006)
Contesting Psychiatry: Social Movements in Mental Health
Chapter: contextualizing contention. Routledge
ISBN 0-415-35417-X