Edith Piaf
Agtergrondinligting
Geboortenaam	Edith Giovanna Gassion
Ook bekend as	La Mome Piaf
Gebore	19 Desember 1915 Belleville, Parys (Franse Derde Republiek)
Sterf	10 Oktober 1963 Plascassier, Alpes-Maritimes ( Frankryk )
Genres	Kabaret, moderne chanson
Beroep(e)	Sangeres, liedjieskryfster, aktrise
Instrumente	Stem
Jare aktief	1935 ? 1963

Edith Piaf (* 19 Desember 1915 as Edith Giovanna Gassion , † 10 Oktober 1963 ) was 'n Franse sangeres en kultuurikoon van Algeriese en Italiaanse afkoms ^{[1] [2] [3]} wat as een van Frankryk se gewildste sangers bekend staan. ^[4] Piaf het haar lewe in haar sang uitgebeeld, en haar spesialiteit was die ballade. Van haar bekende snitte is "La vie en rose" (1946), "Hymne a l'amour" (1949), "Milord" (1959), "Non, je ne regrette rien" (1960), "l'Accordeoniste" (1941), "Padam...Padam", en "La Foule".

Familie [ wysig | wysig bron ]

Ondanks verskeie biografiee is min oor Piaf se lewe bekend. ^[5] Sy is as Edith Giovanna Gassion gebore ^[6] in Belleville, Parys . Volgens legende is sy op ’n sypaadjie gebore, maar haar geboortesertifikaat dui aan sy is op 19 Desember 1915 in die Hopital Tenon in Parys gebore. ^[7] Haar bynaam, Piaf, wat " mossie " beteken, het sy 20 jaar later gekry.

Haar pa, Louis Alphonse Gassion (1881-1944), was ’n straatakrobaat van Normandie . Haar ma, Annetta Giovanna Maillard (1895-1945), was van Italie ; sy was van Franse herkoms aan haar pa se kant en Italiaanse en Marokkaanse herkoms aan haar ma se kant.

Vroee lewe [ wysig | wysig bron ]

Piaf se ma, ’n kafeesangeres, het haar met haar geboorte verlaat en sy het ’n kort rukkie by haar ouma aan moederskant, Emma (Aicha), gebly. Toe haar pa in 1916 by die Franse leer aansluit om in die Eerste Wereldoorlog te gaan veg, het hy Piaf by sy ma, wat ’n bordeel in Normandie bestuur het, afgelaai. Daar het prostitute na haar gekyk. ^[4]

In 1929, op 14-jarige ouderdom, het Piaf by haar pa aangesluit in sy akrobatiese straatvertonings oor die hele Frankryk. Sy het toe die eerste keer in die openbaar gesing. ^[8] Op 15 het sy Simone "Momone" Berteaut, wat haar halfsuster kon gewees het, ontmoet en die het Piaf se metgesel vir die grootste deel van haar lewe geword. Saam het hulle in die straat gesing en geld verdien. Hulle kon met die geld hul eie plek bekostig. ^[4]

In 1932 het sy Louis Dupont ontmoet en op hom verlief geraak. Na ’n kort tyd het hy by haar en Momone ingetrek. Hy het vir haar ander werke probeer kry, maar sy was nie daarvoor te vinde nie totdat sy swanger geraak en vir ’n kort rukkie kranse in ’n fabriek gemaak het. ^[9]

In Februarie 1933 het die 17-jarige Piaf die lewe aan haar dogter, Marcelle, geskenk. Nes vir haar ma, was dit vir haar moeilik om vir die kind te sorg, want sy het min moedersinstink, kennis van ouerskap en huishoudelike vaardighede gehad. Sy het gou na die strate teruggekeer tot die somer van 1933, toe sy in Juan-les-Pins , Rue Pigalle, begin sing het. ^[9]

Na ’n rusie oor haar gedrag is Piaf en Dupont (Marcelle se pa) uitmekaar. Sy, Momone en Marcelle het in ’n hotel gewoon en Piaf het Marcelle alleen in die kamer gelos wanneer sy gaan sing het. Dupont het Marcelle eindelik kom haal en sy is op tweejarige ouderdom aan meningitis dood. Daar word beweer Piaf het met ’n man geslaap om vir die begrafnis te betaal. ^{[9] [10]}

Sangloopbaan [ wysig | wysig bron ]

In 1935 is Piaf in die Pigalle-gebied van Parys ontdek ^[4] deur die nagkluneienaar Louis Leplee. ^[6] Sy klub, Le Gerny's, was naby die Champs-Elysees ^[11] en is besoek deur mense uit die hoer en laer stand. Hy het haar oorreed om te sing al was sy vreeslik senuagtig. Dit, saam met haar lengte van net 142 cm (’n outydse 4 voet 8 duim), ^{[7] [12]} het hom geinspireer om haar die bynaam te gee wat sy vir die res van haar lewe as verhoognaam sou hou: La Mome Piaf ^[6] (Paryse slang vir "Die Klein Mossie"). ^[4] Leplee het haar die basiese dinge van verhoogoptrede geleer en haar aangese om ’n swart rok te dra; dit sou haar handelsmerk word. ^[4]

Leplee het ’n groot openbare veldtog geloods vir Piaf se openingsaand, met baie bekendes wat dit sou bywoon. ^[4] Haar optrede het gelei tot twee plate wat in dieselfde jaar opgeneem is. ^[12] In 1940 het Piaf in Jean Cocteau se suksesvolle vertoning Le Bel Indifferent opgetree. ^[4] Sy het die liriek van baie van haar liedjies geskryf. In die lente van 1944 het sy saam met Yves Montand in die Moulin Rouge opgetree en ’n liefdesverhouding met hom begin. ^{[7] [13]}

In 1947 het sy die liriek van die liedjie "Mais qu’est-ce que j’ai ?" ("Wat kan ek doen?") vir Montand geskryf (musiek deur Henri Betti). Binne ’n jaar het hy een van die beroemdste sangers in Frankryk geword. Sy het die verhouding beeindig toe hy amper net so beroemd soos sy word. ^[4]

In die tyd was sy hoog in aanvraag in Parys ^[6] as Frankryk se gewildste vermaakkunstenaar. ^[12] Na die Tweede Wereldoorlog het sy internasionaal beroemd geword ^[6] en in Europa , die VSA en Suid-Amerika getoer. Sy het in die vroee 1950's gehelp om Charles Aznavour se loopbaan te laat vlam vat deur hom saam met haar op toer te neem en van sy liedjies op te neem. ^[4]

Piaf se bekendste liedjie, "La Vie en rose", ^[4] is in 1945 geskryf en het in 1998 ’n Grammy Hall of Fame-prys gewen. Bruno Coquatrix se bekende Paris Olympia-musieksaal is waar Piaf tussen Januarie 1955 en Oktober 1962 ewigdurende roem behaal het. ^[7] In April 1963 het sy haar laaste liedjie, "L'Homme de Berlin", opgeneem.

Verwysings [ wysig | wysig bron ]