한국   대만   중국   일본 
М?кола Купрэе? - ?ншае - Каталог артыкула? - Ганцав?цк? краязна?ча-?нфармацыйны партал - Ганцевичи
Субота, 15.06.2024, 10:10

Каталог артыкула?

Гало?ная » Публ?кацы? » ?ншае

М?кола Купрэе?
Для М?колы Сымонав?ча Купрэева ? сына Гомельшчыны ? Брэстчына стала другой радз?май. Ён нарадз??ся ? вёсцы Ямнае Рагачо?скага раёна Гомельскай вобласц? ? сям'? наста?н?ка пачатковай школы. Вайна апал?ла дзяц?нства будучага паэта ? забрала мац?, ? гэтыя траг?чныя старонк? б?яграф?? неаднойчы знойдуць адлюстраванне ? яго творах. Пасля вайны Купрэевы пераязджаюць жыць на Брэстчыну, у вёску Старыя Пяск? Бяроза?скага раёна, дзе М?кола пайшо? у школу. У школьныя гады ? М.Купрэева пачал? выя?ляцца л?таратурныя здольнасц?, ён у пятым класе нап?са? верш пра Першамай ? адправ?? у "П?янер Беларус?". Верш не бы? надрукаваны, але затое падлетак атрыма? л?ст за подп?сам Анатоля Астрэйк?. У гады вучобы ? школе яго вельм? ?раз?ла ? захап?ла паэз?я А.Блока ? М.Багданов?ча, што паспрыяла творчаму росту. А ? 9 класе ён удзельн?ча? у абласной нарадзе маладых п?сьменн?ка?. М?н?яцюры юнака атрымал? стано?чы водгук ад самога Янк? Брыля ? прызнанага майстра гэтага жанру. Падтрымка старэйшага калег? стымулявала далейшыя пошук? на л?таратурнай н?ве ? ? хутк?м часе на старонках альманаха "Советская Отчизна" (зараз часоп?с "Нёман" з'яв?л?ся абразк? пачатко?ца. У 1957 годзе ён пачынае акты?на займацца ? творчасцю. Вершы п?са? на беларускай мове, а прозу ? на рускай, за што, прызнава?ся пазней, было сорамна. У гэтым жа годзе юнны паэт заканчвае ?вацэв?цкую сярэднюю школу.

Николай Купреев, Мікола Купрэеў
М?кола Купрэе?

Захапленне л?таратурай прывяло Купрэева на ф?лалаг?чны факультэт Брэсцкага пед?нстытута. Вучоба ? ?нстытуце была нядо?гай: малады паэт пак?дае вучобу ? едзе да цётк? ? Расто?скую вобласць, дзе працуе каменячосам. Пасля вяртання на Брэстчыну паэт пэ?ны час працава? рабочым у геолагавышуковай парты?, пакуль не аднав??ся на першым курсе ?нстытута. У студэнцтве ён нап?са? аповесць "Бродят на рассвете юные", якую чытал? Янка Брыль ? Барыс Бур'ян ? ? цэлым ухвал?л?, але а?тар яе потым зн?шчы? (рукап?с, магчыма, бы? зн?шчаны, але захава?ся машынап?сны тэкст, як? захо?ваецца ? Ганцав?цк?м раённым краязна?чым музе?).

У 1962 годзе, атрыма?шы дыплом педагога, М?кола Купрэе? едзе працаваць на Палессе. Ён далуча? дзяцей да чаро?нага свету л?таратуры ? Ляхав?цк?м, Ганцав?цк?м, П?нск?м раёнах. Яму за?сёды шанцавала на таленав?тых вучня?, для як?х ён ста? не тольк? школьным, але ? л?таратурным наста?н?кам. Так, у Чудз?нскай сярэдняй школе, дзе ён працава? завучам ? выклада? л?таратуру вучнем бы? Алесь Каско , як? потым ста? вядомым паэтам. У п?нскай вёсцы Сташаны паэту давялося вучыць М?колу Антано?скага ? Анатоля Шушко ? сёння а?тара? шэрагу зборн?ка? паэз??, а тады менав?та прыклад наста?н?ка штурхну? ?х да першых л?таратурных спроб.

У шасц?дзесятыя гады М.Купрэе? плённа асвойва? л?таратурную н?ву. У 1967 годзе выходз?ць зборн?к паэз?? "Непазбежнасць" . Яго паэз?я выгадна вылучалася сярод твора? з публ?цыстычнай рыторыкай, як?я ? пераважнай большасц? ?сла?лял? сацыял?стычны лад ? партыю. У паэз?? гэтага а?тара за?сёды пераважал? медытаты?ныя л?рычныя маналог? са спавядальным? ?нтанацыям?. Вершы а?тара зборн?ка "Непазбежнасць" агаляюць пра?ду жыцця, раскрываюць патаемныя куточк? душы л?рычнага героя, як? з'я?ляецца патрыётам ? ? той жа час адкрыты сусвету.

Мікола Купрэеў, Міхась Рудкоўскі
М?хась Рудко?ск? ? М?кола Купрэе?

He без дапамог? М?колы Антано?скага ?далося ?ладкаваць паэта ? вечнага вандро?н?ка на пасаду наста?н?ка Папялё?скай сярэдняй школы ? у вёсцы на самай мяжы з Белавежскай пушчай. Тут, на друг?м паверсе прасторнага, пабудаванага яшчэ за польск?м часам са смольнай пушчанскай сасны дома, сядзе? М?кола Купрэе? над рукап?сам сваёй другой кн?г? верша? "Прав?нцыйныя фантаз??". Яна пабачыла свет у 1995 годзе ? выдавецтве "Мастацкая л?таратура” ? стала прыкметнай з’явай у беларускай паэз??. Настольк? прыкметнай, што Саюз беларуск?х п?сьменн?ка? адразу ж вылучы? зборн?к на атрыманне Дзяржа?най прэм?? ?мя Я.Купалы. На жаль, насуперак рашэнню кам?тэта па прысуджэнн? дзяржпрэм?й у гал?не л?таратуры "добразычл??цы" ? вышэйшых колах улады не дазвол?л? ?ганараваць беднага прав?нцыйнага паэта: ц? не ?першыню за ?сю г?сторыю ? той год самая прэстыжная п?сьменн?цкая прэм?я так ? не была ?ручана. Саюзу п?сьменн?ка? н?чога не заставалася, як прысудз?ць М?колу Купрэеву Л?таратурную прэм?ю ?мя А.Куляшова.

Пасля жыцця ? вёсцы Папялёва Пружанскага раёна паэт пераеха? у Пружаны. У раённым цэнтры М.Купрэе? адчува? сябе вельм? ня?тульна ? пара?нанн? з маля?н?чым? мясц?нам? на ?скрайку Белавежскай пушчы. Тым больш, што шмат часу з-за цяжкай хваробы прыходз?лася праводз?ць у тубдыспансеры ? Вярхов?чах.

Жыццёвы шлях таленав?тага мастака слова абарва?ся 17 верасня 2004 года ? вёсцы Лясная каля Баранав?ча?, дзе ён дажыва? свой век у доме састарэлых. Пахаваны М?кола Сымонав?ч у прыгарадзе ?вацэв?ча? у М?хнав?чах. На маг?ле яго сябры пастав?л? помн?к, на як?м ружанск? мастак Юрый Малышэ?ск? выб?? барэльеф М?колы Купрэева ? словы яго верша: "О, як многа я хаце? вам сказаць..."

Мікола Купрэеў, Николай Купреев

На Берасцейск?м Палесс? М?кола Купрэе? сфарм?рава?ся як паэт-грамадзян?н. У разв?тальным слове з сябрам Аляксей Ф?лата? шчыра адзначы? "У першым сва?м зборн?ку "Непазбежнасць" ён звярта?ся да чытача са словам? " Я хаце? вам сказаць. О, як многа я хаце? вам сказаць..." I сказа? абвострана-пачуццёва, арыг?нальна, ф?ласофск?-заглыблена, л?рычна-?любёна ? родны кут, у Беларусь". У вершы "Ц? будзе ноч апошняй элег??" а?тар выразна акрэсл?? сваё творчае крэда:
"О ноч ма?х верша?!
Г?мна? не будзе.
Шэптам грымне элег?я.
Н?кога яна ? не хвалюйцеся ? не разбудз?ць:
на тое ? элег?я...

Людз? н?кол? туг? не шукал?,
людз? шукал? радасць.
Кал? ж вочы людск?я засумавал?,
значыць, туга ? не нечаканасць".
Верш "Роднае поле падступ?ць да горла" раскрывае ?сю глыб?ню пран?кнёнасц? мастака ? сутнасць чалавечага быцця, у як?м жыццё без радз?мы не можа быць па?навартасным:
"Роднае поле падступ?ць да горла,
родным вось-вось захлынешся паветрам,
веццем бярозы завяжуць дарогу
на апошн?м тва?м к?ламетры ? 
тады стань на кален?
на доле зялёным
? ? радз?мы прас?, як у Бога:
"Не трэба мне больш н?чога,
дзякуй за поле.
I ? далях далёк?х,
куды адвязуць мяне ц?ха,
мне цяжка не будзе,
будзе вечна ? лёгка
тваё зерне ? зямл? свяц?цца"
Патрыятычная л?рыка гэтага паэта пазба?лена штучнай пафаснасц?, але ? ёй выразна акрэсл?ваецца паз?цыя патрыёта, як? неабыякавы да м?нулага сваёй радз?мы ? пакутл?ва разважае аб яе будучын? (вершы "Вяртанне аблудных сыно? (1772-1992)", "Чэрап Кал?но?скага", "Летув?ск? хутарок", "1864" ? ?шыя. У вершах пра г?старычнае м?нулае, у тым л?ку ? пра падзе? Вял?кай Айчыннай вайны, на першым плане самаахвярны герой-патрыёт. He важна гэта вядомы правадыр ц? звычайны во?н, але яго вобразам а?тар сцвярджае гуман?стычныя прынцыпы ? самакашто?насць чалавечага жыцця, адма?ленне нас?лля, права кожнага чалавека на асаб?стае шчасце:
"?шл? над Дняпром партызаны
? больш ?сц? не магл?.
Балюча смылел? раны,
Гарэн?л? мазал?.
<...>
Пад маладым? сасёнкам? сел?,
Прыц?хл? былыя раны.
I на ?весь свет засапел?
соладка партызаны.
Бы? сон ?х траг?чны, апошн?.
? ?х к?нул? тры гранаты.
З шасцярых тольк? самы малодшы
Расплюшчыць паспе? вачаняты".
Шмат часу М.Купрэе? праводз?? у вандро?ках па Палесс?. Таму прырода для гэтага арыг?нальнага паэта стала крын?цай не тольк? паэтычнага, але ? жыццёвага натхнення, ? нярэдка л?рычны герой верша? М.Купрэева зл?ваецца з прыродай, станов?цца арган?чнай яе часткай. Напрыклад, у вершы "Во?к" выразна прасочваецца тоеснасць вандро?нага ? адз?нокага жыцця ляснога звера з духо?най адз?нотай ? адчужанасцю, характэрнай мног?м таленав?тым творцам:
"Акно вечарэе. Кал?на цв?це.
Хмара над хатай расце.
Л?па трывожна шум?ць.
Нехта пад л?пай ста?ць.
Вочы гараць. Можа ? хату пусц?ць?
Хай у кутку паляжыць?
Нехта шкрабецца пац?ху ? акно.
Пытаюся: "Xтo?"
Шэпча: "Я ? во?к. Пусц?.
Xoладнаa спаць у трысц?".
Я хату яму адчын??.
Старэньк? кажух пасцял??.
Панюха? кажух ён, сказа?:
"Пахне авечкай маёй.
Авечка была маладой ?
не здужа? яе, не ?зя?".
Мы разам з ва?ком лягл?
на харошай авечай зямл?.
I чу? я ?сю ноч праз сон:
пa-чалавечы плача ён.
...св?тае акно. I кал?на цв?це.
Во?к па дарозе ? пушчу брыдзе."
Плённа працава? М.Купрэе? у гал?не прозы; яго пяру належаць наступныя аповесц?: "Дз?цячыя гульн? пасля вайны" (1995), "?мгненне светлае" (1996), "Па вул?цы Карла Маркса з Паэтам" (1997), "Палеская элег?я" (1998), "Рэчкаю плывём. Плывём..." (1999), "Пастух у Космасе" (2002), "Л?сты з млына" (2004).

Напрыканцы 2007 года, дзякуючы намаганням найперш Леан?да Галубов?ча, у М?нску асобнай кн?жкай выйшл? пяць першых аповесцей М.Купрэева пад агульнай назвай "Палеская элег?я". Кн?га ? тым жа 2007 годзе ?ганаравана абласной л?таратурнай прэм?яй ?мя У.Калесн?ка.

Творчы партрэт М?колы Купрэева, напэ?на, будзе няпо?ным, кал? не ?згадаць пра шматл?к?я публ?кацы? яго верша? у маско?скай "Литературной газете", часоп?се "Дружба народов", пераклада? паэз?? ? прозы на балгарскай мове...
Катэгорыя : ?ншае | Дабав?? : admin (22.05.2012) | А?тар : Валянц?н СМАЛЬ
Прагляда? : 4646 | Тэг? : Валянц?н Смаль , М?кола Купрэе? | Рэйтынг : 4.2 / 5
Меню
https://www.bordur-trotuar.ru бордюр тротуарный радиусный бордюр тротуарный.
В?дэаканал GantsRegion
Уваход

Пошук
Катэгоры? раздзелу
В?таль Герас?меня [50]
Натал?я Кулеш [21]
Анатоль Траф?мчык [89]
Павел Дайл?д [7]
В?ктар Гардзей [12]
Ганна Дулеба [4]
Святлана Локтыш [4]
Гал?на Сн?тко [8]
Аляксандр Кандраценя [1]
Дзян?с Л?сейчыка? [1]
Таццяна Дзен?сеня [1]
Марыя Шча?кун [3]
Аляксей Галаскок [1]
Марыя Пашкев?ч [1]
Канстанц?н Мохар [5]
Алег Гарунов?ч [2]
Андрэй Бл?нец [4]
М?хась Ян?цк? [4]
Вольга Фёдарава [2]
Анатоль С?дарэв?ч [3]
?рына Рудко?ская [2]
?ншае [80]
https://www.bordur-trotuar.ru бордюр тротуарный радиусный бордюр тротуарный.
Хто тут?
Анлайн усяго: 5
Гасцей: 5
Карыстальн?ка?: 0

Статыстыка ? партнёры
Яндекс цитирования Museum.by
Тэгi
https://www.bordur-trotuar.ru бордюр тротуарный радиусный бордюр тротуарный.

Шано?ныя сябры!

Кал? вы маеце нейкую ?нфармацыю пра г?сторыю, культуру, этнаграф?ю Ганца?шчыны ? хацел? б яе змясц?ць у сец?ве,
вы можаце звязацца з нам? нап?са?шы ? форму зваротнай сувяз? .