М?слим? Латыйпова ачылачак бу кибетне Казанда гына т?гел, ? Русияд? х?л?л ризыкны ?зе ?зерл?п ?зе саткан ??м шул ук вакытта д?ньядагы х?л?л тавар ?итештер?чел?рне? эшл?нм?л?рен д? т?къдим итк?н берд?нбер урын дип атый. "Б?хетле" ?ит?кчесе Азатлык сорауларына ?авап бирде.

? М?слим? ханым, "Х?л?л" кибет ачу идеясен к??елегезд? к?пт?н й?рттегезме? "Х?л?л" кибет ачарга н?рс? эт?ргеч бирде?

? Озак й?рттегезме диг?нн?н, бурыч та т?гел ул, й?к т? т?гел ул. К??елг? кечкен? вакытлардан, ?би-бабамнан салынган булгандыр ул. ?нине?, ?бине?: "Теге ризык ярамый, бу ризык х?р?м", диг?н с?зл?ре яшь вакытларда ист?н д? чыккан булгандыр. Базар икътисадына аяк атлагач та б?тен гореф-гад?тл?ребез, Алла?ы т?гал?г? баш ию, аны бар дип бел?л?р, аны? бел?н с?йл?ш?л?р ??м аны х?рм?т итеп яш??л?р безне? б?тенебезд? я?адан туды бит.

"Х?л?л" кибет ачу тел?ге гел к??елд? иде. Аны? кир?клеген ?зебез д? бел?без, ч?нки м?селманнар ?чен ген? т?гел, ??ркемг? с?лам?т ризык файдага гына. Ис?нлеге-саулыгы турында уйлаган кешел?рг? х?л?л ризык сату урыннары ? кир?кле кибетл?р алар. Бу кибетне ачу ?чен мин ?зем кир?к мик?н, юк мик?н дип алай артык уйланмадым да. Аны ачу кес? байлыгы бел?н т?гел, ? к??ел байлыгы бел?н эшли торган эш дип уйлыйм мин.

? Кибетне Казан ш???рене? Иске татар бист?сенд? ачарга ?ыенасыз. Бу тир?д? м?четл?р барлыгын ??м аларга й?р?чел?р к?плеген д? ист? тоттыгызмы?

? Бу я?а кибетне? урыны ул Ходай т?гал? ризалыгы бел?н ?зе ?и?ел ген? килеп чыкты. Мин хосусый ширк?т ?ит?кчесе буларак, Татарстан президенты Р?ст?м Ми?нехановка х?л?л кибет ачасым кил?, х?зер м?селман илл?ренн?н инвесторлар булып к?п кил?л?р, х?л?л ризыкка ?зебезд? д? ихты? зур, м?селманча ?зерл?нг?н ризыклар гына ашый торганнар к?п дип м?р???гать итк?н идем. Ул: "Бина таба алсак, аны сезг? арендага бирербез, кулдан килг?нч? булышырбыз", дип бу идеяне хуплады.

Озак эзл?дек, ч?нки безг? зур м?йдан кир?к иде бит. Безне? "Б?хетле" кибетл?ренд? пилм?нн?рне д? ?зебез ясый торган ??м башка ризыклар ?итештер? торган б?лекл?р бар. Анда без х?л?л ризыклар ясый алмыйбыз. Х?л?л диг?нн?н, б?тен ризыклар да бер кибетт? ясалырга тиеш. Ит ?итештер?чел?рд?н х?л?л итл?р, х?л?л тавыклар алгач без б?тенсен я?адан эшк?ртеп аларны куллануга ?зер ризык д?р???сен? ?иткерерг? тиеш.

Д?рес, х?зер х?л?л ризыкларны ??м таварларны к?п ?итештер?чел?р чыгара. ?мма х?л?л итл?рд?н, х?л?л ризыклардан ?чпочмаклар, б?лешл?р, кыстыбыйлар, п?р?м?чл?р пешереп, тавыклар кыздырып, т?рле салатлар ясап сатучы кибетл?р юк. К?п кибетл?р ?итештер?чел?рне? х?л?л таварын ала да шуны халыкка т?къдим ит?. "Б?хетле" кибетл?ренд? 1200 т?р ризыкны ресторандагы кебек без ?зебез ?зерлибез ??м сатабыз.

Шунлыктан безг? "Х?л?л" кибет ?чен ике ме? д?рткел метрдан ким булмаган м?йданлы бина кир?к иде. Таптык, ??м ул Иске татар бист?сенд? булып чыкты. Ничектер уйламаганда ?зенн?н-?зе килеп чыкты. К?р?се?, яхшы, туры, д?рес юлда без. Мин шулай дип уйлыйм.

Х?л?л диг?нн?н, ул бит ?ле ит диг?н ген? с?з т?гел. Б?ген безне? кибетл?рд? 40 ме? т?рле ашамлык, тавар бар. ? "Х?л?л" кибетк? без ?лег? сигез ме? ген? т?р ризык исемлеге туплый алдык.

? Сез "Х?л?л" кибетегезд? ризык ?зерли башлагач, аларны кил?ч?кт? "Б?хетле" челт?рене? башка кибетл?рен? д? ?иб?р? турында уйламыйсызмы?

? Безне? пешереп ??м кыздырып ?зерл?н? торган ризыкларны? саклану вакыты бик аз, ч?нки без аларга ясалма химик компонентлар, консервантлар салмыйбыз. Безне? салатлар алты с?гать кен? саклана ала. Аннан да артыграк торса алар ?чи башлый. ?г?р инде озаграк саклыйм дис?? ниндидер химик матд? кушу кир?к. Шунлыктан без пешк?н, ?зерл?нг?н ?йберл?рне кибетт?н кибетк? й?ртмибез. Безне? кайсы кибетт? пешерелг?н, шунда ук сатыла да. Ч?к-ч?к, кулдан киселг?н токмач ??м пилм?нн?р ген? ?з?кл?штерелг?н урында ?зерл?н? ??м кибетл?рг? таратыла. Лимон, каймак б?лешл?ре, г?б?дия, ?чпочмак, зур б?леш булсын, аларны да озак сакларга ярамый, ч?нки аларга консервантлар кушылмый.

Ачылачак "Х?л?л" кибетне? яртысы сату залы, яртысында пешер?, ?зерли, кыздыра торган б?лекл?р булачак. Бу ?итештерт? б?лекл?ре д? к?н ахырына кад?р эшл?яч?к. Андагы аш-су осталары тиз ген? килеп, пешереп куеп тиз ген? кайтып китм?яч?кл?р. Алар кибет ачылганчы ук ике с?гать алдан эш башлаячак, б?тен ?йберл?рне ?зерл?п сату залына куячак. Безд? б?ген ?итештерелг?н ризыкларны ирт?г? сату тыела.

? "Б?хетле" кибетл?ренд? мо?а кад?р д? х?л?л тавар сатыла иде. Аларны тел?п ала идел?рме?

? "Б?хетле"д?ге х?л?л таварлар исемлегенд? с?тт?н эшл?нг?н ризыклар, ч?й, казылыклар ??м башкалар бар. Ихтыя? булса да, "Б?хетле" кибетл?ренд? т?рлелек к?п т?гел. Кайбер ширк?тл?р х?мер, консервантлар кушылмаган конфетлар да ?итештер? башлады. Алар безд? д? бар.

Мин ?зем д? ?зебезне? кибетл?рд?н к?н д? диярлек ашамлыклар сатып алам. Казан, бер яктан, бик зур ш???р т?гел д? кебек. К?пл?р бер-берен бел? дияр? була. Мин имамнарны, абыстайларны, х?зр?тл?рне? барсын да диярлек к?реп бел?м. Алар гел-гел бер сорау бир? иде. "М?слим?, кайчан х?л?л кибет ачарсы? ик?н? Сезне? ?чпомакларны безне? д? ашыйсыбыз кил?, аны ?йд? болай т?мле итеп пешереп булмый бит", дип сорый идел?р. Безне? аш-су осталары к?нен? ?ч?р ме? ?чпочмак пешер?. Хатын-кызны? барсы да аш-су осталары кебек т?мле итеп пешер? д? белм?ск? м?мкин. "Тутырмалар ашыйсыбыз кил?, кибетл?регезг? кер?без д? аларны к?реп кызыгып чыгып кит?без", дип ?йт?чел?р д? булды.

Безне? "Х?л?л" кибет ?зебезд? ?зерл?г?н ризыкларны т?къдим ит?ч?к. Ул ?лег? б?тен Казанга бер ген? кибет була. А?а ш???рне? башка ?иренн?н й?рерг? ?айсыз булачак. Бу кибетне безне? сынау, т??риб? туплау проекты дип т? ?йтерг? була. Ихтыя? булса, тагын бер кибет ачарга м?мкин булачак. Беренчене ачу авыррак, ?лб?тт?.

Без кыш айларыннан бирле таварлар исемлеген барлыйбыз. Безг? тавар китер?чел?рне тикшереп бетердек. Без алар х?л?л тавар китер? мик?н диг?нне тикшер?не ?з ?стебезг? ген? ала алмыйбыз. Ашаган г?на?лы т?гел, ? ашаткан г?на?лы дил?р. Халкыбызны кибетебезг? чакырып х?л?л ризык урынына х?р?мне сатсак ? г?на?ы зур булачак.

"Х?л?л" кибетне ачабыз да, бизнесыбыз ?ск? ?рл?п кит? дип эшл?г?н эш т?гел бу, ? халкыбызга кир?к дип башлаган эшебез. ?г?р кир?к булса, икенчесен, ?ченчесен ачу алай авыр булмаячак. Беренчесен ?ирен? ?иткереп ачасыбыз кил?.

"Х?л?л" кибетт? сатыласы б?тен таварлар исемлеген Татарстан м?селманнарыны? диния идар?се бел?н килештер?без. Алар ??р таварны?, ??р ризыкны? х?л?л тал?пл?рен? туры кил?-килм?вен тикшер?. Алар шулай ук тавар ?иб?р? торган ?итештер?чел?рне ??м арадашчыларны да тикшереп чыгалар. Аннан со? гына безг? сатып алырга р?хс?т бир?л?р.

Казан Универсиадасында "Б?хетле" челт?ре эшл?де. Без 12 ме? спортчыны ашаттык. Анда безне?, шулай ук, х?л?л ризыклар да т?къдим ителде. Без анда ?зебезне сынап карадык. Универсиадага т?къдим ителг?н 200 т?р ашамлыкны диния идар?сенд? тикшертеп х?л?л тамга куллануга сертификат алдык.

Диния идар?се бел?н килеш? т?зелде ??м алар алга таба да безне б?тен яктан тикшер?ч?к. Х?зер без "Х?л?л" кибетт? д? х?л?л тамгасы куллану сертификаты алырга тырышачакбыз. Бу тамга ?зебезг? д?, сатып алучыга да ышанычны д?лилл?? булып торачак.

? "Х?л?л" кибетк? хезм?тк?рл?р алу турында сезне? "Б?хетле" сайтында игълан тора. Хезм?тк?рл?рне? м?селман булуы беренче шартмы? Татарча бел?чел?рг? ?стенлек бирел?ме?

? Эшк? урнашу ?чен безне? бу б?йгед? т?рле милл?тт?н, тел?с?-кайсы динд?ге, Русияд? эшк? урнашу тал?пл?рен ?т?г?н тел?с? кем катнаша ала. Аларга аерым бер тал?пл?р юк. Шулай да, чисталык ??м п?хт?лек беренче урында булырга тиеш. Безд? болай да ч?чл?рне башлык астына ?ыю, тырнакларны? буялмавы, эш вакытында й?зек ??м алкаларны? булмавы шарт. Безне? хезм?тк?рл?р ризык ?зерл?г?нд? б?тен эшл?рне д? перчатка бел?н башкарырга тиеш. Хезм?тк?рл?р Татарстанда татар телен д? белс?, ?лб?тт?, бу хупланачак. ?мма хезм?т хакларында ??м премиял?рд? ул чагылмаячак.

Мин кибетк? керг?ч, ?г?р кибетчесе татар булса, аны? бел?н татарча с?йл?ш?м. ?г?р янымда 10 кеше басып торса, ми?а татарча с?йл?ш? килешми. Анда бит чуашы, русы, я??дие, марие, грузины бар. Безд? т?рле халык яши, 160 милл?т в?киле бар. 10 кеше алдында ?з телемд? ген? с?йл?с?м, д?рес булмас кебек, башкаларны т?б?нсет? сыман килеп чыга.

? Татарстанда татар теле д??л?т теле бит. Ул х?зергед?н к?бр?к я?гырарга тиеш т?гел мени?

? ?лб?тт?, к?бр?к ишет?се кил?, ?мма башка халык та бар. Безне? "Б?хетле"д? хезм?тк?рл?рне эшк? алганда ??м эшл??чел?рне б?ял?г?нд? бер ген? тал?п куела, алар ?з эшл?рене? остасы булырга тиеш.

Безне? М?ск??д? сигез кибетебез бар, Аллага ш?кер. Кайвакыт "татарский магазин" диг?н с?зл?рне ишетерг? туры кил?. Мин шунда: "Сез д?рес ?йтмисез. Безне? кибетл?р "татарский" т?гел, "Татарстанский", дип ?йт?м. Безд? к?п халык яши ??м ?ич кен? д? милл?тчег? ?йл?нерг? ярамый. Б?тен кеше д? бер т?рле эшли. Безне? эшт? и? югары б?я ? ул осталык.

? "Х?л?л" кибетт? намаз укырга тел??чел?рг? урын булыр мик?н?

? ?ичшиксез. Без эшк? алу турында м?четел?рг?, ислам университетына да х?б?р иттек. Ислам юлы буйлап д?рес баручылар алар к?п ?ирл?рд? эшли алмый бит. Кем бел?, б?лки намаз укырга вакыт та бирмил?рдер, б?лки укырга м?мкинлекл?р, урын юктыр. Кибетебезд? хезм?тк?рл?р ?чен намаз б?лм?сен без алдан ук проектка керттек. Ул б?лм? сатып алучылар ?чен т?гел, ? хезм?тк?рл?р ?чен ген? булачак.

? "Б?хетле" сайты кибетл?рд? нинди таварлар сатылу турында да х?б?р ит?. Х?л?л юн?леш турында да бу сайтыгызда бер?р б?лек ачарга тел?гегез юкмы?

? Алла бирса, "Х?л?л" кибет турында аерым язачакбыз. Шулай ук анда кибетне ачу тантанасына килг?н кешел?рне? фикерл?рен д? урнаштырачакбыз. Бу я?а сайт кибет ачуга ук эшл?п кит?ч?к. Анда сатылган таварлар исемлеге д? куелачак. Б?лки, кибет ??м ризык ?зерл?? урыннары буйлап виртуаль экскурсия д? эшл?рбез. Бу кибетне к?т?л?р, аны? ачылачагын к?пл?р ишетк?н инде.

? Кибет кайчан ачылачак со?? Кайбер м?гъл?мат чаралары 15 декабрь дип белдер?.

? 15 декабрьг? кибет ?зер булырга тиеш. Без ул датаны т?з?чел?р ?чен куйдык. Кайсы гына кибетебезне т?земик, й? булмаса т?зекл?ндермик, т?з?чел?рг? аерым бер дата куябыз. ?г?р без авызыбызны 20 декабрь дип ачсак, алар тагын эшл?рен 20-сен? кад?р сузачак.

Ачылу к?не ?ле т?гаенл?нм?г?н, ике ме? д?рткел метр бит ул, эше бик-бик к?п. Яш?еш челт?рен? тоташу м?ш?катьл?ре бар, электрга тоташу бел?н д? кыенлыклар килеп чыкты. Зур м?йданнарда пешерг?ч, ризык ?зерл?г?ч, безг? 400 киловатлы энергия кир?к, ? бу бинага 180 киловатлы гына ут ?тк?релг?н. Алла?ы т?гал? ризалыгы бел?н б?тенесен башкарып чыгарбыз дип уйлыйм. Ис?бебез 2014 елны? 1 гыйнварына кад?р ачу.

? Кибетне? эчен ничегр?к биз?рг? ?ыенасыз?

? "Б?хетле" кибетл?рене? барсыны? да дип ?йтерлек дизайнын мин ?зем ясыйм. 25 кибет ачканга, х?зер барсына да ?йр?неп беттек инде. Аларда й? т?сен, й? булмаса р?вешен ген? ?зр?к ?зг?рт?се?. Бу кибет барыбызга да бик кадерле, ч?нки б?тен х?л?л ризык ?зенд? ?зерл?нг?н Русияд? беренче х?л?л кибет булачак ул.

Кибетк? килеп керг?ч т? сатып алучылар х?л?л р?хс?те тамгасын к?р?ч?к. Дизайнда алтын т?сен кулландык, ?мма к?нчыгыш рухы булмаячак. Безне? х?зер м?селман диг?ч т? к?нчыгыш с?нгате турында уйлый башлыйлар. Безне? кибет диварларында татарны? элек-элект?н килг?н биз?кл?ре, орнаментлары булачак. Бу биз?кл?р нигезенд? читекл?р, калфаклар чигел?. Диварларга шул биз?кл?рне урнаштырдык. Аллага ш?кер, ?зебезне? к??елебезг? д? хуш кил?.

? Б?я с?яс?те ничегр?к булачак? Кибет ачыласын ишетк?нн?р арасында кыйбат булыр мик?н дип уйланучылар да бардыр.

? Х?л?л казылык ??м башка ?зер таварларны без ?итештер?чел?рд?н алабыз. Т?п алар куйган б?я, ? безнеке ?ст?н кушылма гына булачак. Х?л?л итне? б?ясе гад?ти итт?н ?лл? ни артык кыймм?т т?гел. Бер ген? ит комбинаты х?л?л ит ?итештерс?, ул монополист булыр иде д?, алтын б?ясен? чыгар иде. Х?зер х?л?л ?итештер?чел?р к?п, х?л?л базарда да конкуренция.

К?п кен? ?итештер?чел?р: "М?слим?, безне? таварны ал ?ле, безнеке чын х?л?л, бик т?мле", дип м?р???гать ит?. С?бханалла, х?зер х?л?л эшл?нм?л?р ?ит?рлек. Яхшыны арзан б?яд?н алырга тырышабыз. Кыймм?т б?я куйсак, аларны сатылмыйча ташларга туры килерг? м?мкин, ? безг? сату яхшырак. Безне? "Б?хетле" кибетл?ренн?н даими сатып алучылар безд?ге б?ял?рне? башка кибетл?р бел?н аермасын к?реп тора. Ул аерма зур т?гел.

? Сез б?ген ??г?м? вакытында Татарстанга гар?п илл?ренн?н д? инвесторлар кил? дидегез. Чит илл?рд?ге х?л?л ризык ?итештер?чел?р бел?н турыдан-туры элемт?л?регез бармы?

? Мин ?зем Берл?шк?н Гар?п ?мирлекл?ренд? еш булам. Андагы кибетл?рне болар ни эшли, ничек сата ик?н дип гел карап й?рим. Барган саен андагы кибетл?рг? кереп безнеке ничек булыр ик?н дип чагыштырам. Безг? кайбер таварларны сатарга р?хс?т итм?дел?р, ?мирлекл?рд? аны саталар мик?н дип тикшереп чыгам. Монсы бер булды.

Икенчед?н, без ?зебез Европадан тавар алып кайтабыз, башкаларда булмаган эксклюзив таварлар китер?без. Европада х?л?л таварлар т?къдим итк?н к?рг?зм? булганда безне? андагы в?килебез ?леге к?рг?зм?л?рне карый.

?ле к?пт?н т?гел ген? безне? хезм?тк?рл?р Германияд? ?тк?н азык-т?лек к?рг?зм?сен? барып кайтты. Алар анда шулай ук к?п кен? х?л?л таварлар барлыгын к?рг?н. Бернич? ширк?т бел?н аларны? таварларын безг? китер? ?чен килеш?л?р т?зелде. Без, Алла бирс?, Европадан да турыдан-туры х?л?л сертификатлы таварларны алып кайтачакбыз. Ул эксклюзив булачак, Русияд?ге башка кибетл?рд? сатылмаячак алар. Х?зер Европадагы х?л?л таварларны барлыйбыз.

Безне? кибетебез Русияд? бик уникаль урын булыр дип уйлыйм. "Б?хетле" ?зе 1200 т?рле азык-т?лек, т?м-том ?итештер?, сатуда 120 т?рле салат кына бар безне?. Аларны? к?бесе ит бел?н. ?г?р гад?ти кибетл?рд? х?л?л салат ясыйк дис?к, шул ук такта, шул ук пычак кулланылачак ??м х?л?ллеге бет?ч?к.

Майонезга килг?нд? д?, х?л?лне ?зерл?г?нд? тел?с? нинди майонезны кулланып булмаячак. Х?л?ллекк? тикшер? узганда 40 ме? т?рд?н 32 ме? т?рне шатырдатып сызып аттылар. Х?л?л комитет, ярамый диг?ч, без аларны сата алмыйбыз. Аннары г?на?ы безне? ?ст? булачак. Акча эшлим дип ?ск? г?на? аласы килми.