Dagblaðið Visir - DV - 11.01.1984, Blaðsiða 10
?DV. MIDVIKUDAGUR11. JANtJAR 1984.
10
Utlond Utlond Utlond Utlond
Umsjon: Guðmundur Petursson
væru sumar, og veitti hrein og bein
svor, og osarast var monnum um ao
heyra hann fordæma fyrri stjorn
fyrir spillingu og oraðsiu. Enda
hofou kjor almennings farið
hrioversnandi undir stjorn Shagari.
Upp hafa komið vangaveltur um
þao hvort Buhari hafi i raun verio
aoalhvatamaour valdarans hersins.
Sjalfur fer hann þo ekkert dult meo
ao hvao sem þvi lioi ætli hann ekki ao
draga af ser vio ao ?moka ur stiun-
um”, eins og hann kallaoi það. ?
Londum hans likar betur slikur
hressileiki a moti hinu miklu dauf-
legra yfirbragoi Shagaris.
Þeir sem best telja sig þekkja til
segja ao Buhari hafi verið valinn af
oorum foringjum hersins sem sa, er
þeir matu mest og treystu best fyrir
bæði fyrri reynslu hans a stjornunar-
svioinu og eins framgongu i hernum.
Þeir segja, ao litil hætta se a þvi, ao
Buhari verði hernaðarlegur
einræoisherra, heldur veroi stjorn
hans samrao margra jafningja, þar
sem Buhari veroi einn af hopnum en
um leio andlit hopsins ut a vio.
Nigeria er margskipt af fjolda ætt-
balka og eins eftir truarskoounum.
Til þessa hefur þo engum andmælum
heyrst hreyft hja hinum kristnu ibu-
um suðurhlutans þott enn einn
musliminn ur norourhlutanum veroi
þjoðarleiðtogi. Flestir hinna voru
þao lika, en Buhari er sa sjoundi
siðan Nigeria oolaoist sjalfstæði
1960. Buhari er talinn i hopi ihalds-
samari muslima, en ekki ofgafullur.
Þao þykir oliklegt ao hann muni
raoast i ao hrofla mikio vio oliuverð-
inu fyrsta kastio. Fremur muni hann
einbeita ser ao vandamalum innan-
lands og halda a meðan fullum frioi
vio samherjana innan solusamlags
oliuframleiðslurikja (OPEC). Hann
er personulega kunnugur flestum
oliuraoherrum hinna OPEC-rikj-
anna og vegna þekkingar sinnar og
reynslu a oliumalum vel i stakk bu-
inn til ao taka fyrirvaralitio
akvarðanir i oliumalunum, ef
nauðsyn krefði. Buhari hefur þegar
lyst þvi yfir ao Nigeria muni afram
undir hans stjorn veroa i OPEC.
Buhari er atvinnuhermaour sem
hlaut þjalfun sina hja Bretum. Hann
var um hrið herðasstjori her-
foringjastjornarinnar i noroaustur-
fylkinu Borno og atti s;rti i her-
foringjaraoinu sem for meo æðstu
stjorn landsins fram ao kosningum
1979. Hann gat ser gott oro sem her-
stjornandi þegar hann var yfir-
maour landamærasveitar sem lenti i
atokum vio Chad a sioasta ari.
Hann fa^idist 17. desember 1942 i
þorpinu Daura i Kadunaheraði og
sotti ymsa skola aður en hann for i
foringjaskola Nigeriu þar sem hann
vakti athygli breskra hernaoarraou-
nauta sem greiddu gotu hans til
kadettaskolans i Aldershot i Eng-
landi.
Buhari er kvæntur og a tvær
dætur.
Shehu Shagari forseti situr i fangeisi og 6 orlog sin undir nyju vald-
hofunum.
Mohammed Buhari hershofðingi viðurkennir að herforingjaraðið hafi
ekki leitt hugann enn að þvihvenær borgaraleg stjorn verði endurreist i
Nigeriu.
BUHARIVEKUR TRAUST
LANDSMANNA SINNA
'Hinn nyi leiotogi Nigeriu,
Mohammed Buhari hershofoingi,
hefur vakio traust meoal margra
landsmanna meo oruggri framkomu
og hreinskilnislegum ummælum um
rikisstjornina sem hann bylti og
framtiðaraætlanir þeirrar sem hann
siðan hefur sett a laggirnar.
Þessi 41 ars gamli hershofoingi
hefur siðan komio fram i utvarpi og
sjonvarpi og kemur flestum fyrir
sjonir sem alvarlega þenkjandi
maður, en enginn hernaoarfuni, og
hreint ekki sneyddur skopskyni,
Erlendur diplomat i Lagos, sem
atti viðtal i siðustu viku við Buhari,
sagoi um liann eftir fyrsta blaoa-
mannafundinn, sem Buhari efndi til
og var sjonvarpað: ?Hann viroist
vita nakvæmlega hvao hann er ao
gera og reynir hvergi ao blekkja
sjalfan sig eoa þjooina varðandi
vandamahn sem vio er ao glima.”
Buhari er enginn viovaningur vio
valdstjorn. Hann gegndi trunaoar-
storfum og valdaembættum i fio
fyrri herforingjastjornar a sioustu
arunum aour en borgaralegri stjorn
var komio a eftir kosningarnar 1979.
Hann var raoherra oliumala Nigeriu
og var forstjori oUufelags rikisins.
OUan er alger hornsteinn efnahags-
lifs Nigeriu. 95% utflutningstekn-
anna eru fra oliunni.
Oliuiðnaðurinn fagnaoi valdatoku
Buharis og væntir goos af forystu
manns sem er jafnþaulkunnugur
ollu varoandi malefni oliuiðnaoar og
oliuverslunar eins og Buhari er.
Enda for þao oro af Buhari i oliurao-
herraembættinu ao hann væri maour
skarpgreindur og blatt afram sem
auðvelt væri ao eiga viðskipti við.
Hann þykir opinn fyrir skynsamleg-
um tiUogum og haldgoðum rokum og
reiðubuinn til ao viourkenna hafi
honum einhverstaoar skjatlast.
Margir telja sig sja i Buhari þann
aga og þa stefnufestu, sem Nigeria
einmitt þurfi meo tU þess ao komast
ut ur þvi efnahagslega ongþveiti,
sem bagao hefur land og þjoo, og
sem rikisstjorn Shehu Shagari for-
seta þotti einmitt skorta.
Fyrsta forgagnsverkefni Buhari
synist þvi tUtolulega auounnio, en
þao er ao vinna traust landa sinna,
þratt fyrir aoferoina sem hofo var
vio valdaskiptin. Ha£a margir þeirra
enda strax synt feginsviobrogo vio
ao sja a bak rikisstjorn, þott
borgaraleg væri, sem ao þeirra mati
var skipuð af auomonnum til þess
fyrst og fremst ao gæta ao hag hinna
auðugri. FeU þao viðast i gooan jaro-
veg a blaoamannafundinum þegar
Buhari vek ser hvergi undan ao
svara spurningum, þott oþægilegar
Jolin 13 dogum a eftir i Russlandi
Jolin eru aoeins einu sinni a ari,
jafnvel i Russlandi þar sem þau eru
þrettan dogum a eftir. Þar hefjast
þau nefnilega a þrettandanum þegar
þau eru ao renna ut hja okkur. En
þar er aftur a moti tvisvar nyars-
dagur.
Þvi var þao ao miðnæturmessa var
sungin 6. januar i JeoUchovsky-dom-
kirkjunni i Moskvu þar sem
patriarkinn, æðsti maour rett-
trunaoarkirkju kaþolskra i
Sovetrikjunum, situr. Var þao jola-
messan. Þott þetta væri einn heitasti
miosvetrardagur sem komio hefur a
þessari old i Moskvu var jolasnjor og
logndrifa sem kom þo ekki i veg fyrir
ao kirkjan væri troðin af folki.
A meðan hinn 73 ara gamli hvit-
skeggjaoi patriarki stjornaði messu-
song biou framan vio kirkjuna hvitir
og blair logreglubilar og sjalf-
booalioar meo rauð armbond til
auokennis a hverju horni til þess ao
tryggja ao logum og reglum væri
fylgt.
Hugmyndafræði kommunista i
Sovetrikjunum letur menn til truar-
bragðaiðkana en retttrunaoarkirkj-
an russneska og soveska rikio hafa
lært ao umbera hvort annao i sam-,
buo sem utlendingum kemur kannski
skringilega fyrir sjonir. Og þessi vixl
a dagsetningunum er afkvæmi þess-
arar einkennilegu sambuoar. Bolse-
vikar toku upp gregorianskt timatal
ario 1918 en kirkjan helt i julianska
timatalio. Munurinn birtist svo i þvi
að retttrunaoarkirkjan heldur sinar
hatioir þrettan dogum a eftir
gregorianska almanakinu og
kristnum monnum a Vesturlondum.
I almanakinu, sem retitrunaðar-
kirkjan gefur ut fyrir 1984, og er eitt
af faum ritum sem henni leyfist ao
' gefa ut, er malum litils hattar miolao
. meo þvi ao tilgreina bæoi ?gomlu
daga tyllidagana” og ?nyrri dag-
setningarnar”, en það almanak
tekur til 379 daga (þvi ao 1984 er
hlaupar).
Almanakio er retttrunaðarsofnuð-
inum i Russlandi mikilvæg bok. Þar
eru tilgreindir allir dagar helgaoir
dyrlingum, allir dagar sem ber ao
fasta og allir kirkjulegir tyllidagar.
Þetta ario pryoa hana dyrlinga-
myndir sem margir retttruaoir
klippa ut og lima a tre til ao hengja
upp a heimilum sinum þvi ao oorum
truarlegum myndum er ekki ao
dreifa. Aour var alsioa ao hver
þorpskofi væri skreyttur maluoum
dyrlingamyndum ur tre.
Venjulegir jolasioir, eins og
skreytt barrtre, kertaljos og rauð-
klæddur karl meo poka trooinn af
gjofum, eru oronir hluti af nyars-
fagnaoinum i Sovetrikjunum. 31.
desember kemur ?Frosti” karlinn
meo gjafir sinar til þægu litlu
sovesku barnanna.
En kirkjualmanakio gefur
kærkomio tilefni til hatiðarbrigoa
ooru sinni, nefnilega þann 14. januar
þegar mæta ma ?gamla, nyja arinu”
meo gleoskap.
Hitt er fatitt, sem gerist nuna ario
1984, ao paskahatiðina, þa mikilvæg-
ustu i retttrunaoarkirkjunni, ber upp
a sama dag, 22. april, og paskahatið
kristinna manna a Vesturlondum.
Ao þvi voru menn þo ekkert ao
leioa hugann i Yelokhovsky-dom-
kirkjunni 6. januar þar sem and-
rumsloft var mettað reykelsi og
kertin brunnu i risavoxnum kerta-
stikum. Sæti eru engin i russneskum
kirkjum, svo ao allir stoou, og kertin
voru latin ganga hond ur hendi um
allan sofnuðinn til tveggja eldri
kvenna sem hofou þann starfa ao
bæta nyjum kertum i stjakana,
þegar hin fyrri voru utbrunnin, og
hreinsa burt braoio vaxið.
Konur a fimmtugsaldri eoa eldri
eru i yfirgnæfandi meirihluta meoal
kirkjugesta. Karlpeningurinn i þess-
ari kynsloð entist illa i sioari heims-
styrjoldinni.
Retttrunaoarkukjan hofoaði mjog
til ættjarðarastar Russa og varo þao
ooru fremur til þess ao Josef Stalin
breytti grimmdarstefnu sinni gagn-
vart henni i sioari heimsstyrjoldinni
þegar hann sa meo þvi moguleika til
þess ao bæta liðsandann meoal her-
manna og auka einhug þjooaruinar.
En a arunum upp ur byltingunni 1917
hafoi verio litio a kirkjuna sem hand-
bendi keisarans. Prestar voru
fangelsaoir og kirkjur Moskvu, sem
eitt sinn voru kallaoar ?þrioja
Romaborgin”, voru niourlægoar.
En meo skilningi a þvi ao kirkjan
skuli alls ekki blanda ser i malefni
rikisins hefur sioan verio latio kyrrt
liggja þott hvorugum aoilanum liki
kannski vel.
Framundan eru merkileg timamot
i kirkjunnar sogu i Russlandi. 1988
verour þusund ara afmæli kristni-
tokui Russlandi.